ΑΡΚΑΔΙΑ
Ο ΛΟΥΣΙΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΦΑΡΑΓΓΙ ΤΟΥ
Ο Λούσιος είναι ένα
ποτάμι, μικρό, μήκους είκοσι τριών (23) χιλιομέτρων που πηγάζει από την περιοχή
της αρχαίας Θεισόας και από την κορυφογραμμή των βουνών των Λαγκαδίων, με
ψηλότερη κορυφή το Ψηλό Βουνό (1.503μ.).
Οι κυριότερες πηγές του
βρίσκονται κοντά στο χωριό Καρκαλού, και βορειότερα στην περιοχή του χωριού
Καλονέρι, όπως και στη γειτονική θέση της εκκλησίας της Αγίας Παρασκευής.
Τα δύο ρεύματα ενώνονται
στο χωριό Καρκαλού και ο Λούσιος στη συνέχεια κατευθύνεται προς τα στενά της
Καρκαλούς. Η διαδρομή του γίνεται μέσα από ιτιές, λεύκες και λυγαριές.
Το ποτάμι περνά δυτικά από
τη Δημητσάνα και καταλήγει στον Αλφειό 2.5 χιλ. ΒΔ της Καρύταινας, έχοντας
διανύσει 26 χιλιόμετρα και διασχίσει ένα από τα ωραιότερα φαράγγια της χώρας.
Το ποτάμι είναι ιδιαίτερα ορμητικό. Ακόμη τους ζεστούς καλοκαιρινούς μήνες έχει
μια ροή που φτάνει τα 8-9 κυβικά μέτρα το δευτερόλεπτο και χρειάζεται προσοχής.
Σύμφωνα με την παράδοση
και όπως αναφέρει και ο περιηγητής Παυσανίας, ο νεογέννητος Δίας, «λούστηκε»
κρυφά από τον Κρόνο στις πηγές του ποταμού (Πηγές των Αθανάτων), από τις νύμφες
Νέδα, Αγνώ και Θεισόα.
Μετά την περιοχή της
Αρχαίας Γόρτυνος ονομάζεται Γορτύνιος, παίρνοντας το όνομά του από αυτήν.
Τα νερά του διατηρούν την
ίδια θερμοκρασία χειμώνα καλοκαίρι και ο Παυσανίας θεωρούσε το Λούσιο σαν τον
πιο κρύο ποταμό του γνωστού τότε κόσμου.
Το
φαράγγι του Λούσιου
Η παρόχθια περιοχή του
Λούσιου στο μεγαλύτερο τμήμα του είναι απόκρημνη, ενώ υψώνονται κοφτεροί βράχοι
κάνοντας αδύνατο το πέρασμα μέσα από αυτούς. Έτσι δημιουργήθηκε το ιδιαίτερου
φυσικού κάλλους φαράγγι του. Από το έτος 1997 έχει χαρακτηριστεί "ως
περιοχή ενιαίου αρχαιολογικού χώρου" και προστατεύεται από το υπουργείο
πολιτισμού. Έχει πλούσια χλωρίδα και πανίδα που συνυπάρχουν αρμονικά.
Στη διαδρομή του ο Λούσιος
ποτίζει καλλιεργημένες εκτάσεις, σχηματίζει καταρράκτες και δίνει ζωή στην
πανίδα και χλωρίδα της περιοχής. Το φαράγγι έχει άγρια και παρθένα ομορφιά με
οργιαστική και πλούσια βλάστηση που συνδυάζεται ιδανικά με την αγριάδα των
κοφτών γκρίζων και απότομων βράχων. Είναι γεμάτο από αείφυλλα και πλατύφυλλα
είδη και σε πολλά σημεία από κυπαρίσσια. Οι πλαγιές του είναι γεμάτες από
πουρνάρια, γαύρους, δάφνες, βάγια, αγριελιές, σφεντάμια, αριές, αφάνες, σφάκες,
κουτσουπιές, ιτιές, πλατάνια, λεύκες, λυγαριές, μυρτιές, φυλλίκια, ράμνους,
οστρυές, κλήθρες, φτελιές, σορβιές και διάφορα αναρριχητικά φυτά. Ιδιαίτερα την
άνοιξη η πλούσια χλωρίδα δίνει ένα πλούτο χρωμάτων και μεθυστικών αρωμάτων
σαγηνεύοτας τον επισκέπτη. Τις ανατολικές πλαγιές του και μερικές βορινές
σκεπάζουν έλατα που αποτελούν απολήξεις των δασών του Μαινάλου.
Η πανίδα του φαραγγιού είναι
πλουσιότατη. Δυτικά των στενών της Καρκαλούς υπάρχει μεγάλη ποικιλία πουλιών,
όπως ο πετροκότσυφας, ο γαλαζοκότσυφας και ο θαμνοψάλτης, καθώς και ερπετά όπως
σαύρες και σπιτόφιδα. Στις ομαλότερες περιοχές συχνάζουν κουνάβια, σαϊτες,
δεντρογαλιές, οχιές, ξεφτέρια, νυφίτσες, κοράκια, αγριοπερίστερα,
βλαχοκιρκινέζια και κάργιες. Στο ποτάμι υπάρχουν βίδρες, που δεν βρίσκουν
αρκετά ψάρια, αλλά αρκούνται στα άφθονα καβούρια, όπως και νερόφιδα που
κυνηγούν γυρίνους. Στη λεγόμενη άγρια ζώνη υπάρχουν ζώα που αναζητούν καταφύγιο
και πουλιά που έρχονται για τροφή. Επίσης, οι συνθήκες του φαραγγιού ευνοούν
τις νυχτερίδες που βρίσκουν καταφύγιο στις σπηλιές και τα εγκαταλελειμμένα
μοναστηριακά κτίσματα.
Στο φαράγγι αναπτύχθηκε η
μοναστική ζωή. Πολλοί παράγοντες συνέβαλλαν σ' αυτό, όπως η γαλήνη, η ησυχία
και το θρησκευτικό συναίσθημα των ανθρώπων. Δημιουργήθηκαν ασκητήρια,
μοναστήρια, εκκλησίες και παρεκκλήσια. Στο φαράγγι βρίσκονται η Μονή του Τιμίου
Προδρόμου, η Μονή Φιλοσόφου, η Μονή Αιμυαλών, η Μονή Καλαμίου Ατσιχόλου και ο
΄Αγιος Ανδρέας Γόρτυνος.
Από το 16ο αιώνα άρχισαν
να εμφανίζονται κατά μήκος του Λούσιου ποταμού οι πρώτες βιοτεχνικές
εγκαταστάσεις που εκμεταλεύοντο τη
δύναμη του νερού. Ήταν ακριβώς η εποχή
που ξεκίνησε η οικιστική ανάπτυξη της περιοχής. Με βάση την υδροκίνηση άρχισαν
να κατασκευάζονται υδροκίνητες εγκαταστάσεις όπως νερόμυλοι (που άλεθαν κυρίως δημητριακά),
μπαρουτόμυλοι, νεροτριβές, βυρσοδεψεία, νεροπρίονα και μαντάνια. Περισσότερες από εκατό υδροκίνητες
εγκαταστάσεις, άλλες στις όχθες του ποταμού και άλλες σκαρφαλωμένες στις
πλαγιές του φαραγγιού, στη Δημητσάνα, στη Ζάτουνα, στο Ζυγοβίστι, στη Στεμνίτσα
και αλλού, συνέτειναν στην οικονομική άνθηση της περιοχής. Από αυτές αξίζει κανείς να επισκεφτεί το
συγκρότημα μύλων του Ιωσήφ, κάτω από τη γέφυρα Μπαρμπίνη στο δρόμο
Δημητσάνας-Ζάτουνας, τους ιστορικούς Αντωνοπουλαίικους μύλους στην περιοχή της
γέφυρας Κοντού κάτω από το Παλαιοχώρι, το συγκρότημα των εγκαταστάσεων του
κεφαλαριού του Αϊ-Γιάννη, τους μύλους στην περιοχή Αγίου Δημητρίου (Σαβαλά) στο
δρόμο Δημητσάνας-Στεμνίτσας, τις εγκαταστάσεις στη γέφυρα του Ατσίχολου, τα
τρία κτίσματα των εγκαταστάσεων των Μονών Φιλοσόφου και Προδρόμου και τις
εγκαταστάσεις κάτω από τη Μονή Καλαμίου. Η επικοινωνία μεταξύ των χωριών, των
οικισμών, των μοναστηριών και νερόμυλων
γινόταν κυρίως από μονοπάτια και πέτρινα γεφύρια. Στη διαδρομή του Λούσιου
υπάρχουν δεκαέξι πετρόχτιστα τοξωτά γεφύρια.
Η διάσχιση του φαραγγιού
είναι μια μοναδική εμπειρία για τον επισκέπτη. Η περιοχή είναι σήμερα πόλος
έλξης πολλών επισκεπτών και πεζοπόρων. Οι διαδρομές μέσα από τα αναπλασμένα
μονοπάτια καταλήγουν στην Αρχαία Γόρτυνα, κοντά στο χωριό Ελληνικό, που συμπληρώνει τα αξιοθέατα της περιοχής.
Ο Λούσιος, εκτός από την
πεζοπορία, προσφέρεται και για άλλες μορφές εναλλακτικού τουρισμού. Στο παλιό
πέτρινο γεφύρι του Ατσίχολου κοντά στην Καρύταινα ξεκινούν από εταιρίες
εναλλακτικού τουρισμού οργανωμένες καταβάσεις με rafting και kayak. Άλλες
φτάνουν μέχρι τη συμβολή του ποταμού με τον Αλφειό, και άλλες διανύουν τον
τελευταίο, προσελκύοντας πολλούς λάτρεις του είδους για αξέχαστες εμπειρίες σε
μια φύση μαγευτική και παρθένα.
Πηγές:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου