6
ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1941
ΤΟ
ΔΕΥΤΕΡΟ ΟΧΙ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Η Γερμανική Εισβολή στην
Ελλάδα
Υπάρχει μια σημαντική
επέτειος που, από όσο θυμάμαι τον εαυτό μου, περνά πάντοτε απαρατήρητη. Παρ’
όλα αυτά η επέτειος αυτή είναι σημαντική γιατί αποτελεί σταθμό στο κεφάλαιο της
πολεμικής αρετής των Ελλήνων. Είναι η επέτειος του δεύτερου ΟΧΙ των Ελλήνων
ενάντια στις ορδές του φασιστικού Άξονα κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Στις 6 Απριλίου του 1941 ο
πρωθυπουργός Αλέξανδρος Κορυζής , που διαδέχθηκε μετά από βασιλικό διορισμό τον
αποβιώσαντα τον Ιανουάριο του 1941 Ιωάννη Μεταξά, ύψωσε το ανάστημά του και
είπε ΟΧΙ στο πρεσβευτή της Γερμανίας πρίγκιπα Έλμπαχ που πήγε σπίτι του να
ζητήσει την παράδοση της Ελλάδας στους Γερμανούς.
Σαν σήμερα λοιπόν στις 6
Απριλίου του 1941 τις πρωινές ώρες ο Γερμανός πρέσβης στην Αθήνα, Πρίγκιπας
Βίκτωρ Έρμπαχ επέδιδε το τελεσίγραφο-διακοίνωση στον πρωθυπουργό Κοριζή
ανακοινώνοντας ότι την ίδια ώρα παραδιδόταν νότα και στον Έλληνα πρέσβη στο
Βερολίνο. Ο Έρμπαχ ανακοίνωνε ότι τα γερμανικά στρατεύματα δεν εισβάλλουν στην
Ελλάδα σαν εχθροί του ελληνικού λαού, αλλά για να εκδιώξουν τις βρετανικές
δυνάμεις από την χώρα. Ο Κοριζής απάντησε ότι η Ελλάς, θύμα της γερμανικής
επιθέσεως όπως συνέβη και με την Ιταλία, έδιδε την ίδια απάντηση όπως τον
περασμένο Οκτώβριο: « Θα ανθίσταντο». Αυτό όμως δεν σήμαινε τίποτε άλλο εκτός
από την αρχή του τέλους της εποποιίας του Αλβανικού Μετώπου.
Δυστυχώς με την επίθεση
των Γερμανών συνέβηκε αυτό που είχε προβλέψει ο Μεταξάς όταν, σε σύσκεψη
αντιστράτηγων στις 21 Μαΐου του 1940, είχε τονίσει ότι «... εάν πρόκειται να
πολεμήσωμεν κατά τίνος Μεγάλης Δυνάμεως αι δυνατότητες μειούνται... διάρκεια
15-20 ήμερων υπολογίζεται καθ' ήν θα αντιταχθώμεν σθεναρώς, θα δείξωμεν τάς
αρετάς μας και θα πέσωμεν έν δόξαις». Αυτό πράγματι συνέβη όχι με τους Ιταλούς
αλλά με τους Γερμανούς.
Ο
πρωθυπουργός Αλέξανδρος Κορυζής
Οι Γερμανοί είχαν
καταστρώσει ήδη από τον Δεκέμβριο του 1940 σχέδιο επιχείρησης κατά της Ελλάδος
υπό την επωνυμία 'Μαρίτα' το οποίο όμως ήταν επιβοηθητικό του σχεδίου
'Μπαρμπαρόσα' που ρύθμιζε τα της εισβολής στην κομμουνιστική Ρωσία και θα
εφαρμοζόταν μόνο εάν η αγγλική στρατιωτική παρουσία στην Ελλάδα θα απειλούσε
εκτός από τα ρουμανικά πετρέλαια και τα νότια πλευρά του γερμανικού στρατού
όταν θα άρχιζε η επίθεση του κατά της Ρωσίας. Όταν η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε
να δώσει την συγκατάθεση της για την έλευση βρετανικών δυνάμεων στην χώρα τον
Φεβρουάριο του 1941, και οι δυνάμεις αυτές έφθασαν τον Μάρτιο, τότε πλέον δεν
ετίθετο θέμα εάν θα υπάρξει γερμανική εισβολή αλλά μόνον πότε αυτή θα ελάμβανε
χώρα.
Θα πρέπει να επισημάνουμε
ότι η ουδετερότητα της Ελλάδος τέθηκε για τον λόγο αυτό υπό αμφισβήτηση από την
Γερμανία μετά από μερικά χρόνια κατά την δίκη της Νυρεμβέργης. Όμως το
δικαστήριο που δίκαζε τους Γερμανούς εγκληματίες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου
δέχθηκε ότι η επίθεση της Γερμανίας κατά της Ελλάδος ήταν έγκλημα κατά της
ειρήνης και ότι η Ελλάς απετέλεσε θύμα της γερμανικής επιθετικότητας.
Η γερμανική προπαγάνδα κατά
τις μέρες της επίθεσης προσπάθησε να εμφανίσει την ενέργεια της αυτή ως
αναγκαία αφού απέβλεπε μόνο στην εκδίωξη των Άγγλων και της βασιλικής κλίκας,
που εκπροσωπούσε τα συμφέροντα των Άγγλων, και ότι δεν στρεφόταν κατά του
ελληνικού λαού και στρατού για τους οποίους η γερμανική ηγεσία έτρεφε θαυμασμό
για τον ηρωικό τους αγώνα τόσο κατά των Ιταλών όσο και στη συνεχεία και κατά αυτών
των ιδίων.
Έτσι στις 8 Απριλίου 1941
αρχιπροπαγανδιστής του Χίτλερ Γκαίμπελς σημειώνει στο ημερολόγιο του: «Ο Χίτλερ
θαυμάζει κυρίως το θάρρος των Ελλήνων... Απαγορεύει τον βομβαρδισμό της
Αθήνας... Λυπάται πολύ γιατί είναι υποχρεωμένος να πολεμήσει τους Έλληνας...Εάν
οι Άγγλοι δεν είχαν εγκατασταθεί στην χώρα ουδέποτε θα προσέτρεχε σε βοήθεια
των Ιταλών».'" Και στις 9 Απριλίου γράφει «Οι Έλληνες μάχονται γενναία.
Απαγορεύω στον τύπο να τους υποτιμήσουν».
Επίσης ο Χίτλερ σε
συνομιλία του με τον Ούγγρο πρέσβη στο Βερολίνο κόμη Στογυάϋ στις 19 Απριλίου
1941 δήλωνε ότι: «... ο πόλεμος κατά της Ελλάδος είναι μια 'πικρή σταγόνα' μέσα
στη χαρά για τις μεγάλες επιτυχίες... στην Ελλάδα διεξάγω έναν πόλεμο εναντίον
των Άγγλων και όχι κατά μικρών λαών... Αν η Ελλάς δεν είχε δεχθεί στο έδαφος
της τους Άγγλους, ποτέ δεν θα της επιτιθέμεθα... Η Ιταλία ποτέ δεν θα νικούσε
τους Έλληνες». Ο δε Γερμανός Υπουργός Εξωτερικών Ρίμπεντροπ, δηλώνει την ημέρα
της γερμανικής εισβολής, ότι οι Γερμανοί έρχονται σαν φίλοι στην Ελλάδα για να
φέρουν ειρήνη.
Η αλήθεια όμως είναι ότι η
Ελλάς αποτελούσε για τους Γερμανούς βασικό κρίκο κατά της αγγλοσαξονικής
κυριαρχίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι Γερμανοί με την κατάκτηση της Ελλάδος
απέβλεπαν στο να την μετατρέψουν σε βάση ανεφοδιασμού τους για την σχεδιαζόμενη
εξάπλωση τους σε Αίγυπτο και Εγγύς Ανατολή.
Επίσης με την κατοχή της
οι Γερμανοί επωφελούνταν τα μέγιστα. Κατ’ αρχάς αποτρεπόταν ο
κίνδυνος επίθεσης των Βρετανών κατά των ρουμανικών πετρελαιοπηγών ενώ παράλληλα
δινότανε η δυνατότητα στη στην γερμανική πολεμική μηχανή για στρατιωτικές
επιχειρήσεις στην Μεσόγειο και ανατολικά του Σουέζ. Με την κατάκτηση της
Ελλάδος αποκαθίστατο, κατά κάποιον τρόπο, από τους Γερμανούς το κύρος του
φασιστικού καθεστώτος του Μουσολίνι και παράλληλα ενισχυόταν η επιρροή του
Άξονα στα Βαλκάνια και αυτό μπορούσε να αποτελέσει κίνητρο για την Τουρκία και
τη Ισπανία, οι οποίες τηρούσαν στάση ευμενούς ουδετερότητας να προσχωρήσουν
ουσιαστικά στον Άξονα.
Οι Γερμανοί πάντως δεν
θεωρούσαν την επιχείρηση τους στην Ελλάδα εύκολη. Στο διάγγελμα του ο Χίτλερ
προς τον γερμανικό λαό στις 6 Απριλίου ανέφερε: «... μην θεωρείτε ότι η επίθεση
κατά της Ελλάδος θα αποτελέσει περίπατο προς την Αθήνα... Όχι ότι αναμένεται
σκληρή στρατιωτική αντίσταση, αλλά οι γεωγραφικοί παράγοντες και η οδική
κατάσταση θα δημιουργήσουν εξαιρετικές δυσκολίες». Ο Γκαίμπελς δε, σημειώνει
στο ημερολόγιο του στις 14 Ιουνίου 1941: «Η εκστρατεία μας στην Ελλάδα μας
στοίχησε ακριβά σε υλικό».
Η επιχείρηση λοιπόν
κατάληψης της Ελλάδας ξεκίνησε με την επίθεση της 12ης Στρατιάς της Βέρμαχτ υπό
τις διαταγές του στρατάρχη Βίλχελμ Λιστ. Οι γερμανικές απώλειες της εισβολής
ήταν 2.559 νεκροί, 3169 αγνοούμενοι και 5820 τραυματίες.
Μαζί με τους Γερμανούς
πολέμησαν και οι Βούλγαροι που αν και αρχικά, όταν τους ζητήθηκε από τους
Ιταλούς δεν εισήλθαν στον πόλεμο, το έπραξαν όταν οι Γερμανοί επιτέθηκαν κατά της
Ελλάδας.
Οι Βρετανικές και
Ελληνικές δυνάμεις που βρίσκονταν στην περιοχή ήταν ανήμπορες να αντιδράσουν
εξαιτίας της φτωχής μεταξύ τους επικοινωνίας Αυτό συνετέλεσε στη δημιουργία δύο
ξεχωριστών ανεπαρκώς επανδρωμένων μετώπων, ενός μετώπου κατά μήκος της γραμμής
Μεταξά και ενός άλλου κατά μήκος της γραμμής Κλειδί (με κατεύθυνση προς τα
νοτιοανατολικά, από την πόλη της Έδεσσας έως το δέλτα του ποταμού Βαρδάρη).
Ο γερμανικός στρατός
συνάντησε σθεναρή αντίσταση στη λεγόμενη ΓΡΑΜΜΗ ΜΕΤΑΞΑ. Αυτό γιατί ο Ι. Μεταξάς
, με την εκπληκτική διορατικότητα του, είχε σπεύσει να οχυρώσει τα
Ελληνο-βουλγαρικά σύνορα. Το αποτέλεσμα ήταν τα οχυρά να γράψουν με χρυσά
γράμματα στην Ιστορία το Έπος τους. Στο οχυρό Ρούπελ και σε άλλα οχυρά έγιναν
επικές μάχες αυτοθυσίας που περιγράφονται με γλαφυρότητα στα βιβλία των
λογοτεχνών μας Αγγέλου Τερζάκη και Χρήστου Ζαλοκώστα.
Τα οχυρά τελικά
παραδόθηκαν μόνο όταν οι Γερμανοί πέρασαν, συντρίβοντας την Γιουγκοσλαβία, από
τη επίπεδη και εύκολα προσπελάσιμη από τανκς πεδιάδα του Αξιού και αφού τα
οχυρά και οι υπερασπιστές τους είχαν δώσει την μάχη μέχρι το τέλος.
Η αντίσταση των Ελλήνων
μαχητών (6-9/4/1941) υπήρξε ηρωική αλλά η μάχη ήταν άνιση, λόγω ακριβώς της
συντριπτικής υπεροπλίας του εχθρού, σε άνδρες και πολεμικό υλικό με αποτέλεσμα
να επέλθει η κατάρρευση του μετώπου.
Τα γερμανικά στρατεύματα
εισήλθαν αρχικά στη Θεσσαλονίκη και στη συνέχεια, εξουδετερώνοντας τους
λιγοστούς Άγγλους κατά μήκος της ξέφρενης πορείας τους, εισήλθαν στις 27
Απριλίου στην Αθήνα και ύψωσαν τη σβάστικα στην Ακρόπολη.
Η Ελληνική εκστρατεία των
Γερμανών τελείωσε με μία γρήγορη και καθολική γερμανική νίκη με την πτώση της
Καλαμάτας στην Πελοπόννησο, μέσα σε ακριβώς είκοσι τέσσερις μέρες. Τόσο οι Γερμανοί
όσο και οι Σύμμαχοι αξιωματούχοι εξέφρασαν το θαυμασμό τους για την ισχυρή
αντίσταση που προέβαλαν οι Έλληνες στρατιώτες.
Τελικά η Ελληνική
Κυβέρνηση υποχώρησε στην μεγαλόνησο Κρήτη όπου και εκεί δόθηκε η τελική επί
Ελληνικού εδάφους μάχη ενάντια στους επιδρομείς. Μετά την πτώση και της Κρήτης
η Ελληνική Κυβέρνηση έφυγε για την Αίγυπτο από όπου συνεχίστηκε ο αγώνας για
την απελευθέρωση.
Κάποιοι ιστορικοί θεωρούν
τη γερμανική εκστρατεία στην Ελλάδα αποφασιστική για την έκβαση του Β’
Παγκοσμίου Πολέμου, θεωρώντας ότι αποτέλεσε σοβαρή καθυστέρηση της εισβολής του
Άξονα στη Σοβιετική Ένωση. Άλλοι θεωρούν ότι η εκστρατεία δεν είχε καμία
επιρροή στην Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα (Operation Barbarossa) και χαρακτηρίζουν τη
Βρετανική επέμβαση στην Ελλάδα ως μάταιο εγχείρημα, μία «πολιτική και
συναισθηματική απόφαση» ή ακόμα και ένα «σαφές στρατηγικό σφάλμα».
Πηγές:
ΑΝΝΙΒΑ ΒΕΛΛΙΑΔΗ – ΚΑΤΟΧΗ – ΕΚΔΟΣΕΙΣ
ΕΝΑΛΙΟΣ
ΣΠ. Β. ΜΑΡΚΕΖΙΝΗ – ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΙΣΤΟΡΙΑ – ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΥΡΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου