Μεγάλη Δευτέρα (Κυριακή Βαϊων βράδυ):
Με τη Μεγάλη Δευτέρα ξεκινά η εβδομάδα των Παθών
του Ιησού Χριστού.
Την Μεγάλη Δευτέρα κυριαρχούν δύο γεγονότα:
α) Η ζωή
του Ιωσήφ του 11ου γιού του Πατριάρχη Ιακώβ, του ονομαζόμενου Παγκάλου, δηλαδή
του ωραίου στο σώμα και τη ψυχή. Ο Ιωσήφ προεικονίζει με την περιπέτειά του
(που πουλήθηκε σκλάβος στην Αίγυπτο) τον ίδιο τον Χριστό και το πάθος Του.
β) Το
περιστατικό της άκαρπης συκιάς που ξέρανε ο Χριστός (Ματθ. 21, 18-22):
Συμβολίζει
την Συναγωγή των Εβραίων και γενικά την ζωή του Ισραηλιτικού λαού που ήταν
άκαρποι από καλά έργα.
Η ιστορία του είναι η ακόλουθη.
Ο Ιωσήφ
ήταν ο 11ος υιός του Ιακώβ. Η προσωπικότητα του και η ενάρετη ζωή του,
«ενοχλούσε» τα μεγαλύτερα αδέρφια του. Θέλοντας να απαλλαγούν από την παρουσία
του, τον πούλησαν σαν σκλάβο. Ο Ιωσήφ, ως σκλάβος, έφτασε στην Αίγυπτο. Εκεί
αγοράστηκε από τον Πεντεφρή, ένα αυλικό του Φαραώ. Μην υποκύπτοντας όμως, στις
ερωτικές επιθυμίες της γυναίκας του Πεντεφρή, συκοφαντήθηκε από την ίδια και
φυλακίστηκε. Από την φυλακή βγήκε, όταν ερμήνεψε ένα όνειρο του Φαραώ, και μέσω
αυτής της ερμηνείας έσωσε τους κατοίκους της Αιγύπτου από λιμό.
Στο όνειρο
του ο Φαραώ είχε δει στην όχθη του Νείλου να βόσκουν επτά παχιές αγελάδες και
να φυτρώνουν επτά ψηλά και εύρωστα στάχια. Στην συνέχεια όμως του ονείρου
παρουσιάστηκαν επτά ισχνές αγελάδες που έφαγαν τις προηγούμενες, ενώ τα στάχια
«πνίγηκαν» από νέα επτά που ήταν όμως άρρωστα και αδύνατα. Η ερμηνεία που έδωσε
ο Ιωσήφ, ήταν ότι για επτά χρόνια στην Αίγυπτο οι καλλιέργειες θα αποδώσουν
πολλούς καρπούς και γενικά θα επικρατήσει ευφορία. Τα επτά όμως αυτά χρόνια, θα
τα διαδεχθούν επτά χρόνια λιμού και ξηρασίας. Και όντως έτσι έγινε. Οι
Αιγύπτιοι όμως είχαν, μετά τις υποδείξεις του Ιωσήφ, αποθηκεύσει τρόφιμα και τα
επτά χρόνια του λιμού τα πέρασαν αλώβητοι.
Δεν έγινε
όμως το ίδιο με τους ανθρώπους των γύρω περιοχών. Ανάμεσα σε αυτούς, ήταν και η
οικογένεια του Ιωσήφ, ο οποίος εντωμεταξύ είχε ανέλθει στην Αιγυπτιακή κοινωνία
και είχε λάβει πολλά αξιώματα. Στα πρόθυρα του λιμού τα αδέρφια του, ζήτησαν
βοήθεια από την Αίγυπτο και παρουσιάστηκαν μπροστά στον Ιωσήφ όπου ήταν ο
υπεύθυνος διανομής των αποθηκευμένων αγαθών. Ενώ οι ίδιοι δεν αναγνώρισαν τον
αδερφό τους, εκείνος κατάλαβε ποιους είχε απέναντι του. Εκείνη την στιγμή, φάνηκε
για μια ακόμη φορά το μεγαλείο της ψυχής του Ιωσήφ. Όχι μόνο δεν τους τιμώρησε,
αλλά δίνοντας τους συγχώρεση, κάλεσε όλη την οικογένεια του να εγκατασταθεί
στην Αίγυπτο και να γλυτώσει από την απειλή της πείνας.
Στην
λειτουργία της Μεγάλης Δευτέρας, περιλαμβάνεται και η ιστορία της Καταραθείσης
και Ξηρανθείσης Συκής». Ο Χριστός περπατώντας στους δρόμους της Ιερουσαλήμ, την
επομένη ημέρα της εισόδου του, είδε μια εύρωστη συκιά με παχύ φύλλωμα. Την
πλησίασε με σκοπό να κόψει ένα σύκο. Η συκιά όμως δεν είχε καθόλου καρπούς.
Τότε ο Ιησούς είπε απευθυνόμενος στο δέντρο: «Μηκέτι εκ σου καρπός γένηται εις
τον αιώνα και εξηράνθη παραχρήμα η συκή» (Ματθ.21:19). Η συκιά την ίδια στιγμή
ξεράθηκε. Γι' αυτό λέγεται «Καταραθείσα», δηλαδή καταραμένη και «Ξηρανθείσα», δηλαδή
ξεραμένη.
Τη Μεγάλη
Δευτέρα σε όλη την Ελλάδα ξεκινούν οι ετοιμασίες, στα σπίτια, για τον εορτασμό
του Πάσχα. Έτσι εκείνη την ημέρα, στα χωριά κυρίως, ασπρίζονται με ασβέστη οι
αυλές, βάφονται οι γλάστρες κόκκινες και φυτεύονται διάφορα λουλούδια. Σε κάποιες
περιοχές, οι πιστοί συνήθιζαν να τρέφονται μόνο με ψωμί και νερό έως τη Μεγάλη
Πέμπτη το πρωί, που λάμβαναν από την εκκλησία την Θεία Κοινωνία.
Μεγάλη Τρίτη
(Μεγάλη Δευτέρα βράδυ):
Την Μεγάλη Τρίτη θυμόμαστε και ζούμε δύο
παραβολές:
α) Των δέκα παρθένων (Ματθ. 25,1-13) που μας
διδάσκει να είμαστε έτοιμοι και γεμάτοι από πίστη και φιλανθρωπία.
β) Των Ταλάντων (Ματθ. 25,14-30), που μας
διδάσκει να είμαστε εργατικοί και πρέπει να καλλιεργούμε και να αυξήσουμε τα
πνευματικά μας χαρίσματα.
Το βράδυ στις Εκκλησίες ψάλλεται ο όρθρος της
Μεγάλης Τρίτης, όπου στην υμνολογία κυριαρχεί η Παραβολή των 10 παρθένων.
• «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται...»
’Ιδού ο Νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός
και μακάριος ο δούλος, ον ευρήσει γρηγορούντα
ανάξιος δε πάλιν ον ευρήσει ραθυμούντα.
Βλέπε, ουν, ψυχή μου, μη τω ύπνω κατενεχθής,
ίνα μη τω θανάτω παραδοθής και της Βασιλείας έξω
κλεισθής
αλλά ανάνηψον κράζουσα
Άγιος, Άγιος, Άγιος ει ο Θεός ημών.
• «Τον νυμφώνα σου βλέπω...»
Tον νυμφώνα σου βλέπω, Σωτήρ μου, κεκοσμημένον
και ένδυμα ουκ έχω, ίνα εισέλθω εν αυτώ λάμπρυνόν μου την στολήν της ψυχής,
φωτοδότα, και σώσον με.
Ψάλει ο Ευγένιος Χαρδαβέλλας Πρωτοψάλτης
Chant
The Famous First Chanter Evgenios Hardavellas
Οι δύο πιο πάνω ύμνοι χαρακτηρίζουν την ημέρα.
Η Βασιλεία
των Ουρανών ομοιάζει με την παραβολή των 10 Παρθένων. Η ιστορία τους εν τάχει:
Πέντε φρόνιμες και πέντε μωρές παρθένοι περιμένουν το Νυμφίο (γαμπρό) να έλθει
να παραλάβει τη νύφη. Οι φρόνιμοι παίρνουν μαζί με τα αναμμένα λυχνάρια τους
και λάδι. όχι όμως και οι μωρές. Ο νυμφίος. όμως, αργεί, οι παρθένες νυστάζουν
και κοιμούνται. Όταν ακούγεται η φωνή «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται», οι μωρές
παρθένες ψάχνουν να βρουν λάδι για να ανάψουν τα σβησμένα λυχνάρια τους, αργοπορούν
και μένουν έξω από το γάμο. δηλαδή «εκτός νυμφώνος».
Ευαγγέλιο
(Κατά Ματθαίον): Έπειτα από τη «μετά βαΐων
και κλάδων» είσοδο του Χριστού στα Ιεροσόλυμα και την απήχηση των λόγων του στο
λαό. οι Αρχιερείς και Φαρισαίοι αποφασίζουν να παγιδεύσουν τον Ιησού με
συζήτηση. Ο Κύριος τους αποστομώνει και ελέγχει την υποκρισία των Φαρισαίων. Το
κατηγορητήριο του ξεκινά με τις φράσεις: «Ουαί υμίν, Γραμματείς και Φαρισαίοι
υποκριταί...».
Ρήσεις από το Ευαγγέλιο της ημέρας,
που χρησιμοποιούμε και σήμερα στον καθημερινό μας λόγο:
• «Αποδότε ουν τα Καίσαρος Καίσαρι και τα του θεού τω θεώ».
• «Αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν». (Από τους ακρογωνιαίους λίθους
της χριστιανικής διδασκαλίας)
• «Ουαί υμίν Γραμματείς και Φαρισαίοι υποκριταί. οι διυλίζοντες τον κώνωπα,
την δε κάμηλον καταπίνοντες».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου