ΚΩΝ. ΓΡΑΙΚΙΩΤΗΣ : ΜΙΑ ΝΥΧΤΑ ΠΟΥ ΘΑ ΤΗΝ ΘΥΜΑΜΑΙ (ΚΙΝΗΜΑ ΙΩΑΝΝΙΔΗ)

ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΥΕΑ

ΜΙΑ ΝΥΧΤΑ ΠΟΥ ΘΑ ΤΗΝ ΘΥΜΑΜΑΙ - ΚΙΝΗΜΑ ΙΩΑΝΝΙΔΗ 

  Ο Νοέμβρης του 1973 στη Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών Πυροβολικού είχε καταντήσει εφιάλτης. Οι επιφυλακές διαδεχόντουσαν η μία την άλλη και την Αθήνα, όσοι είχαμε τις οικογένειές μας εκεί, την βλέπαμε με το σταγονόμετρο.

Από φίλους, πρώην συμφοιτητές μας, μαθαίναμε για τα γεγονότα που διαδραματίζονταν πρώτα στη Νομική και μετά στο Πολυτεχνείο και όσα ακούγαμε, ζώντας και την εσωσχολική προπαγάνδα του καθεστώτος, μας φαίνονταν να έχουν πολύ μικρότερη διάσταση από αυτή που μας μετέφεραν οι φίλοι από τον έξω κόσμο. Ήταν όμως γεγονός ότι από μια στιγμή και μετά είχαμε αρχίσει να μην είμαστε τόσο « πιστοί» όσο θα μας ήθελε το καθεστώς. Το γεγονός ότι υπήρχε μια μεγάλη μερίδα ΥΕΑ που ήταν απόφοιτοι Ανώτατων και Ανώτερων Σχολών συντελούσε στο να μας βλέπουν, οι προσκείμενοι στο καθεστώς αξιωματικοί ,με εύλογη καχυποψία.

Μέρες πολυτεχνείου

 

Έτσι μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου και την κήρυξη εκ νέου του Στρατιωτικού Νόμου τα πράγματα στη Σχολή Εφέδρων ΠΒ είχαν γίνει ακόμα δυσκολότερα για τους ΥΕΑ.

Κλεισμένος στο στρατόπεδο, σχεδόν ένα μήνα χωρίς έξοδο, βρήκα κάποια ευκαιρία να πεταχτώ στο σπίτι μου στην Αθήνα για λίγη ώρα στις 24 Νοεμβρίου το απόγευμα. Όταν γύρισα στο στρατόπεδο, γύρω στα μεσάνυχτα, μαζί με ένα άλλο φίλο μου ΥΕΑ (Υποψήφιο Έφεδρο Αξιωματικό) από την Ρόδο, μπήκα στο θάλαμο και κατευθύνθηκα στο κρεβάτι μου που βρισκόταν δίπλα στο παράθυρο, στην άκρη του θαλάμου. Μόλις είχα προλάβει να ξεντυθώ όταν ξαφνικά όρμησε ένας αξιωματικός σε έξαλλη κατάσταση και άρχισε να ταρακουνά τα κρεβάτια των ΥΕΑ φωνάζοντας. «Σηκωθείτε παλληκάρια μου να σώσουμε την Ελλάδα από τους εχθρούς της».

Όλοι σηκωθήκαμε αλαφιασμένοι, φορέσαμε βιαστικά τις φόρμες μας και σε κατάσταση πανικού ψάχναμε να βρούμε τις αρβύλες μας κουβαλώντας ένα σωρό ερωτηματικά. «Να σώσουμε την Ελλάδα από ποίον ; Έγινε καμιά εξέγερση στην Αθήνα, στα Μέγαρα; Μα μόλις πριν λίγες μέρες είχαν καταστείλει την εξέγερση στο Πολυτεχνείο, είχε επιβληθεί ο στρατιωτικός νόμος και η κατάσταση από ότι μας έλεγαν ήταν υπό έλεγχο. Τότε λοιπόν τι;”

Συγκεντρωμένοι κατά πυροβολαρχίες μπροστά στο κτίριο της Μοίρας ΥΕΑ, βρισκόμασταν σε μια κατάσταση εγρήγορσης και έκδηλης ανησυχίας όταν εμφανίστηκε μπροστά μας ένας αξιωματικός που μας κάλεσε στο όνομα της 21^ης του Απρίλη να σώσουμε την 21^η Απρίλη από αυτούς που την επιβουλεύονταν. Τρέχα γύρευε δηλαδή. Το μόνο που καταλάβαμε ήταν ότι έπρεπε να πάρουμε τον οπλισμό μας σε κλάσματα δευτερολέπτου και να ανασυνταχτούμε έξω από το κτίριο της Μοίρας

Τέλος πάντων εκείνες τις στιγμές η κατάσταση αν δεν ήταν τόσο δραματική ήταν ωστόσο τραγελαφική. Κανείς από τους ΥΕΑ δεν κατάλαβε, αυτοί οι απίθανοι τύποι που μας χώριζαν σε ομάδες και μας επιβίβαζαν στα τζιπ ή έδιναν εντολές για αυξημένα μέτρα ασφαλείας με περιπολίες μέσα και έξω από το στρατόπεδο, τι πραγματικά επεδίωκαν. Και φυσικά δεν ξέραμε ποιός ήταν ο εχθρός που καλούμεθα να αντιμετωπίσουμε.

Με το που βγήκα από τον θάλαμο εκτός από τον οπλισμό πήρα μαζί μου και το απαραίτητο ραδιοφωνάκι. Κρυμμένο μέσα στην φόρμα, με περασμένο το ακουστικό μέσα από το τζάκετ και την κουκούλα ανεβασμένη έψαχνα να μάθω τα νέα από τους διάφορους ραδιοσταθμούς, αφού οι επικεφαλείς δεν μας έδωσαν να καταλάβουμε τι ακριβώς συνέβαινε.

Σε λίγο μαζί με άλλους στρατιώτες βρεθήκαμε στην παλιά εθνική οδό να κόβουμε την κίνηση και να γυρίζουμε τα αυτοκίνητα πίσω από εκεί που ερχόντουσαν. Το τρανζιστοράκι, που ήταν ανοιχτό όλη την ώρα, μετέδιδε το συνηθισμένο πρόγραμμα.

Οι δύο αντίπαλοι δικτάτορες

 

Κάπου, γύρω στα ξημερώματα, οι ραδιοσταθμοί σίγησαν και μετά από κάποια ώρα άκουσα εμβατήρια και δημοτικά τραγούδια οπότε συνειδητοποίησα ότι όλα όσα μας έλεγαν ήταν ανοησίες και αυτό που υποπτευόμουνα για κάποια στρατιωτική κίνηση ήταν γεγονός.

Ξαφνικά μου γεννήθηκαν άλλα ερωτηματικά. «Καλά αν έγινε κίνημα εμείς ποιανού εντολές εκτελούμε; Μήπως αφυπνίστηκε το δημοκρατικό αίσθημα κάποιων αξιωματικών για να ανατρέψουν το δικτατορικό καθεστώς και μας καλούν εμάς να στηρίξουμε το καθεστώς του Παπαδόπουλου; Και είναι τόσο σίγουροι ότι θα το στηρίξουμε;”

Με ετούτα και με εκείνα η ώρα πέρναγε οπότε ήλθαν άλλοι να μας αντικαταστήσουν. Τους ρωτήσαμε αν έμαθαν τίποτα και μας ψιθύρισαν ότι έγινε κίνημα αλλά δεν ξέρουν με ποιους είμαστε.

Σε λίγο επιστρέψαμε στο στρατόπεδο και τρέξαμε να πάρουμε πρωινό επί τροχάδην στην τραπεζαρία. Εκεί πληροφορηθήκαμε από ψιθύρους ότι κάτι είχε ξεκινήσει από την 8^η Μεραρχία στα Γιάννενα και ότι αρχηγός ήταν ο στρατηγός Φαίδωνας Γκιζίκης. Άλλα πάλι ερωτηματικά.

«Εμείς τι κάνουμε; Είμαστε με τον Γκιζίκη ή τον Παπαδόπουλο; Και ο αδελφός μου που υπηρετεί στα Γιάννενα είναι στο ίδιο στρατόπεδο με εμένα ή στο αντίπαλο;”

Σε λίγο τα ερωτήματα θα έπαιρναν απάντηση.

Τα πυροβόλα είχαν στραφεί με στόχο το στρατόπεδο των ΛΟΚ που βρισκόταν απέναντι από το εκκλησάκι της Αγίας Βαρβάρας, στην Νέα Πέραμο, ενώ μας δόθηκε εντολή να πάμε με τον οπλισμό μας να σταθούμε πίσω από τον μαντρότοιχο του στρατοπέδου μας που έβλεπε το στρατόπεδο των ΛΟΚ. Εκεί θα περιμέναμε να μας δοθούν πρόσθετες διαταγές.

Οι Λοκατζήδες , από απέναντι, μας έκαναν πλάκα και τρέχοντας, μέχρι την άκρη της μάνδρας του δικού τους στρατοπέδου, με κρουστικό τροχαδάκι ούρλιαζαν. «Του Παπαδόπουλου η ψυχή είναι πάντα Ελληνική ζήτω η Προεδρική». «Παπαδόπουλος- Παπαδόπουλος». «ΑΕΡΑ» και άλλα συνθήματα. Εκεί πλέον συνειδητοποιήσαμε ότι ήμασταν μονάδα που επαναστάτησε το βράδυ και ότι στρεφόμασταν ενάντια στο καθεστώς του Παπαδόπουλου. Αυτή η ιστορία κράτησε για κάποιες ώρες μέχρι που τα πράγματα ηρέμησαν μετά από κάποιους πυροβολισμούς που ακούσαμε στο στρατόπεδο των ΛΟΚ. Τότε μας δόθηκε εντολή να επιστρέψουμε στους θαλάμους μας.

Δεν σας κρύβω ότι αισθανθήκαμε ανακούφιση γιατί πιστεύαμε αφελώς ότι οι αξιωματικοί από τα Γιάννενα είχαν ξεσηκωθεί -και εμείς φυσικά μαζί τους - για να αποκαταστήσουν την Δημοκρατία. Όμως τα πράγματα κάθε άλλο παρά έτσι ήταν όπως απέδειξαν οι ραγδαίες εξελίξεις.

Κάποιες μέρες αργότερα μάθαμε ότι ο αρχηγός της ΕΣΑ ταξίαρχος Ιωαννίδης, «πιστός» φίλος του Παπαδόπουλου ήταν τελικά ο αρχηγός του κινήματος και όχι ο στρατηγός Φαίδωνας Γκιζίκης.

Το επόμενο διάστημα το καθεστώς Ιωαννίδη επρόκειτο να εξελιχθεί σε ένα επικίνδυνο καθεστώς, χειρότερο από αυτό του Παπαδόπουλου, που τελικά, μήνες αργότερα, θα οδηγούσε την χώρα σε περιπέτειες και την Κύπρο σε μια συνταρακτική τραγωδία τις συνέπειες της οποίας τις αντιμετωπίζουμε μέχρι σήμερα.

Αφίσα της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο

Το Κίνημα Ιωαννίδη

 

Η Κυβέρνηση Μαρκεζίνη

 

Πιεσμένο από τη διεθνή απομόνωση το δικτατορικό καθεστώς επιχείρησε στις αρχές του 1973 ένα πείραμα “φιλελευθεροποίησης” σε μια προσπάθεια να προσφέρει μια επίφαση κοινοβουλευτισμού και ταυτόχρονα να διατηρήσει ο στρατός τον έλεγχο της εξουσίας. Έτσι ο Παπαδόπουλος πρότεινε, και ο λαός ενέκρινε σε δημοψήφισμα που διεξήχθη υπό το καθεστώς του στρατιωτικού νόμου, ένα “Σύνταγμα”, που καταργούσε το βασιλικό θεσμό, θέσπιζε θέση Προέδρου “Δημοκρατίας” με ευρύτατες εξουσίες και Συνταγματικό Δικαστήριο. Ο Παπαδόπουλος μεταπήδησε στην προεδρία της “Δημοκρατίας” και τη θέση του πρωθυπουργού κατέλαβε ο Σπύρος Μαρκεζίνης, ο οποίος παρέμεινε στο αξίωμα αυτό μέχρι τις 25 Νοεμβρίου 1973, όταν ο Παπαδόπουλος ανατράπηκε από τον Ιωαννίδη.

Η εξέγερση του Πολυτεχνείου προκάλεσε μια σειρά γεγονότων, που έβαλαν ένα απότομο τέλος στις προσπάθειες του Παπαδόπουλου για τη «φιλελευθεροποίηση» του Καθεστώτος. Ο Ταξίαρχος Δημήτριος Ιωαννίδης, ένας δυσαρεστημένος αδιάλλακτος χουντικός, χρησιμοποίησε την εξέγερση ως πρόφαση για να αποκαταστήσει τη δημόσια τάξη, και οργάνωσε ένα Κίνημα για την ανατροπή του Γ. Παπαδόπουλου και του Σ. Μαρκεζίνη στις 25 Νοεμβρίου 1973.

Επιβλήθηκε ο στρατιωτικός νόμος, και η νέα χούντα διόρισε το στρατηγό Φαίδωνα Γκιζίκη Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον οικονομολόγο Α. Ανδρουτσόπουλο ως Πρωθυπουργό, αν και Ιωαννίδης παρέμεινε ο ισχυρός άνδρας στο παρασκήνιο. Η βαριά και καιροσκοπική επέμβαση του Ιωαννίδη είχε αποτέλεσμα την καταστροφή του μύθου ότι η χούντα ήταν ιδεαλιστική ομάδα ανώτερων στελεχών του στρατού.

Το νέο Καθεστώς κατηγόρησε τη προηγούμενη φατρία για παρέκκλιση από τις αρχές της «Επανάστασης της 21ης Απριλίου» και διακήρυξε ότι έσωσε την Επανάσταση από τη φατρία Παπαδόπουλου.
Την ημέρα του Κινήματος αναπτύχθηκαν τεθωρακισμένα σε κεντρικά σημεία των πόλεων ενώ μέσω ραδιοφώνου, με μουσική υπόκρουση τα κλασικά στρατιωτικά εμβατήρια, γινόντουσαν ανακοινώσεις απαγόρευσης της κυκλοφορίας, και ότι ο στρατός έπαιρνε πίσω τα ηνία της εξουσίας προκειμένου να σωθούν οι αρχές της επανάστασης.
Ο Ιωαννίδης προτιμούσε να εργάζεται παρασκηνιακά και δεν κράτησε ποτέ οποιοδήποτε επίσημη θέση στη χούντα ενώ προσπαθούσε πάντα να αποφύγει την περιττή δημοσιότητα. Ήταν ο de facto ηγέτης ενός καθεστώτος μαριονετών. Η νέα χούντα, παρά τη μάλλον ατυχή προέλευσή της, ακολούθησε μια επιθετική εσωτερική καταστολή και μια επεκτατική εξωτερική πολιτική και οδήγησε τη Χώρα στη τραγωδία της Κύπρου τον Ιούλιο του 1974.

Η δικτατορία κατέρρευσε στις 23 Ιουλίου του 1974 αφού είχε ήδη προηγηθεί η τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Ο αντιστράτηγος Γκιζίκης, πρόεδρος της μέχρι τότε κυβέρνησης και ο αντιστράτηγος Ντάβος, διοικητής του Γ’ Σώματος Στρατού, κάλεσαν τον Κωνσταντίνο Καραμανλή να επιστρέψει στην Ελλάδα για να επαναφέρει τη δημοκρατική διακυβέρνηση.

Οι πρωταίτιοι του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου δικάστηκαν το καλοκαίρι του 1975 από το Πενταμελές Εφετείο Αθηνών. Κρίθηκαν ένοχοι “εσχάτης προδοσίας” και καταδικάστηκαν σε θάνατο. Η ποινή τους μετατράπηκε σε ισόβια δεσμά.

Το Προεδρικό Μέγαρο της Κύπρου μετά το πραξικόπημα
κατά του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας
Αρχιεπισκόπου Μακαρίου

Δημήτριος Ιωαννίδης

(13 Μαρτίου 1923 - 16 Αυγούστου 2010)

Στρατιωτικός και δικτάτορας. Υπήρξε στενός συνεργάτης του Γ. Παπαδόπουλου γεγονός όμως που δεν τον εμπόδισε να τον ανατρέψει στις 25 Νοεμβρίου 1973 και να εγκαταστήσει ένα ακόμη σκληρότερο δικτατορικό καθεστώς.

Γεννήθηκε στην Αθήνα και καταγόταν από εύπορη οικογένεια.

Αποφοίτησε από τη Σχολή Ευελπίδων το 1943 και συμμετείχε στην συνωμοτική οργάνωση ΕΕNA (Εθνική Ένωση Νέων Αξιωματικών).

Το 1952 αποφοίτησε από τη σχολή πεζικού, δύο χρόνια αργότερα από την σχολή ατομικού-βιολογικού και χημικού πολέμου και το 1956 από την σχολή πολέμου. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στη Δυτική Γερμανία το 1961, όπου παρακολούθησε εκπαιδευτικά προγράμματα για μονάδες πεζικού.

Έλαβε μέρος στον Εμφύλιο και υπηρέτησε στο ειδικό τάγμα της Μακρονήσου, ενώ συμμετείχε και στο αποτυχημένο πραξικόπημα του 1951, το οποίο είχε οργανωθεί από τον ΙΔΕΑ και του οποίου υπήρξε μέλος από το 1945. Το 1963 υπηρέτησε στην Κύπρο. Το 1964 προάχθηκε σε αντισυνταγματάρχη. Το δε 1966 διορίστηκε αρχηγός του τάγματος της Σχολής Ευελπίδων.

Από το 1957 οργάνωνε μαζί με άλλους αξιωματικούς του στρατού την ανατροπή της δημοκρατίας και την εγκαθίδρυση δικτατορίας, γνωστής και ως Χούντας των συνταγματαρχών.

Στο πραξικόπημα διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο αφού βρισκόταν στην καίρια θέση του αρχηγού της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων. Μετά την επιτυχημένη ανατροπή της κυβέρνησης διορίστηκε αρχηγός της ΕΣΑ. Τον Αύγουστο του 1969 έγινε διευθυντής του υπουργείου εθνικής άμυνας. Το 1970 προάχθηκε στον βαθμό του συνταγματάρχη.

Κατά τη διάρκεια της Επταετίας ανέλαβε διάφορες επιτελικές θέσεις κυρίως σε τομείς ασφαλείας, χωρίς ποτέ να αναλάβει κυβερνητικό πόστο. Ωστόσο διατηρούσε πάντα δικό του μηχανισμό στον στρατό .

Ο Δημήτριος Ιωαννίδης ήταν εκφραστής της αδιάλλακτης πτέρυγας των πραξικοπηματιών και ήταν αντίθετος σε κάθε επικείμενη φιλελευθεροποίηση του καθεστώτος. Για τον λόγο αυτό ο ίδιος δραστηριοποίησε τον μηχανισμό που είχε στον στρατό αμέσως μετά το πείραμα του Παπαδόπουλου για την φιλελευθεροποίηση του στρατιωτικού καθεστώτος, με την τοποθέτηση του Μαρκεζίνη ως πρωθυπουργού πολιτικής κυβέρνησης και την απομάκρυνση των στρατιωτικών. Ο Ιωαννίδης άρχισε τότε να προετοιμάζεται για μια επικείμενη σύγκρουση.

Τον Αύγουστο του 1973 απομακρύνθηκε από την διοίκηση της ΕΣΑ αλλά ύστερα από πιέσεις επανήλθε στην θέση του. Η εξέγερση του Πολυτεχνείου σε συνδυασμό με την επικρατούσα κατάσταση αποτέλεσε το έναυσμα για την ανατροπή Παπαδόπουλου.

Ο Ιωαννίδης, επικεφαλής πολλών χουντικών αξιωματικών και εκμεταλλευόμενος τη βαθιά πολιτική κρίση που ακολούθησε την αρνητική διεθνή συγκυρία και τα γεγονότα του Πολυτεχνείου ανέτρεψε τον Γεώργιο Παπαδόπουλο και την κυβέρνηση Μαρκεζίνη στις 25 Νοεμβρίου 1973, με σκοπό τη ματαίωση των εκλογών που σχεδίαζε ο Παπαδόπουλος.

Με διακηρυγμένο στόχο του τον απόλυτο έλεγχο της πολιτικής ζωής από το στρατό για άλλα 5 χρόνια ανέβαλε τις εκλογές για το 1978 και τοποθέτησε στην θέση του Πρωθυπουργού τον Ανδρουτσόπουλο και στην θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας τον στρατηγό Γκιζίκη. Ουσιαστικά όμως αρχηγός του νέου καθεστώτος ήταν ο ίδιος, ο οποίος προτιμούσε να εργάζεται σε παρασκηνιακό επίπεδο.

Βασικός στόχος του Ιωαννίδη ήταν η ανατροπή του Μακαρίου, την οποία πέτυχε με το πραξικόπημα του Ιουλίου 1974 γεγονός που οδήγησε στην τουρκική εισβολή και την πτώση της χούντας στις 23 Ιουλίου του ίδιου έτους.

Καταδικάστηκε στην δίκη των πρωταιτίων του πραξικοπήματος στην ποινή του θανάτου που όμως αργότερα μετατράπηκε σε ισόβια δεσμά.

16.8.2010

Πέθανε ο δικτάτορας Δημήτριος Ιωαννίδης

Την τελευταία του πνοή άφησε τα ξημερώματα ο δικτάτορας, Δημήτριος Ιωαννίδης, ο οποίος τις τελευταίες ημέρες νοσηλευόταν με αναπνευστικά προβλήματα.

Είχε μεταφερθεί στο Κρατικό Νίκαιας με αναπνευστικά προβλήματα από τις φυλακές Κορυδαλλού, όπου εξέτιε την ποινή κάθειρξης, αρνούμενος την υποβολή αίτησης χάριτος.

Ήταν εκ των πρωτεργατών του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967 και κατά τη διάρκεια της Χούντας διετέλεσε διοικητής της ΕΣΑ.

Τον Νοέμβριο του 1973 ηγήθηκε δικού του πραξικοπήματος ανατρέποντας τον Γεώργιο Παπαδόπουλο και αναλαμβάνοντας ο ίδιος τα ηνία της χώρας.

Το δικτατορικό καθεστώς του Ιωαννίδη αποδείχτηκε σκληρότερο από το προηγούμενο. Η εξωτερική πολιτική που εφάρμοσε επιχείρησε την ανατροπή του Αρχιεπίσκοπου Μακαρίου, οδηγώντας στην τραγωδία της Κύπρου του 1974.

http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&ct=1&artId=4589449