Ούλωφ Πάλμε (30 Ιανουαρίου 1927 – 28 Φεβρουαρίου 1986)

Ούλωφ Πάλμε

(30 Ιανουαρίου 1927 – 28 Φεβρουαρίου 1986)

 

Ήταν το βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου 1986 όταν η Σουηδία και ο κόσμος «πάγωσε». Ο τότε πρωθυπουργός Ούλοφ Πάλμε δολοφονήθηκε μπροστά στα μάτια των περαστικών. Η νύχτα της δολοφονίας του ήταν μία από αυτές τις περιπτώσεις. Επέστρεφε πεζός στο σπίτι του από τον κινηματογράφο, μαζί με τη σύζυγό του όταν ο Πάλμε πυροβολήθηκε δύο φορές στο στομάχι και η σύζυγός του στην πλάτη. Η δολοφονία του παραμένει μέχρι σήμερα ανεξιχνίαστη.

 

Ο Σβεν Ούλοφ Γιοαχίμ Πάλμε (Sven Olof Joachim Palme, 30 Ιανουαρίου 1927 – 28 Φεβρουαρίου 1986) ήταν Σουηδός σοσιαλδημοκράτης πολιτικός και πρωθυπουργός. Υπήρξε ηγέτης του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος από το 1969 έως το 1986 και Πρωθυπουργός της Σουηδίας μαζί με ένα Ιδιωτικό Κυβερνητικό Συμβούλιο από τον Οκτώβριο του 1969 ως τον Οκτώβριο του 1976 και μαζί με Υπουργική Κυβέρνηση από τον Οκτώβριο του 1982. Ο Πάλμε δολοφονήθηκε το 1986 και στη θέση του τον διαδέχτηκε ο Ίνγκβαρ Κάρλσον.

 

Πρώτα χρόνια και εκπαίδευση

 

 

Ο Ούλοφ Πάλμε γεννήθηκε στο Ουστερμάλμ, στη Στοκχόλμη της Σουηδίας. Προερχόταν από ανώτερη τάξη. Ωστόσο, ο πολιτικός του προσανατολισμός επηρεάστηκε από τις Σοσιαλδημοκρατικές ιδέες και ιδανικά. Αυτό οφειλόταν βασικά στα ταξίδια του σε αναπτυσσόμενες χώρες ως φοιτητικός ηγέτης.

 

Σπούδασε με υποτροφία στο Κολέγιο Κένυον στο Οχάιο το 1947-1948. Αφού γύρισε τις ΗΠΑ με ώτο-στοπ, επέστρεψε στη Σουηδία για να σπουδάσει νομική στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης. Κατά τη διάρκεια των φοιτητικών του χρόνων στο πανεπιστήμιο, αναμείχθηκε με τα φοιτητικά πολιτικά πράγματα, δουλεύοντας με την Σουηδική Εθνική Ένωση Φοιτητών. Το 1951 έγινε μέλος του σοσιαλδημοκρατικού φοιτητικού συνδέσμου στη Στοκχόλμη, αν και απ’ ό,τι φαίνεται δεν παρεβρισκόταν στις πολιτικές τους συναντήσεις την περίοδο εκείνη. Την επόμενη χρονιά εξελέγη Πρόεδρος της Σουηδικής Εθνικής Ένωσης Φοιτητών, μια θέση που καθιστούσε αναγκαίο το κατέβασμα των τόνων για τα κομματικά πιστεύω.

 

Πολιτική καριέρα

 

Το 1953 ο Πάλμε προσελήφθη από τον σοσιαλδημοκράτη Πρωθυπουργό Τάγκε Ερλάντερ για να δουλέψει στη γραμματεία του. Από το 1955 ήταν μέλος της διοικητικής ομάδας της Σουηδικής Σοσιαλδημοκρατικής Συνομοσπονδίας Νεολαίας. Το 1958 εξελέγη μέλος στο κοινοβούλιο.

 

Ο Ούλοφ Πάλμε κατείχε διάφορες κυβερνητικές θέσεις από το 1963 και μετά. Το 1967 έγινε υπουργός Παιδείας και τον επόμενο χρόνο υπήρξε στόχος δριμείας κριτικής από αριστερούς φοιτητές που διαμαρτύρονταν κατά των σχεδίων της κυβέρνησης για πανεπιστημιακή μεταρρύθμιση. Στις 14 Οκτωβρίου του 1969 διαδέχτηκε τον επί 23 χρόνια πρωθυπουργό Τάγκε Ερλάντερ αρχιτέκτονα της πολιτικής του "τρίτου δρόμου" ανάμεσα στο σοσιαλισμό και τον καπιταλισμό. Την ημέρα εκείνη έκλεισε η αυλαία στην εποχή Ερλάντερ και άρχισε η εποχή Πάλμε.

 

Ο Πάλμε εξελέγη ομοφώνως ως ο νέος ηγέτης από το συνέδριο του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος. Ο Ούλωφ Πάλμε, με την ενδεκάχρονη πείρα στην πολιτική και την άσκηση της εξουσίας, φιλοδοξούσε να βελτιώσει τη Σουηδία του "κοινωνικού κράτους πρόνοιας" με το μεταρρυθμιστικό του πρόγραμμα που τιτλοφορήθηκε "Ισότητα με θεμελιώδη μεταμόρφωση της κοινωνίας". 

 

 

Υπέρμαχος των δημοκρατικών ελευθεριών, ο Ούλωφ Πάλμε φιλοξένησε στη χώρα του πολλούς Έλληνες αντιπάλους της χούντας των συνταγματαρχών, ενώ ως διακηρυγμένος εχθρός του πολέμου στο Βιετνάμ, προκάλεσε στις αρχές της δεκαετίας του 1970 διεθνή σάλο, όταν επέτρεψε την παραμονή στη Σουηδία σε Αμερικανούς λιποτάκτες.

 

Η 125-μηνη θητεία του Πάλμε ως πρωθυπουργός και ο πρόωρος θάνατός του, τον κατέστησαν τον περισσότερο διεθνώς γνωστό Σουηδό πολιτικό του 20ου αιώνα (με την πιθανή εξαίρεση των δύο «ανθρωπιστών» Ραούλ Βάλλενμπεργκ και Νταγκ Χαμμαρσκγιούλντ).

 

Ο προστατευόμενός του και πολιτικός του σύμμαχος Μπερντ Κάρλσσον, ο οποίος είχε οριστεί Επίτροπος των Ηνωμένων Εθνών για τη Ναμίμπια τον Ιούλιο του 1987, επίσης είχε πρόωρο θάνατο. Ο Κάρλσσον πέθανε στη συντριβή της Πτήσης Παν Αμ 103 στις 21 Δεκεμβρίου 1988 στο δρόμο για την τελετή υπογραφής των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη, με την οποία η Νότια Αφρική παραχωρούσε την κατά πολύ αργοπορημένη ανεξαρτησία στη Ναμίμπια.

 

Πρόκληση εχθρών

 

 

Ο Πάλμε ήταν ένας πολιτικός με ισχυρές πολιτικές θέσεις που προκαλούσε συζητήσεις στη διεθνή σκηνή: η οξεία κριτική του εναντίον των ΗΠΑ για τον πόλεμο του Βιετνάμ, οι εκστρατείες του εναντίον της εξάπλωσης των πυρηνικών όπλων, η καταδίκη του απαρτχάιντ και η συνηγορία υπέρ οικονομικών κυρώσεων εναντίον της Νότιας Αφρικής, η υποστήριξή του – οικονομική και πολιτική – για το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο (ANC) και την Οργάνωση Απελευθέρωσης της Παλαιστίνης (PLO), η συνάντησή του με τον Φιντέλ Κάστρο της Κούβας, και άλλα έκαναν βέβαιο το γεγονός πως ο Πάλμε διέθετε μεγάλο αριθμό εχθρών στο εξωτερικό. Αλλά και εντός της χώρας του, οι αριστερές απόψεις του δημιούργησαν μεγάλη εχθρότητα από τους δεξιούς της Σουηδίας.

 

Την εποχή του θανάτου του ο Πάλμε είχε κατηγορηθεί ως φιλο-σοβιετικός και πως δεν προστάτευε τα συμφέροντα της Σουηδίας. Επομένως είχε κανονιστεί να επισκεφτεί τη Μόσχα για να συζητήσει μια σειρά από μαχητικά θέματα, συμπεριλαμβανομένων των υποτιθέμενων Σοβιετικών υποβρύχιων εισβολών στα Σουηδικά ύδατα.

 

Η δολοφονία

 

 

Ο Ούλοφ Πάλμε συχνά κυκλοφορούσε χωρίς καμία προστασία από σωματοφύλακες, και η νύχτα της δολοφονίας του ήταν μία από αυτές τις περιπτώσεις. Επιστρέφοντας πεζός στο σπίτι του από έναν κινηματογράφο με τη σύζυγό του Λίσμπετ στον κεντρικό δρόμο Σβεαβέγκεν (Sveavägen) της Στοκχόλμης, γύρω στα μεσάνυχτα της 28 Φεβρουαρίου 1986, το ζευγάρι έπεσε θύμα επίθεσης από έναν δολοφόνο. Ο Πάλμε πυροβολήθηκε δύο φορές στο στομάχι, και η σύζυγός του στην πλάτη.

 

Η αστυνομία ανέφερε πως ένας οδηγός ταξί χρησιμοποίησε τον κινητό ασύρματό του για να σημάνει συναγερμό. Δύο νεαρά κορίτσια που κάθονταν σε ένα αυτοκίνητο κοντά στη σκηνή του εγκλήματος προσπάθησαν να βοηθήσουν τον Πρωθυπουργό. Μεταφέρθηκε επειγόντως στο νοσοκομείο αλλά ήταν νεκρός όταν έφτασε. Η κυρία Πάλμε θεραπεύτηκε από τον τραυματισμό της και ανάρρωσε. Ο δολοφόνος δραπέτευσε προς τα ανατολικά στη διασταύρωση Τουννελγκάταν και εξαφανίστηκε.

 

Η δολοφονία του Πάλμε παραμένει ανεξιχνίαστη και μια σειρά από θεωρίες συνωμοσίας περιβάλλει το φόνο.

 

Η κηδεία του

 

 

Ο ίδιος ο Πάλμε, λάτρης του ελληνικού πολιτισμού και γενικότερα της Ελλάδας και είχε μάλιστα εξοχικό σπίτι στην Χερσόνησο της Κρήτης. Ήταν λάτρης της μουσικής του Μίκη Θεοδωράκη και μάλιστα είχε ζητήσει σε ανύποπτο χρόνο όπως στην κηδεία του να ακουστεί το αγαπημένο του τραγούδι, ο "Καημός". Η επιθυμία του έγινε σεβαστή και στην πολιτική κηδεία του τραγουδήθηκε από μια μεγάλη ερμηνεύτρια την Aria Saijonmaa στα σουηδικά το En Sång Om Frihet, συγκλονίζοντας όλο τον πλανήτη, μιας και η κηδεία του μεταδιδόταν ζωντανά απ' όλα τα διεθνή δίκτυα καθώς η δολοφονία του είχε σοκάρει την διεθνή κοινή γνώμη. Εξ αιτίας αυτού του γεγονότος τα χρόνια που ακολούθησαν το συγκεκριμένο τραγούδι έγινε απίστευτα δημοφιλές σχεδόν ως ύμνος για την Ελευθερία. Ήδη βέβαια από την δεκαετία του 70, την περίοδο της χούντας, το συγκεκριμένο τραγούδι ήταν μια μεγάλη επιτυχία καθώς η μουσική Θεοδωράκη ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής στην Σουηδία. Ο "Καημός" μεταφράστηκε ως "ένα τραγούδι για την Ελευθερία και ακόμα και σήμερα τραγουδιέται και είναι ταυτισμένο με εκδηλώσεις για την δημοκρατία και την ελευθερία.

 

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

https://thecaller.gr/xronomixani/ymnos-sthn-souhdia/