Υπάρχει ζωή στον Άρη;

Η πρώτη φωτογραφία που έστειλε το InSight από τον Άρη

 

Υπάρχει ζωή στον Άρη;

 

Πριν μερικές μέρες σε σχετική μας ανάρτηση αναφερθήκαμε σε ένα δημοσίευμα του 1928 που αναφερόταν στον πλανήτη Άρη σχετικά με το τι πίστευαν οι επιστήμονες εκείνης της εποχής. Η προ μηνός επιτυχημένη προσεδάφιση του διαστημικού ερευνητικού σκάφους InSight της Nasa στον Άρη μας δίνει την ευκαιρία να επανέλθουμε πάλι στον πλανήτη αυτόν μεταφερόμενοι στο σήμερα και στη σύγχρονη γνώση.

 

Το διαστημικό επιστημονικό σκάφος InSight της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας προσεδαφίστηκε με επιτυχία στον πλανήτη Άρη τον Νοέμβριο του 2018.  Επιστημονικός του σκοπός δεν είναι άλλος από τη μελέτη του εσωτερικού του «κόκκινου πλανήτη» αλλά και των σεισμών του.

 

 

Ήταν η πρώτη προσεδάφιση της NASA από το 2012 (ρόβερ Curiosity) και η πρώτη φορά που θα μελετηθεί από ένα ρομποτικό γεωλογικό εργαστήριο το εσωτερικό, η σύνθεση και ειδικότερα η τεκτονική δραστηριότητα όχι μόνο του Άρη, αλλά και οποιουδήποτε άλλου πλανήτη πέρα από τη Γη.

 

Έπειτα από ένα ταξίδι 484 εκατομμυρίων χιλιομέτρων με ταχύτητα 19.800 χλμ. την ώρα, το InSight μείωσε την ταχύτητά του μόλις στα οκτώ χιλιόμετρα την ώρα και έκανε «μαλακή» προσεδάφιση στον γειτονικό πλανήτη.

 

Το ύψους περίπου ενός μέτρου και βάρους 358 κιλών InSight είναι ένας τρίποδος στατικός γεωφυσικός ανιχνευτής και όχι κινούμενος όπως τα ρόβερ που ήδη υπάρχουν στον «κόκκινο» πλανήτη. Είχε εκτοξευθεί από τη Γη στις 5 Μαΐου και ο προορισμός του είναι μια τεράστια επίπεδη έκταση του Άρη, γνωστή ως Elysium Planitia, μήκους 130 χλμ. και πλάτους 27 χλμ., λίγο βόρεια του αρειανού ισημερινού, γνωστή και ως «το μεγαλύτερο επίπεδο πάρκινγκ στον Άρη».

 

 

Εκεί, από στάσιμη θέση, το InSight θα αρχίσει την χαρτογράφηση της «καρδιάς» του Άρη μετά από περίπου τρεις μήνες, χρονικό διάστημα απαραίτητο για να δοκιμασθούν στο μεταξύ και να τεθούν σε λειτουργία τα επιστημονικά όργανά του.

Ευτυχώς για τη NASA οι αμμοθύελλες που σάρωναν τον πλανήτη επί μήνες, έχουν πλέον καταλαγιάσει και η περιοχή προσεδάφισης φαίνεται καθαρή και ήσυχη.

Έτσι θα δοθεί η ευκαιρία σε λίγους μήνες να έχουμε κάποια πρώτα συμπεράσματα γιατί το ερώτημα αν υπάρχει ζωή στον Άρη παραμένει  πάντα επίκαιρο!

 

 

Ας δούμε λοιπόν τι έγραψε πριν μερικούς μήνες σε άρθρο του ο  Φαίδων Γ. Καραϊωσηφίδης, Αεροναυπηγός, Εκδότης – Διευθυντής του περιοδικού ΠΤΗΣΗ & Διάστημα για ένα άλλο όχημα που προσεδαφίσθηκε πρίν κάποια χρόνια στον  Άρη

Έξι χρόνια μετά την προσεδάφισή του στον Κόκκινο Πλανήτη το όχημα Curiosity που περιδιαβαίνει την επιφάνειά του βρήκε τα ίχνη που ίσως επιβεβαιώνουν την ύπαρξη ζωής στον Άρη, αν και τα αναπάντητα ερωτήματα είναι ακόμη πολλά. 

 

Όπως συμβαίνει συνήθως με μακροχρόνιες διαστημικές αποστολές, μετά τον αρχικό ενθουσιασμό της κοινής γνώμης το Mars Curiosity «ξεχάστηκε» στη συνέχεια των πρώτων γεωλογικών ερευνών. Για τους πιστούς της διαπλανητικής εξερεύνησης και για το «θαύμα» που συντελείται 225 εκατομμύρια  χιλιόμετρα  από  τη  Γη  η  NASA  αποδεσμεύει τακτικά  εντυπωσιακές  φωτογραφίες  και  στοιχεία  από  την αργή αλλά σταθερή πορεία του ρόβερ, που συνεχίζει να μας γοητεύει. 

 

 

Στις 7 Ιουνίου 2018  όμως το εξάτροχο, που «κουτσαίνει» πλέον από το ένα σκέλος του, επανήλθε θριαμβευτικά στο παγκόσμιο προσκήνιο όταν η Αμερικανική Υπηρεσία Διαστήματος ανακοίνωσε ότι σε μια φλέβα αρχαίου ιζηματογενούς πετρώματος εμφανίζονται όλα τα χαρακτηριστικά του γήινου ιλυόλιθου με πλούσιες συλλογές μορίων οργανικών ενώσεων. Πρόκειται, σύμφωνα πάντα με την επιστημονική ομάδα της αποστολής, για τις ισχυρότερες ενδείξεις «ύπαρξης» μικροβιακής ζωής στον Άρη μέχρι σήμερα. Αυτό που όμως δεν μπορεί να ειπωθεί με βεβαιότητα είναι εάν πρόκειται για απομεινάρια προερχόμενα από τα αρχαία χρόνια ή ίχνη ζωής σε λανθάνουσα μορφή ή ακόμη και «υλικό» για μελλοντική ζωή σε κάποια ενδιάμεση μορφή εξέλιξης την οποία δεν μπορούμε ακόμη να κατανοήσουμε. Θα πρέπει επίσης να υπογραμμιστεί ότι σε αυτό το  στάδιο οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν εάν τα οργανικά ίχνη που  αποκαλύφθηκαν  προέρχονται  από  βιολογικές  ή  μη βιολογικές διεργασίες, που είναι κάτι για το οποίο θα γίνει προσπάθεια να διερευνηθεί μέσα από περαιτέρω έρευνα με «υγρή» ανάλυση στον εργαστηριακό εξοπλισμό του ρόβερ. Τότε θα έχουμε και την πραγματική απάντηση στο μεγάλο ερώτημα της ύπαρξης ζωής στον Άρη. 

 

 

Να  θυμίσουμε  ότι  το  τροχοφόρο  όχημα  προσεδάφισης αποτελούσε μέρος της ρομποτικής αποστολής του βολιστήρα Mars Science Laboratory (MSL) με επιστημονική ατζέντα την εξερεύνηση των γεωλογικών, κλιματικών και γενικότερων συνθηκών στον Άρη σε προετοιμασία μιας μελλοντικής προσπάθειας επανδρωμένης προσεδάφισης. Στο πλαίσιο  της  εκτίμησης  αυτής  της  αρειανής  «κατοικησιμότητας» (habitability) υπάρχει πάντα και το κεφάλαιο της αναζήτησης ζωής.

 

Όπως σε όλες τις αποστολές προς τον Κόκκινο Πλανήτη, πρωτεύων στόχος είναι να εξεταστεί εκτός από το παρόν και το παρελθόν του αναφορικά με την πιθανότητα να έχει φιλοξενήσει κάποτε ζωή.

 

H αναζήτηση οργανικής ύλης είχε ξεκινήσει από την εποχή που τα δύο αμερικανικά οχήματα προσεδάφισης Viking πάτησαν στον Άρη το 1976 και συνεχίστηκε αδιάκοπα για τις επόμενες τέσσερις δεκαετίες. Η αμερικανική προσπάθεια είχε ένα μεγάλο μεσοδιάστημα απουσίας, αλλά μετά την «επιστροφή» της NASA στον Άρη με την αποστολή Pathfinder του  1997  επικεντρώθηκε  στην  επιβεβαίωση  της  ύπαρξης νερού σε υγρή μορφή κάποτε στο μακρινό παρελθόν του. 

 

 

Αν αυτό μπορούσε να επαληθευτεί και με δεδομένο ότι η γήινη ζωή εξελίχθηκε και εξαρτάται από το νερό, το ίδιο θα μπορούσε να είχε συμβεί και στον τέταρτο πλανήτη από τον Ήλιο μας. 

 

Σήμερα, 20 χρόνια μετά, διαθέτουμε πλέον εντυπωσιακά στοιχεία ότι ο Άρης ήταν κάποτε ένας «υγρός» κόσμος και η γεωλογική ιστορία του πιθανότατα παλινδρόμησε ανάμεσα σε διάφορες ενδιάμεσες καταστάσεις πριν τον (επιφανειακά) εξαιρετικά «ξηρό» και «οξειδωμένο» κόσμο που βλέπουμε σήμερα. 

 

Από την άλλη, με τη γνώση που έχουμε για την εξέλιξη της ζωής στη Γη, η τυχόν ύπαρξή της θα έπρεπε να έχει αφήσει ίχνη στη μορφή οργανικού άνθρακα. Ακόμη όμως και αν ο πλανήτης δεν είχε φιλοξενήσει ζωή στο παρελθόν, ο τελευταίος είναι παρών στο Διάστημα και μεταφέρεται από μετεωρίτες που βομβαρδίζουν συνεχώς τα ουράνια σώματα του ηλιακού μας συστήματος. Άρα, η παρουσία του στον Κόκκινο Πλανήτη ήταν πάντα αναμενόμενη, αλλά παρέμενε άπιαστη  από τα ερευνητικά σκάφη των δεκάδων αποστολών εκεί. 

 

Αυτός ήταν και ο πρωτεύων στόχος της αποστολής MSL, ο οποίος κατά τα φαινόμενα επιτεύχθηκε και μάλιστα πανηγυρικά. Η διαφορά με τους δίδυμους Viking αλλά και τον Phoenix Lander (που προσεδαφίστηκε τον Μάιο του 2008 και  είχε  επίσης  αποστολή  γεωλογικών  μελετών)  είναι  ότι όλοι τους εξερεύνησαν πεδία ρεγκόλιθου, δηλαδή υλικού που προέρχεται από την αποσάθρωση κυρίων πετρωμάτων. 

 

Η τοποθεσία προσεδάφισης του Curiosity στον κρατήρα Gale (ο οποίος εικάζεται ότι είναι η λεκάνη μιας αρχαίας λίμνης) επιλέχθηκε ειδικά με το σκεπτικό ότι τα εκεί πετρώματα θα είχαν μεγαλύτερη πιθανότητα να περιέχουν οργανικά μόρια. 

 

 

Η ομάδα που υποστηρίζει την επιστημονική αποστολή του Curiosity υπογραμμίζει ότι παρά τις πολύ σημαντικές αποκαλύψεις, αυτό που προσπαθεί να ξεδιπλώσει η προσπάθεια είναι  κάτι  που  συνέβη  στους  γεωλογικούς  σχηματισμούς πριν από τρία δισεκατομμύρια χρόνια και δεν είναι καθόλου εύκολο. Αν και η χημική δραστηριότητα τότε, ειδικά αυτή που σχετίζεται με τον άνθρακα, φαίνεται να ήταν πάρα πολύ έντονη, τα ευρήματα δεν μπορούν να αποδώσουν τη «μεγάλη εικόνα», τουλάχιστον όχι ακόμη. Η τελευταία περιλαμβάνει και την αποκάλυψη του τι συνέβη έκτοτε στις οργανικές ενώσεις,  τα  αμυδρά  ίχνη  των  οποίων  βρίσκουμε  σήμερα. 

 

Επιστημονικές μελέτες που έχουν δημοσιευτεί σχετικά υποστηρίζουν  ότι  παράγοντες,  όπως  η  ιονίζουσα  ακτινοβολία που υπάρχει έντονη στον Άρη, ίσως έχουν απομειώσει τα ίχνη οργανικών ενώσεων που αναζητούμε πολύ περισσότερο απ’ όσο εκτιμάται. Αν συμβαίνει αυτό, είτε θα πρέπει να είμαστε... προσεκτικότεροι είτε η προσπάθεια πρέπει να πάει βαθύτερα στην επιφάνεια του Άρη σε βάθος που ίσως παρέχει προστασία από την ακτινοβολία, κάτι όμως που το Curiosity δεν είναι προετοιμασμένο να κάνει. Κάποιες μελλοντικές όμως αποστολές, όπως η ευρωπαϊκή ExoMars 2020, προβλέπεται να κάνουν ακριβώς αυτό.

 

Πηγή φωτογραφιών: ΝΑSA

http://www.kathimerini.gr/997150/gallery/epikairothta/kosmos/epityxhmenh-h-prosedafish-toy-diasthmikoy-ereynhtikoy-skafoys-insight-ths-nasa-ston-arh-vinteo

Φαίδωνα Γ. Καραϊωσηφίδη : Mars rover Curiosity - Υπάρχει ζωή στον Άρη περιοδικό «Τα δικά μας φτερά» τ.174/Αυγ.2018

Αθηνά Σχινά : Αστήρ εξ Ουρανού, Αιγλοβολούντος

Giotto:  Η προσκύνηση των μάγων

Αστήρ εξ Ουρανού, Αιγλοβολούντος

Η διαπέραση της στέγης της φάτνης από τις ακτίνες του φωτός υπομνηματίζει εμμέσως την παρθενία της Θεοτόκου στη δυτική  χριστιανική εικονογραφία

 

Από την Αθηνά Σχινά

Ιστορικού Τέχνης και Θεωρίας του Πολιτισμού

 

Εδώ και αιώνες η έρευνα δεν έχει ακόμη με ασφάλεια καταλήξει στο γεγονός της ύπαρξης ή μη του περίφημου Αστέρος που έλαμψε έντονα κατά τη νύχτα των Χριστουγέννων, καθοδηγώντας τους αγραυλούντες ποιμένες -στους οποίους εμφανίστηκε, όπως μας αποκαλύπτει η ορθόδοξη εικονογραφία της Γέννησης του Σωτήρος, ως Αγγελος-, αλλά, παράλληλα, φωτίζοντας και τους τρεις Μάγους, ερχόμενους από την Περσία στη Βηθλεέμ προκειμένου να προσκυνήσουν τον αναμενόμενο Μεσσία.

 

Την πρώτη αναφορά για την ουράνια παρουσία του αστέρος αυτού, με το εντυπωσιακά ισχυρό φως του, την έχουμε στο Ευαγγέλιο του Ματθαίου (Κεφ. 2, στ 1-11) και είναι ο μόνος από τους Ευαγγελιστές που το αναφέρει. Έχουμε βεβαίως κι άλλες δύο πηγές, αλλά αυτές προέρχονται από τα Απόκρυφα Ευαγγέλια και είναι το Πρωτευαγγέλιο του Ιακώβου κι εκείνο του Ψευδο-Ματθαίου. Έκτοτε, πολλοί θεολόγοι και αστρονόμοι προσπάθησαν να προσδιορίσουν χρονικά και να ερμηνεύσουν σημασιολογικά το φαινόμενο, ως φυσικό και άλλοτε ως υπερβατικό γεγονός, από την παρουσία του οποίου εξαρτάται χρονικά και η ίδια η Γέννηση του Χριστού.

 

Μετά τον Ευαγγελιστή Ματθαίο, ο επόμενος που κάνει αναφορά στο Άστρο της Βηθλεέμ είναι ο επίσκοπος Αντιοχείας Ιγνάτιος ο Θεοφόρος, μαθητής του Ευαγγελιστή Ιωάννη, θεωρώντας το υπερφυσικό γεγονός που επιβεβαιώνει τη θεϊκή καταγωγή του Ιησού. Την ίδια ερμηνευτική κατεύθυνση ακολουθούν κι άλλοι Πατέρες της Εκκλησίας, όπως είναι ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ο Διόδωρος της Ταρσού, ο Νεκτάριος Πενταπόλεως (Αιγίνης) κ.λπ.

 

Αντίθετα από την προηγούμενη εκδοχή, υπάρχουν θεωρίες και απόψεις (όπως του Ωριγένη και του Ευσεβίου Καισαρείας), που θέλουν το Άστρο να είναι κάποιος κομήτης που εμφανίστηκε μεταξύ της 10ης Μαρτίου και της 27ης Απριλίου του έτους 5 π.Χ., είτε ένας απλανής αστέρας, με ενδεχόμενη τη λάμψη του να προέρχεται -σύμφωνα με άλλες γνώμες αστροφυσικών- από πιθανή έκρηξη κάποιου υπερκαινοφανούς αστέρα, δηλαδή ενός supernova, που έγινε με βάση ορισμένες αναφορές Κινέζων αστρονόμων, στον αστερισμό του Αιγόκερω (το έτος 5 π. Χ.) ή του Αετού (το έτος 4 π.Χ.), με επικρατέστερη εξ αυτών την άποψη να πρόκειται για διπλή είτε τριπλή Σύνοδο Πλανητών, όπως του Δία, της Αφροδίτης και του Κρόνου, που έλαβαν χώρα το έτος 7 π.Χ. ή το έτος 2 π.Χ.

 

 Rogier van der Weyden : Οι τρεις μάγοι

Το Αστέρι της Βηθλεέμ, παρότι είναι αρκετά διαδεδομένο στις λαογραφικές παραδόσεις μας και στα δημοτικά τραγούδια μας, στην ορθόδοξη εντούτοις εικονογραφία απεικονίζεται σπανιότερα και κυρίως από τον 16 αι. και ύστερα, προτιμώντας οι αγιογράφοι να εμφανίζουν τον Άγγελο αντί του Αστέρος. Πρόκειται για τον Άγγελο Εξάγγελο, που τον εμφανίζει η εικονογραφία ως Αιγλοβολούντα εξ Ουρανών, να ειδοποιεί εν πρώτοις -για την ενσάρκωση του Σωτήρος- τους τρεις αγραυλούντες ποιμένες και κατά τα τέλη της επίγειας ζωής του Ιησού - κατά τη μαρτυρία δηλαδή της Αναστάσεως (στην αγιογραφική σύνθεση «Ουκ έστιν ώδε»)- πάλι τον λευκοντυμένο και με την προσήκουσα φωταύγεια απαστράπτοντα Άγγελο να ειδοποιεί τις τρεις Μυροφόρες για την αναχώρησή Του.

 

Στη δυτική εικονογραφία και στα συναφή θέματα της Γέννησης του Ιησού και της Προσκύνησης των Μάγων, από τα χρόνια του Giotto, δηλαδή κατά την πρώιμη Αναγέννηση, εμφανίζεται σταθερά σχεδόν ο Αστέρας. Το φως του -στις αγιογραφικές εικόνες που παραγγέλλονται από μοναστήρια προς επώνυμους και αναγνωρισμένους ζωγράφους- το ρίχνει ακτινωτά ο Αστέρας της Γέννησης, συνήθως από τον ουρανό, διαπερνώντας αυτό (μέσα από ένα άνοιγμα της στέγης) την αχυροκαλύβα της φάτνης, προκειμένου κατόπιν να προσπέσει στο Θείο Βρέφος.

 

Η διαπέραση της στέγης της φάτνης από τις ακτίνες του φωτός υπομνηματίζει εμμέσως την παρθενία της Θεοτόκου, στη δυτική χριστιανική εικονογραφία (συμβολικά, όπως μόνον το φως μπορεί να διαπεράσει, χωρίς να θραύσει ή να διαταράξει την υποτιθέμενη συνεκτικότητα της στέγης). Κατά ανάλογο τρόπο, στο βάθος κάθε σχετικής με τη Γέννηση σκηνής εμφανίζεται κι ένας ερειπιώνας, πάνω στον οποίο αχνοφέγγουν οι ακτίνες του Αστέρα της Γέννησης.

 

Αυτός ο ερειπιώνας αποτελείται από φθαρμένα, αποσπασματικά και ασύνδετα παρουσιαζόμενα αρχιτεκτονικά μέλη, όπως είναι π.χ. κίονες, σπασμένοι βωμοί, επιστήλια, αετώματα και γκρεμισμένα αρχαία κλιμακοστάσια, συμβολίζοντας τον παλαιό χρόνο που κατακρημνίζεται από τη στιγμή που ενσαρκώνεται ο Θείος Λόγος και ανατέλλει -καθώς το Άστρο της Βηθλεέμ, κατά τις πρώτες ώρες της αυγής- συνταυτιζόμενο με τον Καινό Χρόνο της επίγειας ζωής και της λυτρωτικής Διδασκαλίας του Θεανθρώπου.

http://www.dimokratianews.gr/content/81375/astir-ex-oyranoy-aiglovoloyntos

ΚΟΣΟΒΟ : Εθνοτικό πάζλ στη σκιά μιας διαμάχης

Στα προάστια της πρωτεύουσας Πρίστινα, που φιλοξενεί περίπου 580.000 κατοίκους.

ΚΟΣΟΒΟ

 

Εθνοτικό πάζλ στη σκιά μιας διαμάχης

 

Στην καρδιά των Βαλκανίων, δύο εθνικές κοινότητες εξακολουθούν να συμβιώνουν, να ευελπιστούν οε καλύτερες μέρες, αλλά και να τρέμουν στη σκέψη της επόμενης ανάφλεξης Εδώ και αιώνες η πατρίδα τους είναι κοινή. Οι Αλβανοί την ονομάζουν Κόσοβα και οι Σέρβοι Κόσοβο...

 

Κείμενο : Κωνσταντίνος Μητσάκης

 

ΜΕΡΑ ΜΕΣΗΜΕΡΙ και μια παράξενη ησυχία επικρατούσε γύρω μου καθώς βάδιζα πάνω στην κεντρική γέφυρα του ποταμού Iμπαρ. Μέσα μου ένιωθα μια ανεξήγητη αναστάτωση, μια ένταση όμοια μ' αυτήν που διέκρινα στα βλέμματα των φρουρών των Ηνωμένων Εθνών που έκαναν τη βάρδια τους εκατέρωθεν της γέφυρας. Γνώριζα πολύ καλά πως περπατούσα πάνω σε ένα νοητό όριο, πάνω σε μια πολύ λεπτή, εύθραυστη «γραμμή». Είναι η κεντρική γέφυρα που ενώνει (ή χωρίζει) τον βόρειο από τον νότιο τομέα της πόλης Μιτρόβιτσα του Κοσόβου, σύμβολο μιας πόλης διχοτομημένης σε σερβικό και αλβανικό τομέα. Φυλάκια, καχύποπτοι φρουροί, κάγκελα και συρματοπλέγματα υπήρχαν και στις δυο πλευρές της γέφυρας, του μοναδικού συνδετικού κρίκου δύο διαφορετικών κόσμων που βιώνουν σήμερα τις κοινές μνήμες ενός εμφύλιου πολέμου και το ασίγαστο εθνικιστικό μίσος για εκείνους που βρίσκονται στην αντίπερα όχθη του ποταμού Ιμπαρ.

 

Έχουν περάσει περίπου 17 χρόνια από το τέλος του πολέμου, και στη Μιτρόβιτσα (απέχει 38 χλμ. βόρεια της πρωτεύουσας Πρίστινα) μπορεί κανείς ξεκάθαρα να διακρίνει τις αντιθέσεις και τις συνέπειες της εμφύλιας σύρραξης ανάμεσα στους Σέρβους και τους Αλβανούς του Κοσσυφοπεδίου. Μετά τον επίσημο τερματισμό του πολέμου το 1999, διωγμένοι εκβιαστικά ή φοβούμενοι το ενδεχόμενο αντιποίνων και εθνικιστικών εκκαθαρίσεων, οι Κοσοβάροι Αλβανοί εγκαταστάθηκαν σταδιακά στον νότιο τομέα της Μιτρόβιτσα και οι Σέρβοι στο βόρειο τμήμα της πόλης.

 

Υπακούοντας στο ένστικτο της επιβίωσης, αλλά και στα κελεύσματα της εθνοτικής διχόνοιας, οι Κοσοβάροι -Αλβανοί και Σέρβοι- έγιναν δυστυχώς πρόσφυγες στον ίδιο τον τόπο τους. Οι πιθανότητες μιας γενικευμένης σύρραξης και αλληλοεξόντωσης των δύο εθνικών κοινοτήτων ανάγκασαν όμως τις νατοϊκές δυνάμεις της ΚFOR να κλείσουν προσωρινά την κεντρική γέφυρα της πόλης, αφήνοντας για μεγάλο διάστημα τους Σέρβους και τους Αλβανούς της Μιτρόβιτσα δίχως καμία ουσιαστική επαφή. Φυσικό σύνορο και νοητό όριο ανάμεσα τους στάθηκε ο ποταμός Ιμπαρ.

 

Κι όταν με το πέρασμα του χρόνου οι τραυματισμένες μνήμες του πολέμου σιγά σιγά επουλώθηκαν, η γέφυρα άνοιξε ξανά και η καθημερινότητα των κατοίκων της διχοτομημένης πολιτείας άρχισε δειλά να προσαρμόζεται στη νέα τάξη πραγμάτων...

 

Διχοτομημένη πόλη

 Η κεντρική γέφυρα της Μιτρόβιτσα πίσω από τα συρματοπλέγματα

 

Επέστρεψα πίσω στη μοτοσικλέτα που ήταν σταθμευμένη στον αλβανικό τομέα. Άνοιξα την πλαϊνή βαλίτσα και το χέρι μου έβγαλε τη φωτογραφική μηχανή. Ήθελα να τραβήξω μια αναμνηστική φωτογραφία της γέφυρας. Πριν όμως προλάβω να σηκώσω τη φωτογραφική μηχανή και να εστιάσω στη γέφυρα, οι φρουροί αντιλήφθηκαν αμέσως τις προθέσεις μου, κινήθηκαν γρήγορα προς το μέρος μου και με σταμάτησαν: «Απαγορεύονται οι φωτογραφίες πάνω από τη γέφυρα, αλλά δεν απαγορεύεται η φωτογράφηση της γεφύρας», ήταν η ρητή διαταγή του επικεφαλής της φρουράς. Από το βλοσυρό ύφος του και μόνο κατάλαβα πως δεν είχα κανένα περιθώριο διαμαρτυρίας ή ανυπακοής. Υπάκουσα χωρίς αντιρρήσεις στην εντολή του ένστολου βαθμοφόρου των Ηνωμένων Εθνών και φωτογράφησα τελικά τη μοτοσικλέτα και τη γέφυρα από τις οπτικές γωνίες που μου υπέδειξαν.

 

Στη συνέχεια οδήγησα στον σερβικό τομέα, όπου και σταμάτησα για καφέ! Η μοτοσικλετιστική μου παρουσία έγινε αμέσως αντιληπτή από τους θαμώνες της καφετέριας «Dolce Vita», που βρισκόταν απέναντι από την κεντρική γέφυρα. Μαζί με τον καφέ, στο τραπέζι μου ήρθαν αυτόκλητοι και δύο Σέρβοι, ο Γκόραν και ο Ιβιτς, που γεμάτοι περιέργεια με ρώτησαν τους λόγους της παρουσίας μου στην πόλη τους.

 

Πολύ γρήγορα η ατμόσφαιρα ζεστάθηκε, τα χαμόγελα ζωγράφισαν τα πρόσωπα μας και οι καρδιές ξεκλειδώθηκαν: «...Στη Μιτρόβιτσα ζουν σήμερα 90.000 Αλβανοί και μόλις 10.000 Σέρβοι. Είμαστε δυστυχώς μειονότητα μέσα στην ίδια την πατρίδα μας. Το μεγαλύτερο, ωστόσο, πρόβλημα είναι αυτό της ανεργίας, αφού το ποσοστό των ανέργων εδώ στην Μιτρόβιτσα αγγίζει το 60%. Δουλεύουμε περιστασιακά για ένα-δυο μεροκάματα, προσπαθώντας να ξορκίσουμε την εξαθλίωση και τη μιζέρια μας...

 

Καλύτερες μέρες; Δεν νομίζω πως μπορούμε να ονειρευόμαστε και να ελπίζουμε σε κάτι τέτοιο. Όχι, δεν είμαι καθόλου αισιόδοξος. Προσωπικά, δεν περιμένω να προκύψει κάτι θετικό από τις διαπραγματεύσεις για το καθεστώς του Κοσσυφοπεδίου...

 

Το μέλλον, τουλάχιστον για μας τους Σέρβους, διαγράφεται αβέβαιο. Όλη αυτή η κατάσταση της αβεβαιότητας και της αυξημένης ψυχολογικής πίεσης με έχουν κουράσει και απογοητεύσει. Ειλικρινά, σκέφτομαι σοβαρά να φύγω με την οικογένεια μου για τη Σερβία... Το Κόσοβο είναι μια μεγάλη μπαρουταποθήκη στα Βαλκάνια και όλοι ευχόμαστε να μην ανάψει το φιτίλι... Έλληνα φίλε, ο καφές είναι κερασμένος...».

 

Στον αλβανικό τομέα, εκεί που κατέληξα μετά τον καφέ, οι παραστάσεις που αποτύπωνε η ματιά μου στους πολύβουους δρόμους του νότιου τομέα της Μιτρόβιτσα με μετέφεραν σε έναν άλλον, τελείως διαφορετικό κόσμο! Η πληθώρα των κεραμόσκεπων κατοικιών, οι μαντιλοφορεμένες γυναικείες μορφές, η πρόχειρη υποδομή, οι λαλίστατοι υπαίθριοι πωλητές και οι κάθε λογής πραμάτειες που βρίσκονταν απλωμένες στα πεζοδρόμια των κεντρικών αρτηριών, όλα παρέπεμπαν σε καθαρά ανατολίτικες-μουσουλμανικές παραστάσεις. Δεν ξέρω γιατί, αλλά είχα διάχυτη την αίσθηση πως βρισκόμουν στα όρια ενός τουρκικού αστικού κέντρου...

 

Το τζαμί των Κοσοβάρων

 

 

Αυτήν τη δυνατή ψευδαίσθηση ήρθε να ενισχύσει κατακόρυφα το κάλεσμα του μουεζίνη, που υπενθύμιζε στους πιστούς τον δρόμο προς το τζαμί. Με οδηγό τη διαπεραστική φωνή του, σύντομα έφτασα και εγώ μπροστά στο κεντρικό τζαμί της πόλης, που ήταν κυκλωμένο από μια υπαίθρια αγορά.

 

Με περίσσιο θράσος πέρασα στο εσωτερικό του ιερού κτίσματος και άρχισα να φωτογραφίζω τους πιστούς που προσεύχονταν γονυπετείς στον Αλλάχ. Όλοι οι παρευρισκόμενοι -εκτός ελάχιστων εξαιρέσεων- δεν έδειξαν να πολυενοχλούνται από την παρουσία μου και πολύ περισσότερο από την αναίδεια μου να τους φωτογραφίζω την ώρα που επιτελούσαν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα. Καθώς απαθανάτιζα τις ιερές στιγμές των Αλβανών Κοσοβάρων και το κλείστρο της φωτογραφικής μηχανής ανοιγόκλεινε ασταμάτητα, έπιασα τον εαυτό μου να συνειδητοποιεί το παράδοξο αυτής της διχοτομημένης πόλης, η οποία, μέσα σε απόσταση λίγων μόλις εκατοντάδων μέτρων προσφέρει στέγη σε δύο διαφορετικούς πολιτισμούς και θρησκείες! Το ταξίδι από την Αθήνα στην Πρίστινα ήταν μια αρκετά εύκολη υπόθεση, με την κόκκινη γραμμή του χάρτη να περνά κι από την πόλη των Σκοπίων. Η σχετικά μικρή απόσταση (840 χλμ.) επιτρέπει την αυθημερόν προσέγγιση της κοσοβάρικης πρωτεύουσας, με τη συντριπτική πλειοψηφία της διαδρομής μέσα στο έδαφος της ΠΓΔΜ (200 χλμ.) να κινείται σε έναν υποδειγματικό αυτοκινητόδρομο.

 

Στην καρδιά των Βαλκανίων

 

 

Μετά το πέρασμα των συνόρων, η στενή ασφάλτινη λωρίδα φιδόσερνε για περίπου 20 χλμ. μέσα στα καταπράσινα βουνά της περιοχής. Στη συνέχεια, ένας σχεδόν ευθυτενής οδικός άξονας με οδήγησε ξεκούραστα στην Πρίστινα, που βρίσκεται σε απόσταση 80 χλμ. από τη συνοριακή γραμμή με την ΠΓΔΜ, στην καρδιά του Κοσσυφοπεδίου. Τι τράβηξε την προσοχή μου καθ' οδόν; Οι αμέτρητες αλβανικές σημαίες που ανέμιζαν παντού, τα νεότευκτα μοτέλ και οι πάμπολλες μάντρες αυτοκινήτων εκατέρωθεν του δρόμου, οι οποίες, γεμάτες με τετράτροχα «σαπάκια» και ανταλλακτικά (κυρίως από τη Γερμανία) πρόσδιδαν στο τοπίο την όψη ενός σκουπιδότοπου.

 

Απαραίτητες συμβουλές

 

Ο Δημήτρης ήταν ο «άνθρωπος» μου στο Κόσοβο. Με περίμενε στο προκαθορισμένο σημείο του ραντεβού μας, στην είσοδο της Πρίστινα, για να με οδηγήσει κατόπιν στο σπίτι του κάπου στα δυτικά προάστια της πόλης. Αφού τακτοποιήθηκα στον ξενώνα, έκανα ένα ζεστό μπάνιο και αμέσως μετά ξεχυθήκαμε στους δρόμους της κοσοβάρικης πρωτεύουσας των 580.000 ψυχών.

 

Περνοδιαβαίνοντας με τον Δημήτρη τους κεντρικούς δρόμους της πόλης, ρουφούσα σαν σφουγγάρι όλες τις πληροφορίες που μου παρέθετε ο αρκετά ενημερωμένος οικοδεσπότης μου για το Κόσοβο, το οποίο αποτελεί ένα αρκετά μπερδεμένο γεωπολιτικό και εθνοτικό παζλ που ήθελα κομμάτι κομμάτι να το «συναρμολογήσω» μέσα στο μυαλό μου. Χαμογελούσα πικρά όταν σκεφτόμουν πως κάποτε, στο κοντινό παρελθόν, Σέρβοι, Αλβανοί, Τούρκοι και Βόσνιοι συμβίωναν αρμονικά εδώ στην καρδιά των Βαλκανίων, ενώ σήμερα βρίσκονται ταμπουρωμένοι στα χαρακώματα ενός παράλογου πολέμου. Η συζήτηση και ο περίπατος μας στους δρόμους της Πρίστινα κράτησε όλο το απόγευμα. Κάποια στιγμή, η πρόθεση μου να φωτογραφήσω δύο όμορφες Κοσοβάρες μπροστά στο τζαμί Jashar Pasha, στο κέντρο της πόλης, σκόνταψε πάνω στις αντιρρήσεις του Δημήτρη, που με προέτρεψε να μην πατήσω το κουμπί: «Οι περισσότεροι εδώ είναι μουσουλμάνοι και δεν συμπαθούν τη φωτογράφηση. Ειδικότερα οι γυναίκες! Το ξέρεις αυτό άλλωστε από τα ταξίδια σου στην Ασία...».

 

Τα λόγια της ηγουμένης

 

 

Μετά την Πρίστινα, είχα αποφασίσει -αντί να γυρίσω στην Ελλάδα ξανά μέσω Σκοπίων- να επισκεφθώ το Μαυροβούνιο και να επιστρέψω κατόπιν στην Ελλάδα μέσω Αλβανίας. Κατά συνέπεια, για να οδηγήσω προς το Μαυροβούνιο έπρεπε πρώτα να περάσω από τις πόλεις Μιτρόβιτσα και Πέγια (Peja) και στη συνέχεια -μέσω της θεαματικής ορεινής διάβασης Rugova- θα έβαζα ρόδα στο Μαυροβούνιο.

 

Ένα χαμηλό ανάγλυφο λόφων φιλοξένησε την πορεία του καλοσυντηρημένου επαρχιακού άξονα από τη Μιτρόβιτσα στην Πέγια (82 χλμ.). Οι μισογκρεμισμένες κατοικίες που αντίκριζα στη διαδρομή αποτελούσαν τις θλιβερές μαρτυρίες των εθνικιστικών ταραχών που είχαν σημειωθεί το 2004. Την προσοχή μου τράβηξαν επίσης τα πάμπολλα μνημεία που δέσποζαν στην άκρη του δρόμου, αφιερωμένα σε αντάρτες του UCK (Απελευθερωτικός Στρατός της Αλβανίας) που σκοτώθηκαν στον πόλεμο του 1999. Οι αλβανικές σημαίες που ανέμιζαν παντού, σε κάθε πόλη και χωριό, επιβεβαίωναν παράλληλα την κυρίαρχη παρουσία του αλβανικού στοιχείου, που αγγίζει το 85% του συνολικού πληθυσμού των 2.500.000 κατοίκων του Κοσόβου.

Η παραμεθόρια πόλη Πέγια, που απλώνεται κάτω από τη σκιά των επιβλητικών βουνών του Μαυροβούνιου, με αιφνιδίασε ευχάριστα. Αρκετά πιο γραφική και παραδοσιακή από τις υπόλοιπες πόλεις του Κοσόβου που είχα γνωρίσει, ήταν ένα πολύχρωμο αστικό κέντρο γεμάτο ζωντάνια και κίνηση, που μέχρι πρότινος διεκδικούσε από την Πρίστινα τον τίτλο της πρωτεύουσας του Κοσόβου.

 

Ακολουθώνταw δύο νεαρούς με το μοτοποδήλατο τους που προσφέρθηκαν να με οδηγήσουν στον προορισμό μου, δεν δυσκολεύτηκα διόλου να προσεγγίσω το Μοναστήρι του Πατριαρχείου (Patrijiarsija Monastery), τον χώρο όπου στεγάζεται η έδρα του Ορθόδοξου Σερβικού Πατριαρχείου της Πέγια. Το μοναστικό συγκρότημα του Πατριαρχείου, ένα θρησκευτικό οικοδόμημα του 13ου αιώνα, είναι κτισμένο στα ριζά του βουνού, δίπλα στη κοίτη ενός κελαρυστού ποταμού.

 

Εμβληματικό μοναστήρι

 

 

Φημισμένο για τις υπέροχες, καλοδιατηρημένες αγιογραφίες του (που χρονολογούνται από τον 13ο αιώνα), το μοναστήρι του Πατριαρχείου φυλασσόταν από τις δυνάμεις της KFOR, προκειμένου να αποτραπούν τυχόν επιθέσεις και βανδαλισμοί από μουσουλμάνους Αλβανόφωνους. Την ίδια προστασία τύγχανε και το κοντινό Ορθόδοξο Σερβικό μοναστήρι Decani (14ου αιώνα), ένα εξίσου αξιόλογο θρησκευτικό μνημείο της περιοχής, που βρίσκεται 15 χλμ. νότια της Πέγια.

 

Χρειάστηκε να περάσω δύο σημεία ελέγχου μέχρι να μπω στο εσωτερικό της μονής. Στο πρώτο μάλιστα φυλάκιο μου ζητήθηκε να παραδώσω το διαβατήριο και τα έγγραφα της μοτοσικλέτας, ενώ οι στρατιώτες της KFOR, που είχαν επιφορτιστεί με τη φύλαξη της μονής, μου γνωστοποίησαν πως απαγορευόταν αυστηρά η φωτογράφηση στο εσωτερικό του μοναστηριού. Ο πειρασμός, ωστόσο, ήταν τόσο μεγάλος, που δεν μπόρεσα τελικά να αντισταθώ και προχώρησα σε μια κρυφή φωτογράφηση των σπάνιων αγιογραφιών του καθολικού. Η ενέργεια μου αυτή έγινε αντιληπτή όμως από την ηγουμένη της μονής, που με αρκετά ευγενικό τρόπο με υποχρέωσε να παραιτηθώ από το ιερόσυλο έργο μου. Λίγο η εθνική μου καταγωγή, λίγο το γεγονός ότι ήμουν ομόθρησκος, κατάφερα τελικά να αποσπάσω τη συγχώρηση της.

 

Στιγμές συγκίνησης

 

 

Μετά την ξενάγηση που μου έγινε στους υπόλοιπους χώρους του μοναστικού συγκροτήματος, η ευγενέστατη ηγουμένη προσφέρθηκε να με συνοδεύσει μέχρι τον εξωτερικό περίβολο της μονής, στο σημείο που ήταν παρκαρισμένη η μοτοσικλέτα. Πριν με αποχαιρετήσει, η μαυροντυμένη μοναχή έστρεψε το κεφάλι της ψηλά στο βουνό, στην κατεύθυνση που θα ακολουθούσα για το Μαυροβούνιο. Το βουβό της βλέμμα έμεινε μετέωρο πάνω στη γρανιτένια βουνοκορφή, ενώ ο λόγος της μίλησε κατευθείαν στην καρδιά μου και σφράγισε με τον πιο συγκλονιστικό τρόπο την επίσκεψη μου στο Κόσοβο.

 

Ήταν λόγια πύρινα, γεμάτα αλήθειες και αγωνίες, που φανέρωναν μια ανυπέρβλητη δύναμη ψυχής, πραγματικά μοναδική: «...Πρέπει όλοι οι Κοσοβάροι να ενωθούμε ξανά, να συνεχίσουμε να συνυπάρχουμε δίχως εθνικιστικά και θρησκευτικά τείχη ανάμεσα μας. Στο παρελθόν συμβιώσαμε μαζί και σίγουρα μπορούμε και στο μέλλον. Δεν μπορώ να δεχτώ τον τρόπο που σκέπτονται και αντιμετωπίζουν οι μεν τους δε. Όχι, δεν απογοητεύομαι, έχω πίστη στον Θεό αλλά και στις νεότερες γενιές. Μόνο οι νέοι μπορούν να χαράξουν ένα καινούργιο, ελπιδοφόρο μέλλον γι' αυτόν τον τόπο. Ας τους δώσουμε τουλάχιστον μία ευκαιρία...».

 

ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ/ΤΑΞΙΔΙ

Ο ΠΛΑΝΗΤΗΣ ΑΡΗΣ ΒΕΒΑΙΟΥΤΑΙ ΟΤΙ ΚΑΤΟΙΚΕΙΤΑΙ

Αλήθεια ποια θα είναι η επιστημονική γνώση 90 χρόνια από σήμερα και πως θα βλέπουν τις σημερινές γνώσεις μας οι επιστήμονες και οι απλοί άνθρωποι εκείνης της εποχής; Μια μικρή ιδέα μπορείτε να πάρετε διαβάζοντας το παρακάτω άρθρο που γράφτηκε και δημοσιεύθηκε πριν 90 ακριβώς χρόνια. Πρόκειται για ένα δημοσίευμα που αφορά την ζωή στον πλανήτη Άρη και προέρχεται από τις ΗΠΑ με ανακοινώσεις αμερικανών επιστημόνων. Το κείμενο στάλθηκε από τον ανταποκριτή της εφημερίδος ΕΜΠΡΟΣ και δημοσιεύτηκε στο φύλο της 29^ης Δεκεμβρίου 1929 

 

Ο ΠΛΑΝΗΤΗΣ ΑΡΗΣ ΒΕΒΑΙΟΥΤΑΙ ΟΤΙ ΚΑΤΟΙΚΕΙΤΑΙ.

 

ΑΙ ΝΕΟΤΕΡΑΙ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΚΑΙ ΕΡΕΥΝΑΙ

 

Νέα Υόρκη Δεκέμβριος (Του ανταποκριτού μας).

 

Η επιστήμη εγκατέλειψε την παλιά θεωρία της ότι ο Άρης είναι νεκρός. Ο περίφημος Ερυθρός πλανήτης έφθασεν εις το αντίθετον μέρος της τροχιάς του και ήδη αι μυστηριώδεις διώρυγες του και οι πάγοι των πόλων απέχουν μόλις πριν τα 50 εκατομμύρια μίλια από ημάς.

 

Η απόστασις αύτη είναι η σχετικώς μικρότερα και τούτου ένεκα τα ισχυρά τηλεσκόπια της επιστήμης έχουν τεθεί από πολλού εις κίνησιν και ερευνούν εναγωνίως τον περίεργον αυτόν πλανήτην, ο οποίος έχει μεγάλας ομοιότητας με την γην.

 

 Διά των γενομένων μέχρι τούδε παρατηρήσεων οι αστρονόμοι νομίζουν ότι έλυσαν τουλάχιστον μερικώς ένα από τα μεγάλα αινίγματα:  ο Άρης είναι ζωντανός ή νεκρός

 

 Πολλοί των αστρονόμων, οι οποίοι μόλις προ ολίγων ετών θεωρούν αδύνατον την ζωή εις τον Άρην, ήδη πιστεύουσιν ότι ο πλανήτης αυτός έχει ζωήν.

 

Η αποκάλυψις αυτή εγένετο εν συμπόσιω, εις το οποίον όλοι οι κορυφαίοι Αμερικανοί αστρονόμοι εξέφρασαν την γνώμη των.

 

ΤΙ ΛΕΓΟΥΝ ΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ

 

Και ενώ όλοι αυτοί οι επιστήμονες συμφωνούν ότι αι πρόσφατοι ανακαλύψεις αποδεικνύουν ότι ζωή ευρίσκεται επί του Άρεως διαφωνούν προς την ανάπτυξη της ζωής αυτής.

 

Ο Δόκτωρ Πίκεριν του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, υποστηρίζει την προκεχωρημένην ιδέαν ότι «είναι σχεδόν βέβαιον ότι ο Άρης κατοικείται από ευφυά όντα», και φρονεί ότι οι Άρειοι  κάνουν σήματα προς ημάς.

 

Ο Δόκτωρ Αμποτ, Διευθυντής του Αστροφυσικού Αστεροσκοπείου του Σμιθσονείου Ινστιτούτου, εκφράζει την αντίθετον γνώμην, λέγων, ότι η ζωή εις τον Άρη λόγω των δυσμενών συνθηκών περιορίζεται εις κατώτερους τύπους φυτικής ζωής.

 

Άλλοι αστρονόμοι υποστηρίζουν ότι ύπαρξις οργανωμένης ζωικής ζωής, περιλαμβανούσης πολιτισμόν ευφυών όντων επί του γειτονικού πλανήτου μας δεν είναι ούτε αδύνατος ούτε και απίθανος.  Αλλά κατά την γνώμη των αι σημεριναί μαρτυρίαι δεικνύουν την ύπαρξη φυτικής και κατώτατης ζωικής ζωής.

 

Ποια μυστήρια απεκάλυψεν ο Άρης ώστε οι αμερικανοί αστρονόμοι να εγκαταλείψουν θεωρίας τας οποίας με τόσην επιμονήν υπεστήριζαν προ ετών;

 

Νέον φως ριφθέν επί της καταστάσεως του Άρεως τους έπεισεν ότι ο πλανήτης αυτός έχει θερμότητα ύδωρ και οξυγόνον - τα τρία στοιχεία τα οποία είναι απαραίτητα δια την ζωήν.

 

Οπτικαί και φωτογραφικαί παρατηρήσεις  καταδεικνύουν πράγματι ότι η καταστάσις εις τον Άρη δεν διαφέρει πολύ από την κατάστασιν της γης.

 

ΠΩΣ ΚΑΤΕΜΕΤΡΗΘΗ Η ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΤΟΥ AΡΕΩΣ

 

Πιθανώς η σπουδαιότερη αφορμή της μεταβολής αυτής των ιδεών είναι η καταμέτρησης της θερμότητος του Άρεως την οποίαν επέτυχεν ο Δόκτωρ Κόμπλενς δι’ ειδικού μηχανήματος το οποίο επωνομάσθη θερμοκούπλ.

 

Αντιθέτως προς την γνώμη ότι η θερμοκρασία του Άρεως ουδέποτε ανέρχεται πέραν του μηδενός, το θερμοκούπλ έδωσεν αριθμούς φθάνοντας τους 60 βαθμούς Φαρενάιτ και άνω δηλαδή δεικνύει θερμοκρασίαν οία παρατηρείται εις την Νέαν Υόρκην, εις την Φιλαδέλφεια και την Βασιγκτώνα  κατά τους μήνας Απρίλιο, και Μάιο.

 

Το θερμοκούπλ είναι ένα από τα μοναδικά όργανα της επιστήμης.  Είναι λεπτότατον και έχει σχήμα υαλίνου σωλήνος εντός του οποίου υπάρχουν σίρματα και δίσκοι.

 

 Όταν η εικών του πλανήτου- δηλαδή αι φωτειναί ή αι σκοτειναί περιφέρειαι του Άρεως- φέρη την αντανάκλασίν της επί των δίσκων του μηχανήματος, αι θερμικοί ακτίνες  αι προερχόμεναι από τον γειτονικόν πλανήτην θερμαίνουν τον μικρόν μετάλλινον  δίσκον.  Η θερμότης είναι ελαχίστη αλλ’ αρκετή δια να επίδραση επί ηλεκτρικού ρεύματος. Ευπαθές γαλβανόμετρον προσαρμοσμένον επί του θερμοκούπλ υπολογίζει την ακριβή ποσότητα της θερμότητας η οποία υπάρχει επί του Άρεως.

 

Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο η επιστήμη κατόρθωσε να μάθη την θερμοκρασία του γειτονικού πλανήτου.

 

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΟΣ

 

 Ο Δόκτωρ Κόμπλενς ομίλων σχετικώς προς την ανακάλυψιν του λέγει:

 

 Δεν γνωρίζομεν αν ο Άρης κατοικήται ή όχι από διανοούμενα όντα τα οποία κάμνουν σήματα προς ημάς. Αλλά τώρα γνωρίζουμε κάτι το θετικό περί της θερμοκρασίας εν τη επιφάνεια του Άρεως. Από τας παρατήρησειςς τας οποίας εκάμαμεν είμεθα βέβαιοι ότι η μεσημβρινή θερμοκρασία του Άρεως υψούται σημαντικώς υπεράνω του μηδενός.  Παρατηρήσαμεν θερμοκρασία 40 και 60 βαθμών. Τούτο συμφωνεί και προς τας οπτικάς παρατηρήσεις.

 

Με άλλες λέξεις η μεσημβρινή θερμοκρασία του Άρεως ημπορεί να διατηρήσει ζωήν επί του πλανήτου ως την υπάρχουσαν επί της γης.

 

Τούτον άρα γε σημαίνει ότι υπάρχουν άνθρωποι πόλεις και βιομηχανίες επί του Άρεως; Όχι λέγει ο Δόκτωρ Κόμπλες και άλλοι συνάδελφοί του βασιζόμενοι εις την ποικιλίαν της θερμοκρασίας του Άρεως.

 

 Η σπουδαιότερα διαφορά η οποία υπάρχει μεταξύ της θερμοκρασίας της γης και του Άρεως είναι η μεγάλη ποικιλία μεταξύ της μεσημβρινής και της νυχτερινής θερμοκρασίας του πλανήτου αυτού.  Αι νύκτες του Άρεως είναι πολύ ψυχραί πάντοτε πολλούς βαθμούς υπό το μηδέν.

 

Ούτως μία νεαρά γυναίκα ζώσα εις τον Άρη θα ημπορεί την ημέρα να φέρει λεπτότατα φορέματα. Αν όμως θελήσει να εξέλθει τη νύχτα πρέπει να φέρει γούνες και μάλλινα ενδύματα.

 

Η ποικιλία αυτή της θερμοκρασίας επί του Άρεως είναι η κύρια αφορμή διά την οποίαν οι πλείστοι των επιστημόνων δεν πιστεύουν ότι υπάρχει πολύ ανεπτυγμένη ζωή στον πλανήτην αυτόν.  Και τονίζουν οπωσδήποτε ότι η ανθρώπινη ζωή δεν θα ήτο καθόλου ευχάριστος υπό τας κρατούσες εκεί συνθήκες.

 

ΥΠΑΡΧΕΙ ΦΥΤΙΚΗ ΖΩΗ

 

Αν παρατηρήσει κανείς στον Άρη δι ισχυρού τηλεσκοπίου βλέπει φωτεινές και σκοτεινές εκτάσεις, όπως είναι αι φαινόμεναι επί της σελήνης δια γυμνού οφθαλμού.

 Αι σκοτειναί αυταί εκτάσεις μεταβάλλουν συχνά τας αποχρώσεις των  και τούτου ένεκα οι αστρονόμοι υποθέτουν ότι αποτελούν φυτείας.

 

Εις τους πόλους του πλανήτου παρατηρείται λευκόν περίβλημα το οποίον ασφαλώς αποτελείται από πάγους και χιόνας.

 

Αστρονόμοι τινές διεπίστωσαν και ατμόσφαιρα στον Άρη περιέχουσαν υδρατμούς. Επιπλέον παρετηρήθη ότι οι πάγοι των πόλων επεκτείνονται κατά το διάστημα του Αρείου χειμώνος ενώ κατά το θέρος σμικρύνονται.

 

 Είμεθα βέβαιοι ότι ο πλανήτης Άρης έχει ατμόσφαιρα λέγει ο Δρ Ράσελ.  Και δεν είναι δυνατόν να υπάρξη αμφιβολία ότι τα πολικά περιβλήματα αποτελούνται εκ χιονών.  Η παρουσία υδρατμών εις την  Αριείον ατμόσφαιρα διεπιστώθη οπτικώς. Νέφη πάντως ολιγότερα των της γης εθεάθησαν εις τον Άρη Επίσης παρετηρήθη εις την ατμόσφαιρα του πλανήτη η ύπαρξης οξυγόνου.

 

ΤΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΑΡΕΩΣ ΣΩΜΑΤΑ

 

Πολλοί αστρονόμοι ανακοίνωσαν ότι παρατήρησαν σήματα διαφορά επί του Άρεως τα οποία επιτρέπουν να υποτεθή ότι υπάρχουν εκεί διανοούμενα όντα επιζητούντα ίσως να επικοινωνήσουν με την γην.

 

Πάντα ταύτα όμως δεν είναι επί του παρόντος παρά απλά υποθέσεις. Σήμερον το μόνο θετικό είναι ότι υπάρχει ζωή επί του Άρεως. Τι είδους όμως είναι η ζωή αυτή, η επιστήμη δεν μπορεί να είπη.  Συμπεραίνει απλώς ότι πρόκειται περί φυτικής ζωής η οποία ίσως να συνοδεύεται και από ζωϊκλην  ζωήν κατωτέρας μορφής

 

Εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ 29.12.1928