Τρομοκρατούν τον Έλληνα δάσκαλο στα Σκόπια
Κλίμα τρομοκρατίας στα Σκόπια, για όσους τολμούν να δηλώσουν ανοιχτά την ελληνικότητα τους.
Ο δάσκαλος Θανάσης Στεργίου από το Μοναστήρι, παρουσιάζεται ως «κατάσκοπος» της Ελλάδας σε δημοσίευμα του περιοδικού «Φόκους» των Σκοπίων, που κάνει λόγο για προσπάθεια της Αθήνας να δημιουργήσει μέσω μυστικών καναλιών ελληνική μειονότητα στα Σκόπια
Το δημοσίευμα κατηγορεί τον Έλληνα δάσκαλο, πως αποκαλεί τη χώρα ΦΥΡΟΜ, πως πήγε τους Έλληνες μαθητές του εκδρομή στην Ελλάδα, πως υποστηρίζει πως ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν Έλληνας κλπ
Αναφέρει επίσης σε εκτιμήσεις πως η ελληνική μειονότητα στην ΦΥΡΟΜ φτάνει τις 200.000 άτομα.
stjulema@yahoo.co.uk
«Oύτε κρυφό σχολειό είμαστε, αλλά ούτε και φανερό. Το κράτος της ΠΓΔΜ δεν αφήνει να μπαίνουν στη χώρα βιβλία Ιστορίας από την Ελλάδα και χρησιμοποιούμε πολλούς τρόπους για να καταφέρουμε να έχουμε κάποια βιβλία που χρειάζονται σε όσους θέλουν να μάθουν Ελληνικά εδώ στη FΥRΟΜ», λέει ο 75χρονος σήμερα Θανάσης Στεργίου, ο οποίος εδώ και 20 χρόνια διδάσκει τα ελληνικά στα Σκόπια.
«Τα τελευταία χρόνια ο αριθμός των μαθητών αυξάνεται και ήδη έχω πρόβλημα με τον αριθμό τους και αναγκάζομαι να διώχνω μαθητές», λέει ο κ. Στεργίου. Από τα χέρια του, όπως εκτιμάει, έχουν περάσει περισσότεροι από 1.000 μαθητές, ενώ το Ανοικτό Πανεπιστήμιο των Σκοπίων, λόγω αυξημένης ζήτησης για την εκμάθηση των ελληνικών, του ζήτησε να αναλάβει τη διδασκαλία τους. Φέτος οι μαθητές του ξεπερνούν τους 40. Η ηλικία τους είναι από 6 έως 40 ετών. Οι περισσότεροι κάνουν μαθήματα Ελληνικών δύο φορές την εβδομάδα, για τα οποία πληρώνουν ένα ευρώ την ημέρα, αλλά υπάρχουν και ορισμένοι που θέλουν ακόμη περισσότερες φορές την εβδομάδα. «Το πρόβλημά μου είναι η έλλειψη χώρου. Η κυβέρνηση της ΠΓΔΜ δεν μου παραχωρεί χώρο ενώ το προξενείο στο Μοναστήρι μόλις τα τελευταία 3- 4 χρόνια άρχισε να βλέπει πιο ζεστά την υπόθεση της διδασκαλίας των Ελληνικών στα Σκόπια. Έτσι γίνεται εφικτό το να έρχονται στα χέρια μας βιβλία από την Ελλάδα που μιλάνε για τη γλώσσα, τον πολιτισμό, την ιστορία μας», λέει ο «δάσκαλος Θανάσης», όπως τον φωνάζουν οι μαθητές του.
Από το παιδομάζωμα. Στα Σκόπια ο κ. Στεργίου βρέθηκε ύστερα από ένα μακρύ ταξίδι που συμπεριελάμβανε στάσεις στην πρώην Γιουγκοσλαβία, τη Ρουμανία, την Τασκένδη στην πρώην Σοβιετική Ένωση και τέλος στο Μοναστήρι.
«Είμαι ένα από τα παιδιά του παιδομαζώματος από τον Δημοκρατικό Στρατό. Ο πατέρας μου ήταν μετανάστης στην Αμερική αλλά είχε πιστέψει στις αξίες του κομμουνισμού και είχε έρθει στην Ελλάδα για να βοηθήσει στην Αντίσταση. Τελικά το πλήρωσε με τη ζωή του, όπως και τα αδέλφια του. Οι ρίζες της οικογένειάς μου είναι από τις Μηλιές του Πηλίου, όμως στον πόλεμο είχαμε εγκατασταθεί στο Πισοδέρι της Φλώρινας. Τον Μάρτιο του 1948 οι αντάρτες μάς μάζεψαν εμάς τα παιδιά και περάσαμε τα σύνορα με πρώτο μας σταθμό τη Γιουγκοσλαβία», θυμάται ο κ. Στεργίου, ο οποίος τότε ήταν 14 ετών. Χρειάστηκε να περιμένει 50 χρόνια για να του επιτραπεί να ξαναδεί το σπίτι του. Ρωσική φιλολογία. «Στην Τασκένδη σπούδασα Ρωσική Φιλολογία, αλλά επειδή δεν ήθελα να ξεχάσω την πατρίδα έκανα και μαθήματα Ελληνικών. Κάποια στιγμή από τον Ερυθρό Σταυρό έπαθα πως η μικρή μου αδελφή, την οποία είχα χάσει στο παιδομάζωμα, βρισκόταν στο Μοναστήρι. Έτσι ήρθα να τη βρω, και μέχρι να βγω στη σύνταξη ήμουν καθηγητής Ρωσικών σε γιουγκοσλαβικό σχολείο», αναφέρει ο Θανάσης Στεργίου.
Μιλώντας με άλλους Έλληνες που βρίσκονταν από την άλλη πλευρά των συνόρων και δεν μπορούσαν να επιστρέψουν στην Ελλάδα, κατάλαβε πως πολλοί ήθελαν να μάθουν στα παιδιά τους Ελληνικά ή να τα ξαναθυμηθούν οι ίδιοι αλλά κάτι τέτοιο ήταν απαγορευμένη σκέψη.
Έκανα... ιδιαίτερα. «Τότε ήταν που σκέφτηκα να αρχίσω ιδιαίτερα στο σπίτι μου. Οι πέντε μαθητές έγιναν δέκα, οι δέκα είκοσι και ούτω καθεξής». Οι περισσότεροι από τους μαθητές του προέρχονται από οικογένειες που έχουν ελληνικές ρίζες και θέλουν τα παιδιά τους να γνωρίσουν τη γλώσσα των παππούδων τους. «Οι Έλληνες δεν αναγνωριζόμαστε ως εθνική μειονότητα στα Σκόπια, όπως για παράδειγμα οι Βούλγαροι και οι Αλβανοί, αν και είμαστε πολλοί. Κάθε χρόνο όμως που περνάει, ολοένα και περισσότεροι θέλουν να μάθουν τη γλώσσα γιατί ξέρουν πως η Ελλάδα είναι μια καλή ευκαιρία για το μέλλον. Όταν λυθεί και το θέμα της ονομασίας, το μάθημα των Ελληνικών θα το παρακολουθούν χιλιάδες μαθητές γιατί στους Σκοπιανούς αρέσει η χώρα μας», πιστεύει ο κ. Στεργίου. Με τα όσα θυμόταν από τα ελληνικά που είχε διδαχθεί στην Τασκένδη, έφτιαξε το πρώτο εγχειρίδιο για την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας. Το 1998, όταν βρέθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα, αγόρασε βιβλία Γραμματικής και Ιστορίας για να εμπλουτίσει τα μαθήματά του.
Κατασκήνωση στην Ελλάδα. «Υπάρχει μια έκρηξη στην επιθυμία των Σκοπιανών να μάθουν ελληνικά. Μάλιστα κυκλοφορεί στα Σκόπια μέθοδος εκμάθησης, την οποία και χρησιμοποιούν άλλοι συνάδελφοι. Σε αυτή όμως έχουν γίνει παρεμβάσεις από την κυβέρνηση και δεν μαθαίνεις για την Ελλάδα ό,τι πρέπει», λέει ο κ. Στεργίου, που δεν μπορούσε να κρύψει τη χαρά του για τις δύο εγκυκλοπαίδειες που ήρθαν με χίλια βάσανα στα χέρια του από τον Οργανισμό για τη Διάδοση της Ελληνικής Γλώσσας (ΟΔΕΓ). «Είναι οι βίοι ηρώων της μυθολογίας, της Αρχαίας Ελλάδας και του 1821, τους οποίους μας τους είχαν ζητήσει και οι μαθητές του κ. Στεργίου όταν βρέθηκαν το περασμένο καλοκαίρι σε κατασκήνωση στην Ελλάδα», λέει ο πρόεδρος του ΟΔΕΓ Γιώργος Παυλάκος. Για να περάσουν όμως τα ελληνοσκοπιανά σύνορα τα συγκεκριμένα βιβλία στήθηκε μια ολόκληρη επιχείρηση για να μην αποκαλυφθούν.
«Η Ιστορία είναι το πιο δύσκολο κομμάτι της υπόθεσης, αλλά μάθημα Ελληνικών χωρίς Ιστορία δεν υπάρχει», σημειώνει ο κ. Στεργίου ο οποίος εξηγεί τις δυσκολίες που συναντάει. «Στην ΠΓΔΜ τα παιδιά μαθαίνουν άλλη Ιστορία από αυτή που μαθαίνουν τα παιδιά στην Ελλάδα. Για παράδειγμα ο Μέγας Αλέξανδρος. Εγώ είμαι υποχρεωμένος να τους πω πως για τους Έλληνες κατάγεται από την Ελλάδα και όχι από τη Μακεδονία, όπως μαθαίνουν οι μαθητές μου στο σχολείο».
Αναφορές στην Αστυνομία. Πολλές φορές, όπως παραδέχεται, ήρθε σε σύγκρουση με μαθητές του για το θέμα της Ιστορίας, ενώ η επιμονή του να διδάσκει και την ελληνική εκδοχή τού στοίχισε αρκετές αναφορές στην Αστυνομία.
Λέει χαρακτηριστικά ο Θ. Στεργίου: «Υπάρχουν μαθητές μου Σκοπιανοί στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο ή στα μαθήματα που κάνω εδώ, να μην αναφέρομαι στην Ιστορία. Αυτοί θέλουν να μάθουν απλά τη γλώσσα, μου λένε, και όχι την “προπαγάνδα”, όπως την αποκαλούν. Αν κάποιος δεν θέλει να μάθει και την άλλη άποψη είναι δικό του πρόβλημα».
Στα Σκόπια κάθε χρόνο, ολοένα και περισσότεροι θέλουν να μάθουν τη γλώσσα, γιατί ξέρουν πως η Ελλάδα είναι μια καλή ευκαιρία για το μέλλον
«Το ελληνικό προξενείο στο Μοναστήρι μόλις τα τελευταία 3-4 χρόνια άρχισε να βλέπει πιο ζεστά την υπόθεση της διδασκαλίας των Ελληνικών και έρχονται στα χέρια μας βιβλία από την Ελλάδα»
Ο 75χρονος Θανάσης Στεργίου διδάσκει ελληνικά στην Μπίτολα της ΠΓΔΜ
της Διαμαντένιας Ριμπά
Σε όλη του τη ζωή αισθανόταν σαν να ακροβατεί πάνω σε τεντωμένο σχοινί, ισορροπώντας συναισθηματικά ανάμεσα σε κάθε χώρα υποδοχής, που έμελλε να ζήσει και την Ελλάδα. Και η "πλάστιγγα" της ψυχής του έγερνε πάντα στην πατρίδα, αυτή που αγάπησε όσο τίποτα άλλο, αν και τη στερήθηκε μόλις στα δεκατέσσερά του χρόνια.
Τα όσα πέρασε στη ζωή του ο 75χρονος σήμερα καθηγητής, Θανάσης Στεργίου, τον "ατσάλωσαν", τον έμαθαν να μη φοβάται να διδάσκει την αλήθεια, με όποιο κόστος. Το δικό του ταξίδι προς το άγνωστο, ξεκίνησε στα χρόνια του Εμφυλίου Πολέμου. Οι μνήμες, χαραγμένες ανεξίτηλα, ζωντάνεψαν στην τηλεφωνική μας συνομιλία από την πόλη Μπίτολα (Μοναστήρι), τη δεύτερη μεγαλύτερη της ΠΓΔΜ, όπου ζει από τη δεκαετία του ΄60.
Έφυγε νύχτα από το Πισοδέρι της Φλώρινας, μαζί με τις τέσσερις αδελφές του, το 1948, όπως αφηγείται στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο ίδιος ο Θανάσης Στεργίου. Ήταν το θέλημα του πατέρα του Θεόφιλου, αντάρτης ο ίδιος, ο οποίος τους ξεπροβόδισε λέγοντάς τους πως ό,τι κάνει είναι για καλό τους. Την εικόνα αυτή την έχει κλείσει μέσα του για πάντα. Δεν ήξερε τότε πως αυτή ήταν και η τελευταία φορά που έβλεπε το γονιό του, πως θα στερηθεί για πάντα το χάδι της μητέρας του Στεφανίας, πως θα επέστρεφε στην Ελλάδα έπειτα από πενήντα ολόκληρα χρόνια...
Πέρασαν στην τότε Γιουγκοσλαβία, όπου έχασε τις αδελφές του. Οδηγήθηκε, μαζί με εκατοντάδες άλλα παιδιά του λεγόμενου "παιδομαζώματος", στην Πολωνία, για να καταλήξει τελικά στη μακρινή Τασκένδη. Μαζί με άλλα περίπου 250 παιδιά από την Ελλάδα έζησε σε ένα ορφανοτροφείο μέχρι να τελειώσει το λύκειο. Έμαθε τελικά να κρύβει τον πόνο και την εγκατάλειψη που ένιωθε μέσα του. Έπρεπε να προχωρήσει.
"Είναι δύσκολο- λέει- να εξηγήσω το πώς αισθανόμουν, έχοντας μείνει ολομόναχος, χωρίς κανένα δικό μου πρόσωπο. Άνοιξε πολλές πληγές ο Εμφύλιος και κάποιες δεν έχουν κλείσει ακόμα. Η αλήθεια είναι ότι μας αγκάλιασαν σαν παιδιά τους, μας μόρφωσαν. Έτσι σπούδασα και εγώ ρωσική φιλολογία. Θυμάμαι όμως και σήμερα με ευγνωμοσύνη τους μεγαλύτερους Έλληνες που μας ορμήνευαν και φρόντισαν να μάθουμε καλά και τα ελληνικά, γιατί μία ημέρα, όπως μας έλεγαν, θα γυρίζαμε ξανά στην πατρίδα".
Όλα αυτά τα χρόνια αναζητούσε να βρει τις αδελφές του, μέσω του Ερυθρού Σταυρού. Τελικά, το 1960 ανακάλυψε τα ίχνη της μικρότερης, η οποία ζούσε στην Μπίτολα. Δεύτερη σκέψη δεν υπήρξε, τα μάζεψε και έφυγε για να έχει κάποιον δικό του κοντά του. Εκεί, διορίστηκε καθηγητής ρωσικής γλώσσας σε γυμνάσιο. Αργότερα έγινε και διευθυντής.
Εν τω μεταξύ, γνώρισε τη σύζυγό του Αλεξάνδρα, ελληνικής καταγωγής, με την οποία έχει και μία κόρη, την Ιουλία, η οποία τον συνδράμει στο έργο που έχει αναλάβει εδώ και μία δεκαετία.
· "Φίλοι της Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού - ΤΟ ΜΑΤΙ", ένας σύλλογος "φυτώριο" αδελφοσύνης
Το 1998, με δική του πρωτοβουλία, όπως μας είπε ο κ. Στεργίου, ιδρύθηκε στην Μπίτολα ο Σύλλογος "Φίλοι της Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού - ΤΟ ΜΑΤΙ". Επέλεξε αυτή την ονομασία για να θυμίζει σε όλους ότι, όποιος γνωρίζει πολλές γλώσσες, έχει "μάτια τέσσερα και μάλιστα ορθάνοιχτα". Ένα ακόμα βήμα να δει κανείς την αλήθεια κατάματα και να την αντιμετωπίσει.
"Στην αρχή, στήριξη δεν υπήρχε από πουθενά. Ήμασταν τότε περίπου εβδομήντα άτομα, που μας ένωσε η αγάπη για την Ελλάδα. Στόχος μου ήταν να μάθουνε τη γλώσσα μας όσο το δυνατόν περισσότεροι, κυρίως τα παιδιά που έχουν ρίζες ελληνικές", σημειώνει ο Έλληνας δάσκαλος, όπως τον αποκαλούν οι μαθητές του, παιδιά και ενήλικες, στους οποίους διδάσκει τη γλώσσα και την ιστορία μας, όπως είναι. Όλα αυτά με την ελπίδα ότι μία μέρα θα ξεπεραστούν οι δύσκολες ημέρες…
"Στην αρχή ήταν λίγα τα παιδιά που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα. Οι γονείς φοβόντουσαν να φανούνε ότι έχουν ελληνική καταγωγή, αν και είχαν ελληνική συνείδηση. Τελικά, το πρώτο βήμα το έκαναν οι παππούδες και οι γιαγιάδες τους", σημειώνει ο κ. Στεργίου.
"Είχα πολλά προβλήματα και με τις Αρχές, που δεν με έβλεπαν με καλό μάτι. Τι να πω; Γι΄ αυτούς ήμουν στιγματισμένος ήδη ως 'μεγάλος Έλληνας' ", ενώ δεκαετίες ήμουν ανεπιθύμητος για την πατρίδα μου", σημειώνει.
"Με στενοχωρεί πολύ και η εξέλιξη με το όνομα. Μιλούν ενάντια στην Ελλάδα και είναι δύσκολο να καταλάβουν κάποιοι ότι πρέπει να ζήσουμε μονιασμένοι. Γι΄αυτό και ιδρύσαμε το σύλλογο, να γίνει ένα πραγματικό φυτώριο αδελφοσύνης", τονίζει.
Όλα τα μαθήματα γίνονται στο σπίτι του κ. Θανάση, αφού δεν του παραχωρείται κάποιος χώρος. Φέτος, έχει σαράντα μαθητές, μικρούς και μεγάλους, τους οποίους έχει χωρίσει σε μικρές ομάδες.
Ένα μεγάλο "ευχαριστώ" απευθύνει στο "Ταμείον Θράκης", που τα τελευταία τρία χρόνια φιλοξενεί μαθητές του συλλόγου στα Άβδηρα της Ξάνθης, όπως και στον Οργανισμό για τη Διεθνοποίηση της Ελληνικής Γλώσσας, που τον προμήθευσε με πολύτιμα για τον ίδιο βιβλία, καθώς είναι δύσκολο να βρει στη γειτονική χώρα τα κατάλληλα εγχειρίδια να διδάξει επισταμένα την ιστορία μας.
Μαθητές του φιλοξενήθηκαν, επίσης, σε κατασκηνώσεις στο Σούνιο και στον Αγ. Ανδρέα, Αττικής.
Ευχαριστίες απευθύνει και στον πρόξενο της Ελλάδας (στην Μπίτολα) Μάρκο Τριπολιτάκη για την πολύτιμη ηθική συμπαράσταση. Η πρόσκληση να παραβρεθεί στη γιορτή του προξενείου για την 28η Οκτωβρίου ήταν ένα μεγάλο "δώρο" για τον ίδιο, όπως μεγάλη ήταν και η χαρά των μαθητών του, που έψαλαν τα χριστουγεννιάτικα κάλαντα στον πρόξενό μας, στα ελληνικά.
Έχοντας διδάξει όλα αυτά τα χρόνια περισσότερο από 1.000 μαθητές, παρά τα 75 του χρόνια, ο κ. Στεργίου δηλώνει έτοιμος να συνεχίσει το έργο του μέχρι την τελευταία του πνοή.
Αν κάτι επιθυμεί διακαώς σήμερα είναι να νιώσει στο κόρφο του τη ζεστασιά ενός διαβατηρίου με το όνομά του, που θα γράφει "Υπηκοότητα Ελληνική".
Πηγή: http://omogeneia.ana-mpa.gr/press.php?id=5418
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου