-->

Κυριακή 19 Ιουλίου 2020

Πρόοδος και βαρβαρότητα



Πρόοδος και βαρβαρότητα

Το καλύτερο σύγχρονο βιβλίο περί προόδου ήταν -όπως αρμόζει άλλωστε στη θεματολογία του- μπροστά από την εποχή του. Γράφτηκε το 1861 από τον Ούγγρο λογοτέχνη Ιμρε Μάνταχ και έχει τίτλο «Η Τραγωδία του Ανθρώπου». Το έμμετρο αυτό έργο δεν είναι τίποτε άλλο από έναν «Χαμένο Παράδεισο» για τη βιομηχανική εποχή. Περιγράφει πώς ο νέος Αδάμ εκδιώκεται μαζί με την Εύα από τον Κήπο της Εδέμ, αποκηρύττει τον Θεό και αποφασίζει να φτιάξει τον δικό του παράδεισο. «Ο Θεός μου είμαι εγώ», λέει και προσθέτει: «ό, τι φτιάχνω με τα χέρια μου, δικαιωματικά μου ανήκει. Αυτή είναι η πηγή της δύναμης και της περηφάνιας μου».

Ο Αδάμ ξεκινά το ταξίδι του από την Αρχαία Αίγυπτο. Ανακαλύπτει όμως ότι οι υπέροχες πυραμίδες χτίστηκαν πάνω στη δυστυχία των σκλάβων. Απορρίπτει την κοινωνία της Αιγύπτου και υιοθετεί την Αρχαία Ελληνική δημοκρατία. Όταν όμως οι Αθηναίοι καταδικάζουν έναν από τους ήρωές τους, όπως έκαναν με τον Σωκράτη, ο Αδάμ καταδικάζει με τη σειρά του τη δημοκρατία και στρέφεται στις απλές χαρές της ζωής. Εξοργισμένος από τον ηδονιστικό βίο των Ρωμαίων, ανακαλύπτει τις αρετές του Μεσαιωνικού Ιπποτισμού. Κάθε μεταρρύθμιση όμως καταλήγει σε καταστροφή. Ο Αδάμ αντικαθιστά την υποκρισία του 17ου αιώνα, με τη διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Η αναζήτηση της ισότητας όμως εκτρέπεται σε τρομοκρατία υπό τον Ροβεσπιέρο. Έτσι, ο Αδάμ αναγνωρίζει την προτεραιότητα της ατομικής ελευθερίας, η οποία όμως με τη σειρά της εκφυλίζεται από τους αχόρταγους επιχειρηματίες του Γεωργιανού Λονδίνου. Στο τέλος του χρόνου, αφού έχει βιώσει την αγριότητα του ανθρώπου, του μοναδικού ζώου που επιθυμεί μόνο τη βία, ο Αδάμ υποκύπτει. Στα πρόθυρα της αυτοκτονίας πλέον, παρακαλεί τον Διάβολο: «Μη με αφήνεις να δω κι άλλα από τη μοίρα μου, από αυτόν τον μάταιο αγώνα».

Σήμερα τα πράγματα δεν είναι τόσο άσχημα. Εντούτοις, οι ιδέες της «Τραγωδίας του Ανθρώπου» ρίχνουν βαριά τη σκιά τους στην κοινωνία μας. Στον ανεπτυγμένο κόσμο, η ιδέα της προόδου τίθεται υπό σοβαρή αμφισβήτηση. Έχει εδραιωθεί πλέον η πεποίθηση ότι μολονότι το ΑΕΠ αυξάνεται και η τεχνολογία βελτιώνεται, δεν συμβαίνει το ίδιο και με τα ηθικά θεμέλια των κοινωνιών μας. Αντίθετα, ορισμένοι υποστηρίζουν ότι επιστρέφουμε στη βαρβαρότητα. Για την Αριστερά, η λέξη «πρόοδος» συνοδεύεται συνήθως από ειρωνικά εισαγωγικά. Για τους Δεξιούς, η λέξη «προοδευτικός» έχει αρνητική φόρτιση.

Κάποτε όμως οι άνθρωποι πίστευαν στην πρόοδο. Οι θεοσεβείς ήλπιζαν ότι ο Θεός θα φτιάξει μια «Νέα Ιερουσαλήμ». Οι διανοητές του Διαφωτισμού προσέβλεπαν στην επανάσταση ή την ωρίμανση των ιστορικών συνθηκών. Ορισμένοι πίστευαν στα έθνη και άλλοι στο τέλος των εθνών. Κάποιοι στήριζαν τις ελπίδες τους στην επιστήμη, άλλοι στο εμπόριο και μερικοί στην ιδέα της αναρχίας. Για τους περισσότερους, δεν ετίθετο θέμα για το αν θα προοδεύσουμε. Το ερώτημα ήταν μόνο πώς θα προοδεύσουμε.

Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι η προσδοκία της προόδου είναι η ραχοκοκαλιά της κοινωνίας μας. Χωρίς αυτήν, κάθε κέρδος για τον καθένα μας, θα σήμαινε απώλεια για κάποιον άλλον. Αν δεν είναι εφικτή, τότε η μόνη σκοπιμότητα της πολιτικής δεν είναι άλλη από το να φυλακίσει τον πίθηκο μέσα μας. Είναι επομένως επιτακτική ανάγκη να αποκατασταθεί η πίστη μας στην πρόοδο.

Για αιώνες, οι άνθρωποι ζούσαν κατά μέσο όρο 25-30 χρόνια, ενώ το μέσο εισόδημα στον πλανήτη ήταν αντίστοιχο με 200 σημερινά δολάρια τον χρόνο. Στον Μεσαίωνα, μόνο ένας στους δέκα ήξερε να διαβάζει. Σήμερα, με εξαίρεση κάποιες χώρες της Αφρικής και την Ινδία, το ποσοστό των αναλφάβητων έχει πέσει πολύ κάτω από το 20%. Στα περισσότερα μέρη του κόσμου, οι άνθρωποι ζουν μέχρι τα 65 και στο μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη οι πολίτες σκέφτονται και εκφράζονται ελεύθερα. Η παιδική θνησιμότητα έχει σχεδόν εξαφανιστεί στον ανεπτυγμένο κόσμο.

Το πρόβλημα όμως είναι ότι η πρόοδος δεν προσδιορίζεται μόνο λογιστικά. Μια περιβαλλοντική καταστροφή ή ένας πυρηνικός πόλεμος θα αρκούσε άλλωστε για να αλλάξει το θετικό πρόσημο. Επίσης, έννοιες όπως η ευτυχία και η αυτοπραγμάτωση δεν μπορούν να ποσοτικοποιηθούν. Στο μεγάλο ταξίδι του άλλωστε, ο Αδάμ διαπίστωσε ότι η υλική πρόοδος συνοδεύτηκε από ηθική κατάπτωση. Εξάλλου, τα βασικά εργαλεία της προόδου, η οικονομία και η επιστήμη, έχουν προκαλέσει δυστυχία αντίστοιχη με τα ευεργετήματα που προσέφεραν. Υπάρχουν όμως ακόμη δύο δυνάμεις στον κόσμο που μας επιτρέπουν να αισιοδοξούμε. Πρόκειται για την ηθική ευαισθησία, με την ευρύτερη δυνατή έννοια του όρου και τους θεσμούς της συντεταγμένης πολιτείας. Ιδιαίτερα για τους τελευταίους, αξίζει να σημειώσουμε ότι δεν εξελίχθηκαν τελικά σε έναν καταπιεστικό Λεβιάθαν, όπως προέβλεπαν ο Τζορτζ Οργουελ και ο Αλντους Χάξλεϊ.

Για τη Δεξιά βέβαια, οι συντεταγμένες κυβερνήσεις προκάλεσαν περισσότερα προβλήματα από όσα έλυσαν. Για την Αριστερά, απέτυχαν να γλιτώσουν τα θύματα της αγοράς από το φάσμα της φτώχειας. Ωστόσο, παρά τις αδυναμίες τους, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι οι Πολιτείες μας αντιπροσωπεύουν την ηθική πρόοδο του είδους μας. Ας μην ξεχνάμε ότι οι ίδιες έχουν επιλέξει να κρίνονται από εμάς όταν δεν επιτυγχάνουν τους υψηλούς στόχους που έχουν θέσει.


The Economist

Παρασκευή 17 Ιουλίου 2020

Οι ΗΠΑ απειλούν τον Χάφταρ




Οι ΗΠΑ απειλούν τον Χάφταρ


Οι ΗΠΑ επιχειρούν να σταματήσουν την διχοτόμηση της Λιβύης απειλώντας τον Χ. Χάφταρ


Oι ΗΠΑ «τρέχουν να προλάβουν» την διχοτόμηση της Λιβύης με βάση την οποία ένα ανατολικό κράτος θα πρόσκειται εξολοκλήρου στην Ρωσία και θα διαθέτει τις πετρελαιοπηγές της Σύρτης με τις οποίες θα είναι βιώσιμο οικονομικά.

Οι ΗΠΑ θέλουν να στερήσουν την οικονομική αυτή βιωσιμότητα και πιέζουν τον Χ. Χάφταρ για εκεχειρία με αντάλλαγμα να μην διεξαχθεί επιχείρηση εναντίον του στις πόλεις Σύρτη και Τζούφρα αλλά με τον όρο να παραδώσει ουσιαστικά τις πετρελαιοπηγές στην τουρκόφιλη και κακώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Τρίπολης.

Όπως αναφέρει η εφημερίδα «Şarkulevsat» του Λονδίνου, στρατιωτική αντιπροσωπεία από τις ΗΠΑ συναντήθηκε, με τον στρατάρχη Χαφτάρ, για να του προτείνει μία νέα εκεχειρία στη Λιβύη, χαρακτηρίζοντάς την μάλιστα ως «τελευταία του ευκαιρία» όπως αναφέρει το pronews.gr

Η αντιπροσωπεία των ΗΠΑ, αποτελούμενη από στρατιωτικούς και πολιτικούς αξιωματούχους υψηλού επιπέδου, σε μυστική συνάντηση με τον Χαφτάρ πρότεινε να αποσυρθούν οι δυνάμεις του από όλες τις πετρελαϊκές περιοχές, τη λεγόμενη «ημισέληνο του πετρελαίου» και στη θέση τους να αναπτυχθεί μια ευρωπαϊκή ειρηνευτική δύναμη υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ).

Πηγές προσκείμενες στον Χαφτάρ ανέφεραν στην εφημερίδα «Şarkulevsat», ότι, παρά τη φιλο - πολεμική ρητορική στη Λιβύη, διεξάγονται διαρκώς μυστικές συνομιλίες με ξένους παράγοντες, προκειμένου να πειστεί ο Χαφτάρ να αποσυρθεί από τη Σύρτη προς την πόλη Εζντάμπιγιε. Το αντάλλαγμα που προσφέρεται στον Χαφτάρ είναι η υπόσχεση να μην διεξαχθεί επιχείρηση εναντίον του στις πόλεις Σύρτη και Τζούφρα από το στρατό της κυβέρνησης Σαράτζ, που υποστηρίζεται από την Τουρκία.

Οι ΗΠΑ συνεχίζουν να «περίεργο» και φιλοτουρικό ρόλο στην Λιβύη αφού χθες ο Αμερικανός βοηθός υπουργός Εξωτερικών αρμόδιος για τη Μέση Ανατολή, ο Ντέιβιντ Σένκερ, έκρινε αναφερόμενος στους Ευρωπαίους και την επιχείρηση «Ειρήνη» (που κυριολεκτικά είναι ανύπαρκτη οπότε τι ακριβώς έκρινε;) ότι «οι μόνοι περιορισμοί που επιβάλλουν (οι Ευρωπαίοι)» αφορούν «το τουρκικό στρατιωτικό υλικό». 

«Θα μπορούσαν τουλάχιστον, εάν ήταν σοβαροί (...) να καταγγείλουν όλα τα μέρη στη σύρραξη όταν παραβιάζουν το εμπάργκο όπλων», πρόσθεσε, κατά τη διάρκεια εκδήλωσης που οργάνωσε το κέντρο μελετών German Marshall Fund των ΗΠΑ. «Είναι λυπηρό. Θα μπορούσαν να κάνουν πολλά περισσότερα», επέμεινε. Ο Σένκερ ανέφερε ότι οι Ευρωπαίοι θα μπορούσαν να αποτρέψουν κινήσεις των μισθοφόρων του ρωσικού ομίλου Wagner, που κατηγορείται πως υποστηρίζει τις δυνάμεις του στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ. «Ίσως φοβούνται πως θα υποστούν αντίποινα από μέρους της Ρωσίας», πρόσθεσε.

Μην το σχολιάσουμε ιδιαίτερα, το μόνο που απασχολεί τις ΗΠΑ είναι να μην πατήσουν «πόδι» οι Ρώσοι στην Λιβύη, δεν ενδιαφέρει τους Αμερικανούς εάν θίγονται τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα (όπως βέβαια ούτε και τους Ρώσους ενδιαφέρει για να είμαστε δίκαιοι, οι μόνοι που πρέπει να τα υπερασπιστούν είναι μονάχα οι Έλληνες).

H διχοτόμηση της Λιβύης σε δυτικό και ανατολικό μέρος είναι μια προοπτική θετική για την Ελλάδα καθώς τότε θα μπορεί να υπογραφεί μνημόνιο οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών με την πλευρά Χάφταρ με το οποίο θα ακυρώνεται το τουρκολιβυκό μνημόνιο ουσιαστικά και τυπικά.

Όμως αυτό το κράτος έχει ανάγκη της πετρελαιοπηγές της Σύρτης για να είναι βιώσιμο. Αντίθετα, χωρίς αυτές δεν θα είναι βιώσιμο το τουρκόφιλο δυτικό λιβυκό κράτος.

Πηγή:

Το επόμενο "χτύπημα" στοχεύει την Κρήτη



Το επόμενο "χτύπημα" στοχεύει την Κρήτη

Ενίσχυση της τουρκικής προκλητικότητας

Γράφει ο Νίκος Κοσμαδάκης

Μετά την προκλητική απόφαση της Τουρκίας για μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί και τη σκληρή στάση που τηρεί, ενισχύονται σημαντικά τα σενάρια για αποστολή ενός τουρκικού ερευνητικού σκάφους στην περιοχή του παράνομου - σύμφωνα με την Αθήνα - τουρκολιβυκού μνημονίου, είτε νοτιοανατολικά της Κρήτης είτε στην περιοχή του Καστελόριζου.

Το επόμενο βήμα της Τουρκίας δεν αποκλείεται, σύμφωνα με το in.gr, να σημειωθεί και μέσα στο καλοκαίρι, πριν από τον Σεπτέμβριο, με στόχο ένα πρώτο τεστ στα αντανακλαστικά Αθήνας-Βρυξελλών. Την ετοιμότητα της Άγκυρας για γεωτρήσεις στη συγκεκριμένη περιοχή σε συνεργασία με τη Λιβύη επανέλαβε ο Τούρκος ΥΠ.ΕΞ., Μεβλούτ Τσαβούσογλου, δηλώνοντας ετοιμότητα για συνεργασία με εταιρείες από τη Βρετανία, τη Ρωσία, την Ιταλία ή τις ΗΠΑ. Ο Τσαβούσογλου υποστήριξε ότι η συμφωνία με τη Λιβύη αυξάνει και την ΑΟΖ της Αιγύπτου, ενώ διεμήνυσε ότι, αν Ελλάδα και “Ελληνοκύπριοι” αποκτήσουν μια δίκαιη προσέγγιση στο ζήτημα του διαμοιρασμού, θα λυθεί το 90% των προβλημάτων.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε την Τρίτη 14.7.2020 τηλεφωνική επικοινωνία με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, με αιχμή την απόφαση για την Αγιά Σοφιά και τα μηνύματα που στέλνει αυτή σε σχέση με την τουρκική επιθετικότητα. Στις επαφές που προγραμματίζονται εκτιμάται ότι είναι και τηλεφωνική επικοινωνία Μητσοτάκη με την πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Την ίδια στιγμή, προχθές το μεσημέρι η Τουρκία εξέδωσε νέα NAVTEX για γεώτρηση νοτιοδυτικά της Κύπρου, η οποία θα έχει διάρκεια ένα μήνα. Όπως μετέδωσε το μεσημβρινό δελτίο ειδήσεων του OPEN TV, την ώρα που η Άγκυρα ζητεί διάλογο, εκδίδει ναυτική οδηγία όχι για άσκηση αλλά για γεώτρηση, στη θαλάσσια περιοχή που εκτείνεται νοτιοδυτικά της Κύπρου.

Η άσκηση θα έχει διάρκεια ένα μήνα και είναι προγραμματισμένη να ξεκινήσει το Σάββατο 18 Ιουλίου, την ημέρα δηλαδή που θα διεξαχθεί η Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες και οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα συνεδριάζουν με τα ευρωτουρκικά στην ατζέντα. Υπενθυμίζεται πως ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, έχει προαναγγείλει γεωτρήσεις και στη θαλάσσια περιοχή που περιλαμβάνεται στη συμφωνία Τουρκίας - Λιβύης, η οποία και βρίσκεται νοτιανατολικά της Κρήτης.


Οικονομικές κυρώσεις




Η απειλή που δημιουργούν η κλιμάκωση της τουρκικής παραβατικότητας και ο εξαυταρχισμός της Τουρκίας τέθηκαν στο επίκεντρο του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων, με πληροφορίες να αναφέρουν ότι η Ε.Ε. προχωρά σε κατάρτιση λίστας οικονομικών κυρώσεων - πλέον - και όχι μόνο κατά προσώπων απέναντι στην Άγκυρα. Η Αθήνα μάλιστα προτείνει «τομεακά μέτρα», σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, με τον ακριβή προσδιορισμό τους να αναμένεται να συζητηθεί, ενώ θα συνεχιστούν και οι επαφές της Ελλάδας με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης.

Σε αυτά πληροφορίες εκτιμούν ότι θα μπορούσαν να ενταχθούν οι τομείς του τουρισμού αλλά και των τραπεζών. Ο ΥΠ.ΕΞ. Νίκος Δένδιας σημείωσε ότι στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων «υπήρξε ευρύτατη συναίνεση να εκπονηθεί, κατόπιν αιτήματός μας, κατάλογος κατάλληλων περαιτέρω μέτρων, δηλαδή κυρώσεων, που θα επιτρέψουν στην Ε.Ε. να απαντήσει αποτελεσματικά εάν η Τουρκία προχωρήσει στην παραβατική συμπεριφορά της».