ΑΚΟΥΣΤΕ ΠΡΩΤΑ ΜΕ ΠΡΟΣΟΧΗ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ
ΤΗΝ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΑΡΡΗ
Η εξ΄ ανατολών απειλή και οι δυνατοτητές μας
Θεόδωρος Ι. Ζιάκας
Εισαγωγή
Το θέμα επιδέχεται πολλές επί μέρους προσεγγίσεις. Τις ακούτε άλλωστε καθημερινά. «ολιστικές» όμως προσεγγίσεις δεν γίνονται, επειδή έχουμε βουλιάξει στον «ταχτικισμό», στο «βλέποντας και κάνοντας». Ξεχνούμε ότι το σύνολο είναι στην πραγματικότητα κάτι παραπάνω από το άθροισμα των μερών. Βεβαίως οι επί μέρους προσεγγίσεις είναι αναγκαίες, για να βλέπουμε τα δέντρα, τη «μικροκλίμακα». Χρειάζεται όμως να βλέπουμε και το δάσος. Ποιο είναι το «δάσος» στο πρόβλημά μας με την Τουρκία; Ποια είναι η «μεγάλη κλίμακα»;
Χωρίς συνολικές προσεγγίσεις δεν μπορούμε να έχουμε εθνική στρατηγική, ούτε καν ενιαία καθημερινή πολιτική. Η ενιαία πολιτική και η προϋπόθεσή της η εθνική στρατηγική, βασίζονται σ’ αυτό που λέμε εθνικό συμφέρον. Το τι είναι εθνικό συμφέρον δεν καθορίζεται από τις ιδιορρυθμίες του ενός ή του άλλου πολιτικού προσώπου ή κόμματος, αλλά από την εθνική ταυτότητα. Η διαμόρφωση όμως της εθνικής ταυτότητας καθορίζεται από δυνάμεις παγκόσμιες και από δυνάμεις μεγάλου ιστορικού βάθους. Για να τις συλλάβουμε χρειαζόμαστε συνολικές προσεγγίσεις, για τις οποίες δεν είναι επαρκείς οι συνηθισμένες επιστήμες. Είναι θέμα φιλοσοφίας της ιστορίας. Την οποία βεβαίως ούτε καλλιεργούμε ούτε διδάσκουμε πουθενά.
Το τι ακριβώς πρέπει να κάνουμε και πώς θα το καθορίσουν οι συνηθισμένες μερικές προσεγγίσεις. Το τι όμως πρέπει να θέλουμε μπορούν να το καθορίσουν μόνο οι συνολικές προσεγγίσεις.
Θα σας παρουσιάσω λοιπόν εδώ μια απόπειρα συνολικής προσέγγισης. Θα ξεκινήσω διερωτώμενος: α) Ποια είναι η ευρύτερη ιστορική ολότητα στην οποία ανήκουν τα δύο έθνη και προς τα πού αυτή κατευθύνεται; β) Πώς διαμορφώνεται η ελληνική και η τουρκική ταυτότητα; γ) Ποια είναι η βαθύτερη φύση των μεταξύ τους σχέσεων; Και θα κλείσω με τη διατύπωση των πιθανών συμπερασμάτων.
Α. Η περιέχουσα ολότητα
Υπάρχει περιέχουσα ολότητα. Είναι ο σύγχρονος παγκόσμιος πολιτισμός. Παγκόσμιος = κυρίαρχος σε κάθε χώρα. Και στην Ελλάδα. Και στην Τουρκία. Είναι ο κοινός πολιτισμικός παρονομαστής μεταξύ των πιο διαφορετικών εθνών και λέγεται νεωτερικότητα. Εξόφθαλμη όψη του: ο καπιταλισμός. Κατά βάθος όμως είναι μια πολιτισμική παράδοση, ένα ανθρωπολογικό καλούπι, μέσα από το οποίο φτιάχνεται ο νεωτερικός τύπος ανθρώπου. Ο τύπος αυτός είναι το άτομο και το καλούπι του η νεωτερική εξατομίκευση.
Εκ κατασκευής ο νεωτερικός ατομικισμός δημιουργεί κοινωνικό πρόβλημα. Θεμελιώθηκε στην υπόθεση ότι η εναρμόνιση των ανταγωνιστικών ατομικών επιδιώξεων διασφαλίζεται αυτόματα από το σύστημα της αγοράς. Αποδείχθηκε όμως πολύ γρήγορα ότι χωρίς ειδικό σύστημα κοινωνικής παρέμβασης, είναι αδύνατο να διασφαλιστεί η κοινωνική συνοχή. Έτσι προέκυψε ο νεωτερικός κολεκτιβισμός, με κύρια μορφή τον σοσιαλισμό, ως λύση στο κοινωνικό πρόβλημα. Ήταν η οραματική διέξοδος της νεωτερικότητας. Όπου όμως πήραν την εξουσία οι σοσιαλιστές εγκατέστησαν τελείως ανελεύθερα συστήματα κρατικού καπιταλισμού. Το φάρμακο αποδείχτηκε χειρότερο από την αρρώστια, Χώρια το κόστος του σε αίμα και προσπάθεια. Το όραμα έχασε έτσι την αίγλη του και έσβησε. Τον υπαρκτό σοσιαλισμό δεν τον νίκησε ο ιμπεριαλισμός, όπως θέλουν να το εμφανίζουν. Κατέρρευσε από μόνος του. Το αποτέλεσμα ήταν να γυρίσουμε εκεί απ' όπου είχαμε ξεκινήσει: στον άκρατο καπιταλιστικό φιλελευθερισμό. Όλα τα συστήματα κοινωνικής αλληλεγγύης, που βασίστηκαν στον κρατισμό, σαρώνονται σήμερα ανελέητα. Τίποτα δεν μπορεί να τα σώσει. Εξ ου και η παγκοσμιοποίηση ως "απειλή". Το κοινωνικό πρόβλημα, μπλεγμένο τώρα και με το οικολογικό, έχει γίνει παγκόσμιο και κλιμακώνεται εκρηκτικά.
Η λεγόμενη «παγκοσμιοποίηση» σημαίνει ότι έχει ολοκληρωθεί στον χώρο και στον χρόνο η επέκταση της νεωτερικότητας. Στον χώρο: επειδή ο ιδιωτικός καπιταλισμός κυριάρχησε παντού, όχι μόνο οικονομικά αλλά και ιδεολογικά. (Μένει η κοινοβουλευτική δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά αυτά θεωρούνται δευτερεύοντα και μπορούν να περιμένουν.) Η επέκταση ολοκληρώθηκε και στον χρόνο, επειδή το κοινωνικό πρόβλημα έγινε παγκόσμιο, ακριβώς εξ αιτίας της αποτυχίας όλων των νεωτερικών λύσεων. Ο Φουκουγιάμα, αποκλείοντας κάθε διέξοδο, ονόμασε την κατάσταση αυτή "τέλος της Ιστορίας". Δεν συμφωνούν όμως μαζί του οι θιγόμενοι από την παγκοσμιοποίηση και την εκρηκτική κλιμάκωση του προβλήματος. Αυτοί καθώς δεν παραμυθιάζονται πλέον από τις κοινωνικές μεταφυσικές της νεωτερικότητας, αναζητούν διέξοδο έξω απ' αυτήν, αμφισβητώντας την ίδια την ατομοκεντρική της θεμελίωση. Σ' αυτό το τελευταίο συντείνει και η μαζική συντριβή του νεωτερικού ατόμου, στα ιστορικά κέντρα του, κάτω από το βάρος των γιγάντιων αυτονομημένων συστημάτων. Η ολοκλήρωση της νεωτερικότητας ισοδυναμεί, ακριβώς, με γενικευμένη κρίση της νεωτερικής εξατομίκευσης. H παγκοσμιοποίηση των αντιφάσεων ελευθερίας και δικαιοσύνης, φύσης και ανάπτυξης, εξατομίκευσης και συστημάτων, μορφοποιεί το ανθρωπολογικό αδιέξοδο του νεωτερικού πολιτισμού.
Η κρίση αυτή γεννά τρεις πολιτισμικές δυνάμεις: τον εκσυγχρονισμό, τον φονταμενταλισμό και τον μετανεωτερισμό. Ο εκσυγχρονισμός προσπαθεί να αναζωογονήσει το διαλυμένο άτομο με τη βία, καταργώντας τις κοινωνικές κατακτήσεις του και δημιουργώντας συνειδητά περιβάλλον κοινωνικού δαρβινισμού. Ο φονταμενταλισμός, βλέπει σαν μοναδική διέξοδο την προσφυγή σε προνεωτερικά συστήματα κοινωνικής αλληλεγγύης. Την κατάργηση του ατομικισμού και την επιστροφή στον προνεωτερικό κολεκτιβιστικό άνθρωπο, που ακολουθεί τυφλά την παράδοση. Ο μετανεωτερισμός, απορρίπτει τον εκσυγχρονισμό και τον φονταμενταλισμό, αλλά δεν έχουν ακόμη ξεκαθαρίσει οι δρόμοι του. Το πεδίο είναι ελεύθερο στην άγονη σύγκρουση εκσυγχρονισμού-φονταμενταλισμού.
Η σύγκρουση αυτή δεν παράγει διέξοδο επειδή η εξατομίκευση αντιστοιχεί, εν γένει, σε ανθρωπολογικό στάδιο ανώτερο του κολεκτιβιστικού ανθρώπου, ο οποίος μένει κατά κάποιον τρόπο καθηλωμένος στην παιδικότητα. Η νεωτερική παράδοση κυριάρχησε εκμεταλλευόμενη αυτήν ακριβώς την υπεροχή. Με τη λέξη κυριαρχία εννοούμε ότι τα νεωτερικά πρότυπα καθορίζουν την εκπαίδευση και τις ανάγκες όχι μόνο των δικών της οπαδών, αλλά μαζί και των κυριαρχούμενων προνεωτερικών παραδόσεων. Ενώ οι καταστροφικές συνέπειες της παγκοσμιοποίησης είναι συνυφασμένες με το έλλειμμα οικουμενικότητας του νεωτερικού προτύπου ("καλός ο καπιταλισμός αλλά έχει λίγες θέσεις"), ο φονταμενταλισμός δεν αντιπαραθέτει μια οικουμενικότερη πρόταση. Δημιουργεί απλώς ένα αμυντικό κέλυφος. Αν υπάρχει προοπτική αυτή μπορεί να είναι μόνο μετα-νεωτερική. Ο λόγος όμως για τον οποίο οι εκσυγχρονιστές απορρίπτουν τη μετανεωτερική αναζήτηση είναι γιατί βλέπουν το νεωτερικό άτομο σαν την κορυφή της ανθρωπολογικής εξέλιξης.
Συνοψίζω: Η "παγκοσμιοποίηση" και η εκ μέρους της "απειλή" για τις κρατιστικές μορφές διαχείρισης του κοινωνικού προβλήματος, μας "περιέχει" και μας καθορίζει, τόσο την Ελλάδα όσο και την Τουρκία. Μετέχουμε στην κρίση της νεωτερικότητας, αλλά και στην πάλη για την υπέρβασή της.
Β. Η εθνική ταυτότητα
Ας δούμε τώρα πώς όλα αυτά διαμορφώνουν την εθνική ταυτότητα.
Β1. Η νεωτερική εθνική ταυτότητα
Εθνική ταυτότητα είναι ο ιδιαίτερος τρόπος μετοχής του έθνους στην επικρατούσα ιστορική μορφή οικουμένης. Η ταυτότητα των σύγχρονων εθνών είναι νεωτερική. Τη διαμόρφωσε η ανάγκη και η βούλησή τους να εκνεωτερισθούν. Οι προνεωτερικές εθνικές ταυτότητες (μετοχή σε προνεωτερικές μορφές οικουμένης) σώζονται ως αντίστοιχες παραδόσεις, κάτω από την αλλοτριωτική κυριαρχία της νεωτερικής παράδοσης. Η κυριαρχία αλλοιώνει και την ίδια τη νεωτερική παράδοση, κάνοντας τη νεωτερική ταυτότητα κακέκτυπο της κλασικής νεωτερικής (της ευρωπαϊκής). Η κακεκτυπία είναι χαρακτηριστική του εξωευρωπαϊκού εκνεωτερισμού.
Τι νόημα δίνει η νεωτερικότητα στην ταυτότητα του έθνους; Στην αρχή της έδινε δημοκρατικό-απελευθερωτικό περιεχόμενο. Η εθνική ταυτότητα παρέπεμπε στην κοινότητα των ελευθέρων πολιτών που αγωνίστηκαν για την ανατροπή του φεουδαλικού δεσποτισμού. Ελευθερία, ισότης, αδελφότης. Γρήγορα όμως προσαρμόστηκε στις ανάγκες της ιμπεριαλιστικής επέκτασης και έδωσε τη θέση της στον εθνοφυλετισμό και τον εθνομηδενισμό. Για τον εθνοφυλετισμό η εθνική ταυτότητα είναι θέμα φυλετικής καταγωγής και καθαρότητας. Γονίδιο. Τον βρίσκουμε κυρίαρχο στην Ευρώπη την εποχή μεταξύ των δύο παγκοσμίων πολέμων. Για τον εθνομηδενισμό η εθνική ταυτότητα παραπέμπει σε μια κοινότητα φανταστική, με μηδενικό πραγματικό αντίκρισμα, "νοερή". Η μηδενιστική αυτή νοηματοδότηση φορά μάλιστα το φωτοστέφανο του διεθνισμού. Σήμερα είναι η σημαία της παγκοσμιοποίησης. Η κυριαρχία του μηδενιστικού αυτού διεθνισμού αποσυνθέτει την εθνική ταυτότητα. Τούτο ισχύει όχι μόνο για τον κοσμοπολιτισμό των πολυεθνικών, αλλά και για τον αριστερό του αντίποδα. Η κατάρρευση του κοινωνικού ιδανικού, στο οποίο αναφερόταν ο αριστερός εθνομηδενισμός, κατήργησε και τις όποιες δυνάμεις συνοχής αυτό εξέπεμπε. Από το '89 και έπειτα αποτελεί παντού διαλυτική δύναμη.
Το ανθρωπολογικό αδιέξοδο της νεωτερικότητας εκφράζεται στο συλλογικό επίπεδο ως κρίση της νεωτερικής εθνικής ταυτότητας. Αποτέλεσμά της είναι η κατάρρευση της ηθικής συνοχής του έθνους, όπου κυριαρχεί ο εθνομηδενισμός, αλλά και οι τάσεις αναδίπλωσης σε προνεωτερικές μορφές νοηματοδότησης της εθνικής ταυτότητας ή οι εκδηλώσεις ρατσισμού. Το ζητούμενο σ' αυτή τη δύσκολη μεταβατική εποχή είναι η μετανεωτερική νοηματοδότηση της εθνικής ταυτότητας.
Β2. Η ελληνική ταυτότητα
Σταθερός άξονας της νεοελληνικής εθνικής ταυτότητας είναι ο εκνεωτερισμός, ενώ η νοηματοδότησή της προσλαμβάνει διαδοχικά τις τρεις γενικές μορφές: Στην ηρωική εποχή κυριαρχεί η Μεγάλη Ιδέα: Απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό. Η Ελλάδα "πρότυπο βασίλειο στην ανατολή". Φάρος εκνεωτερισμού. Μετά την εθνική καταστροφή του 1922 και ως την εισβολή του Αττίλα στην Κύπρο, το 1974, κυριαρχεί ο εθνοφυλετισμός. Είμαστε Έλληνες γιατί ρέει ελληνικό αίμα στις φλέβες μας. Όχι γιατί μετέχουμε ελληνικής παιδείας. Από το 1974 και έπειτα κυριαρχεί ο εθνομηδενισμός.
Η πρώτη φάση διέπεται από το κοραϊκό πρόταγμα της «μετακένωσης» ή της ευρωπαϊκής αερογέφυρας προς την αρχαία Ελλάδα. Είμαστε παιδιά του παππού. Όχι εγγόνια του. Το Βυζάντιο δεν θέλουμε να το ξέρουμε. Στη συνέχεια έρχεται ο Φαλμεράϋερ και αμφισβητεί την ελληνικότητά μας, ακριβώς με το επιχείρημα ότι αφού το Βυζάντιο δεν είναι ελληνικό, δεν υπάρχει φυλετική συνέχεια. Για να τον αντιμετωπίσουμε τροποποιούμε το κοραϊκό πρόταγμα. Το κάνουμε "ελληνοχριστιανικό". Δεν ενοχλεί και πολύ, γιατί ο "χριστιανισμός" μας είναι ευσεβιστικός, δηλαδή ακραιφνώς νεωτερικός. Με την άνοδο τέλος του εθνομηδενισμού κυριαρχεί το δικό του νοηματοδοτικό πρόταγμα: Η νέα Ελλάδα είναι ένα καινούργιο έθνος, όπως τα ευρωπαϊκά. Μια «νοερή» ψευδο-κοινότητα, η λειτουργία της οποίας εξαντλείται στο να κρύβει τον ξενόδουλο-καπιταλιστικό-αντιλαϊκό χαρακτήρα του ελλαδικού κράτους.
Μετά το 1989 ο σοσιαλισμός κι ο διεθνισμός, έχοντας χάσει κάθε αυθυπερβατική διάσταση, εκφυλίζονται σε πρόσχημα και προκάλυμμα, όχι μόνο εθνικού, αλλά και κοινωνικού μηδενισμού. Η εθνική συνοχή δεν έχει από πού να αντλήσει το νόημά της. Πικρή η αλήθεια αλλά πρέπει να την αντικρίσουμε κατά πρόσωπο: ζούμε την πλήρη κατάρρευση της νεωτερικής εθνικής μας ταυτότητας. Τίποτα πλέον δεν αντισταθμίζει την κοινωνική εντροπία, η οποία απελευθερώνεται από τον πολιτικό και τον οικονομικό ανταγωνισμό. Το εθνικό συμφέρον δεν μπορεί έτσι να οριστεί, ώστε να υπάρξει εθνική στρατηγική και ενότητα πολιτικής. Κάτι πολύ χειρότερο: το εθνικό κράτος έγινε το άδειο κέλυφος μέσα στο οποίο εγκαταβίωσε ένας αρκετά εκτεταμένος και πολύ καλά διαρθρωμένος παρασιτικός οργανισμός. Προέκυψε από τη συγχώνευση κοινωνικού παρασιτισμού, εθνικού γραικυλισμού και πελατειακού πολιτικού συστήματος. Διασωληνώθηκε μάλιστα επιτυχώς με τα ευρωκοινοτικά ταμεία και ελπίζει να βγει σώος και αβλαβής από τη λαίλαπα της παγκοσμιοποίησης. Τρέφεται από τα εθνικά ελλείμματα -στην άμυνα, στην παιδεία, στην οικονομία, παντού. Είναι το εθνικό μας βαμπίρ, το γνωστό κι από άλλες εποχές της ελληνικής ιστορίας. Το οικοσύστημά του είναι οι συνθήκες "τέλους ιδεολογιών".
Ο παρασιτικός αυτός οργανισμός έχει διαβρώσει όλα τα κόμματα, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα και τα ΜΜΕ. Ευτυχώς όμως η παγκοσμιοποίηση δεν ανέχεται κρατιστικά παρασιτικά καρκινώματα κι' απ' αυτή την άποψη μπορεί να αποβεί επωφελής για τον Ελληνισμό.
Β3. Η τουρκική ταυτότητα
Ο εθνομηδενισμός δεν έχει καμιά απολύτως επιρροή στην Τουρκία. Κυριαρχεί εκεί ο εθνοφυλετισμός με τη μορφή του κεμαλισμού. Πολύ δειλά και επιφανειακά, τον αμφισβητεί μονάχα ο ισλαμικός φονταμενταλισμός.
Η κεμαλική νεωτερική νοηματοδότηση της τουρκικής ταυτότητας έχει τις απαρχές της στο κίνημα των νεοτούρκων και στην προσπάθειά τους να αποφύγουν την κατάρρευση του Τουρκισμού μαζί με τη διαλυμένη από τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα οθωμανική Τουρκία. Η τουρκική νεωτερικότητα θεμελιώθηκε στην εθνοκάθαρση. Στη γενοκτονία των υποτελών χριστιανικών μιλέτ. Στον κοσμικό κρατισμό. Και στον ιδεολογιό μύθο της εντοπιότητας του Τουρκισμού, της αναδρομικής οικειοποίησης όλων των πολιτισμών της Μικρασίας ως τους Χετταίους. Για την κεμαλική ιστοριογραφία της Τουρκίας πληθυσμός της Ανατολίας ήταν τουρκικός ήδη από την προϊστορική εποχή.
Η τουρκική νεωτερική ταυτότητα είναι φυλετική. Ο παραδοσιακός ρατσισμός του Τούρκου συγχωνεύτηκε με τον ευρωπαϊκό εθνοφυλετισμό. Ο Τουρκισμός είναι ρατσιστικός στην ουσία του, γιατί ο Τούρκος προϋποθέτει την ύπαρξη ραγιά. «Η ευτυχία του να είσαι Τούρκος» πάει περίπατο χωρίς τον ραγιά. Άμα τον χάσει ο Τούρκος θα τον ψάξει ανάμεσα στους γειτόνους του. Κι αν δεν τον βρει εκεί θα χωριστεί στα δύο, μετατρέποντας ένα μέρος του σε ραγιά. Χωρίς ραγιά ο Τούρκος δεν μπορεί να αυτοεπιβεβαιωθεί ως Τούρκος. Από τη στιγμή που εξόντωσε τους χριστιανούς ραγιάδες έχει μεταβάλει σε ραγιάδες τους Κούρδους. Και εν μέρει τους Αλεβίτες. Στο τέλος θα φάει τους δικούς του. Ο Τούρκος ταυτίζεται με τη δύναμη, την αυθαιρεσία και την κτηνωδία. Είναι οι αξίες του. Τούρκος = ιδιοκτήτης εθνών, που τα βλέπει σαν κοπάδια.
Το τουρκικό έθνος συγκροτείται μέσα στον μηχανισμό του κράτους και ιδιαίτερα στον στρατό. Πυρήνας του είναι ένας στρατοκρατικός παρασιτικός οργανισμός. Ο έμφυτος ρατσισμός του Τουρκισμού και η ζωτική γι αυτόν σημασία του στρατοκρατικού κρατισμού, δεν επιτρέπουν την πλήρη ανάπτυξη του φιλελεύθερου καπιταλισμού στην Τουρκία. Ούτε της δημοκρατίας και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επ' αυτού η Τουρκία δεν έχει ταλαντεύσεις, παρ' όλο που φοβάται την παγκοσμιοποίηση. Πιστεύει όμως ότι μπορεί να αντιμετωπίσει τους κινδύνους, αξιοποιώντας την ανάγκη της μοναδικής υπερδύναμης για αστυνόμευση της γειτονικής ζώνης των πετρελαίων. Καθώς και τις δυνατότητες συνδυασμού με τις ανάγκες του εβραϊκού φονταμενταλισμού. Εξοπλίζεται έτσι σαν αστακός και προθυμοποιείται να το παίξει περιφερειακός ζανταρμάς των ΗΠΑ. Στην κατεύθυνση αυτή έχει αποκτήσει υπεροπλία την οποία και χρησιμοποιεί για να μετατρέψει τους γείτονές της σε πειθήνιους δορυφόρους της.
Η συνοχή της Τουρκίας, ως πολυεθνικού κράτους, απειλείται από το κουρδικό αυτονομιστικό κίνημα και από την ενδεχόμενη αυτοσυνείδηση των μικρότερων εθνοτήτων. Η απειλή όμως αυτή ισχυροποιεί την τουρκική ταυτότητα. Ο μόνος αναμφισβήτητος κίνδυνος για τη συνοχή της τουρκικής ταυτότητας είναι ο αντικρατιστικός στρόβιλος που δημιουργεί η παγκοσμιοποίηση, γιατί οξύνει τη βασική εσωτερική της αντίθεση, την αντίθεση νεοτερικού-προνεωτερικού, κεμαλισμού-ισαλαμισμού.
Γ. Η σχέση Ελληνισμού-Τουρκισμού
Ας περάσουμε τώρα στη σχέση ανάμεσα στην ελληνική και την τουρκική ταυτότητα.
Ας συγκρίνουμε πρώτα τον ελλαδικό και τον τουρκικό παρασιτισμό: Αναπτύσσονται και οι δύο με άξονα το κράτος. Έχουν όμως διαμετρικά αντίθετο χαρακτήρα. Ο δικός μας είναι ατομοκρατικός – αναρχικός στην ιδιοσυστασία του. Το υλικό του είναι ο αδιάλλακτος ατομικισμός, που αποχαλινώνεται εντελώς σε συνθήκες πολιτικής ελευθερίας και «τέλους ιδεολογιών». Ο τουρκικός, αντιθέτως, είναι κολεκτιβιστικός-ρατσιστικός. Βάση του η τοτεμική υποταγή στη ρατσιστική ομάδα. Δόγμα του δικού μας είναι: «ο ζημιών το έθνος ουδένα ζημιοί». Του τουρκικού: το κράτος υπεράνω όλων. Σε μας: Αναίσχυντος γραικυλισμός προς τα έξω. Προς τα μέσα είναι το κούφιο νταηλίκι να καις τη δική σου Νομαρχία, υπό τα έντρομα βλέμματα του κράτους. Στους Τούρκους είναι, αντιθέτως, η ηγεμονιστική ιταμότητα, προς τα έξω και η αδίστακτη δικτατορία, προς τα μέσα. Οι επιπτώσεις στην εθνική ταυτότητα είναι άκρως αντίθετες. Το δικό μας παράσιτο αποσυνθέτει την εθνική ταυτότητα. Το τουρκικό την συγκροτεί. Αυτός είναι και ο λόγος που η Τουρκία έχει σαφή αίσθηση του εθνικού της συμφέροντος, εθνική στρατηγική και ενότητα πολιτικής. Σε μας υπάρχουν τόσες εκδοχές εθνικού συμφέροντος όσες και οι Έλληνες πολιτικοί. Και βεβαίως ανυπαρξία όχι εθνικής στρατηγικής, αλλά ούτε καν μικροπολιτικής με στοιχειώδη συνοχή.
Το συμπέρασμα βγαίνει από μόνο του: το ελλαδικό παράσιτο δουλεύει για το τουρκικό. Καλύτερο "πράκτορα" δεν θα μπορούσε να βρει η Τουρκία μέσα στην Ελλάδα. Σ’ αυτό βρίσκεται και η όποια δύναμη του τουρκικού επεκτατισμού. «Ο Τούρκος είναι μέσα μας» λοιπόν. Είναι π.χ. αυτός που φτιάχνει κάθε χρόνο τα τεράστια ελλείμματα του "εθνικού μας αερομεταφορέα".
Ταιριάζουν λοιπόν όπως ο τέντζερης με το καπάκι. Η συμπληρωματική αυτή σχέση πρέπει επί τέλους να μας βάλει σε σκέψεις. Και να αναρωτηθούμε πώς διάβολο μας προέκυψε ο Τούρκος: Όταν ο Τούρκος ήρθε από την κεντρική Ασία ήταν αριθμητικά ασήμαντος. Ο Έλληνας ήταν υπερδύναμη και ο Τούρκος τίποτα. Και όμως οι όροι αντιστράφηκαν. Ο Τούρκος έγινε υπερδύναμη κι ο Έλληνας το αριθμητικά ασήμαντο υποζύγιο «της αγιωτάτης των Οθωμανών βασιλείας». Αν δούμε την εξέλιξη των αριθμών, από το 1200 κι έπειτα, θα διαπιστώσουμε ότι ο Τούρκος είναι ένα βαμπίρ που τρέφεται με το αίμα του Ελληνισμού. Το τουρκικό αίνιγμα, η κρυμμένη ουσία του Ανατολικού Ζητήματος, μπορεί να απαντηθεί μόνο με την υπόθεση ότι ο Τούρκος είναι μετάλλαξη του Έλληνα. Πρέπει να υπάρχει ένας μηχανισμός στη συλλογική φύση του Έλληνα που γεννά τον Τούρκο. Πρόταση: Ο μηχανισμός αυτός είναι ο ίδιος που φτιάχνει τον ελληνικό παρασιτισμό. Το τουρκικό βαμπίρ γεννιέται σ’ ένα ορισμένο επίπεδο ανάπτυξης του ελληνικού παρασιτισμού. Ο αδιάλλακτος ελληνικός ατομικισμός, η πίστη του ότι το συλλογικό δεν έχει υπόσταση, ότι «επινοία» μόνον υπάρχει, ή αλλιώς το δόγμα ότι «ο ζημιών το έθνος ουδένα ζημιοί», μετατρέπει το κράτος του σε εκτροφείο «Τούρκων». Ο ανερμάτιστος και ξεσαλωμένος Έλληνας άρχοντας είναι Τούρκος εν τω γεννάσθαι. Η εξουσία του δημιουργεί τέτοια κοινωνικά προβλήματα που προκαλούν μεταλλάξεις στην εθνική ταυτότητα, παράγοντας "μηδίσαντες" και "γραικύλους", στην αρχαιότητα, "βούλγαρους", "λατίνους" και "τούρκους", στο Βυζάντιο, και "μακεδόνες", "κούτβηδες" και "ευρωλιγούρηδες" στην εποχή μας. Στην έξαρσή του ο ελληνικός ατομικισμός μεταμορφώνεται στο αντίθετό του: σε άγριο κολεκτιβισμό. Στην τουρκική χιονοστιβάδα που σάρωσε τον Ελληνισμό ο κεντρασιατικός Τούρκος ήταν απλώς το χαλικάκι. Όλη η τεράστια μπάλα ήταν ακραιφνώς ελληνική.
Στα χρόνια της δουλείας οι καλογέροι μας είχαν φτιάξει εθνική στρατηγική με τη μορφή προφητειών. Μια απ’ αυτές πρόβλεπε πόλεμο εφτά κρατών στην Κωνσταντινούπολη, όπου θα πλέξει το μοσχάρι στο αίμα. Στον πόλεμο αυτόν εμείς δεν θα λαμβάναμε μέρος. Η Τουρκία θα διαλυόταν: το ένα τρίτο των Τούρκων θα σφάζονταν, το ένα τρίτο θα ξαναγίνονταν χριστιανοί και το άλλο τρίτο θα περιορίζονταν στην "κόκκινη μηλιά". Η κατανομή δεν ήταν καθόλου αυθαίρετη. Γιατί αυτή είναι περίπου η σύνθεση της Τουρκίας. Οι Αλεβίτες, ως ελληνογενείς μπορούν να ξαναγίνουν χριστιανοί. Οι Κούρδοι θα λευτερωθούν και οι Τούρκοι, μη έχοντας αλλογενείς ραγιάδες, θα σφαχτούν αναμεταξύ τους. Ο Τουρκισμός, ως σύστημα ρατσιστικών αξιών, θα εξαφανιστεί. Αμήν και πότε. Αλλά γιατί εμείς δεν θα πάρουμε μέρος στο ξεπάστρεμα του Τουρκισμού; Μα γιατί ο Τούρκος είναι γέννημα-θρέμμα δικό μας. Δυστυχώς η προφητεία δεν μας λέει ποια είναι η ρίζα του Τούρκου. Αρκείται στην κοινή πεποίθηση ότι τον έστειλε ο Θεός για να μας τιμωρήσει για τις αμαρτίες μας. Καιρός δεν είναι να καταλάβουμε ποια ακριβώς είναι η αμαρτία μας;
Όσο η Ελλάδα δεν αντιλαμβάνεται τον μηχανισμό που γεννά τον Τούρκο μέσα της, δεν μπορεί να τον αντιμετωπίσει. Η τουρκική απειλή είναι εσωτερικό πρόβλημα του Ελληνισμού.
Συμπέρασμα
Ο κόσμος βρίσκεται σε σύγχυση, γιατί δεν ξέρει ότι υπάρχει ανθρωπολογική εξέλιξη και πέρα από το άτομο. Κάποιοι από μας το ξέρουν, γιατί κάναμε κάποτε το βήμα από το ελληνικό Άτομο στο Πρόσωπο. Αλλά δεν θελήσαμε να εγκαταλείψουμε την ατομικιστική μας σκευή. Ο Τούρκος ήταν γέννημα αυτής της υποστροφής μας. Η τελευταία μας προσπάθεια να αντικαταστήσουμε τον δικό μας ατομικισμό με τον νεωτερικό, για να απαλλαγούμε από τον Τούρκο, κατέληξε σε φιάσκο. Μιλώντας με την πολύ βαθύτερη σε νόημα παραδοσιακή ορολογία, θα έλεγα ότι αρνηθήκαμε τον Τριαδικό Θεό, η σχέση με τον οποίο μας κάνει από άτομα Πρόσωπα, ανθρώπους υπεύθυνους όχι μόνο για τον εαυτό μας αλλά και για την κτίση ολάκερη. Στη θέση της σχέσης αυτής βάλαμε τον θεό-ιεροεξεταστή της μεσαιωνικής Δύσης. Ή τον θεό-Μηδέν του επαναστατημένου εναντίον του νεωτερικού ατόμου. Η εσωτερική αποξένωση του Έλληνα από τον προσωπικό του Θεό –να ποιο είναι το πρόβλημα. Η άρση αυτής της αποξένωσης είναι και η λύση.
Ή για να επανέλθουμε στη σύγχρονη ορολογία: μιλάμε για την απελευθέρωση της αυθυπερβατικής δύναμης του Ελληνισμού. Το δίδυμο ελληνοτουρκικό βαμπίρ, που απειλεί να πνίξει τόσο τον ελληνικό λαό όσο και τους λαούς της Τουρκίας, μπορεί να εξαλειφθεί μόνο αν η Ελλάδα κατορθώσει να ανανοηματοδοτήσει σε μετανεωτερική-μεταατομική κατεύθυνση τη σχέση που συγκροτεί την εθνική της ταυτότητα, τη σχέση Ελληνισμού και χριστιανισμού.
Αυτή είναι η ολιστική τοποθέτηση του προβλήματος. Μια τοποθέτηση στρατηγικής. Φυσικά δεν αρκεί. Χρειάζεται και η άμεση πολιτική πρόταση που της αντιστοιχεί. Απ' όσα είπαμε είναι ήδη φανερή: Πάλη για την εξάλειψη α) του αμυντικού ελλείμματος, β) του οικονομικού ελλείμματος και γ) του ελλείμματος ελληνικής παιδείας. Πάλη φυσικά εναντίον όλων όσων τρέφονται από τα ελλείμματα αυτά. Και δεν είναι λίγοι.
22 Φεβρουαρίου 1998
ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ του 2010
Τι αλλάζει σήμερα -στην εποχή Νταβούτογλου;
Κυρίως δύο πράγματα:
Η Ελλάδα προσεγγίζει το τέλος της αυτοκτονικής διαδρομής που περιγράφεται στο παραπάνω άρθρο. Έχει αποδομήσει κάθε συλλογική αξία, χάνοντας το έδαφος κάτω από τα πόδια της. Το «εθνικό μας βαμπίρ» κοντεύει να σκάσει από το αίμα του ήδη ημιθανούς ξενιστή του. (Η σχετικά αυτονόητη «πολιτική πρόταση» του άρθρου δεν είχε, φυσικά, αποδέκτη στο μεταπολιτευτικό πολιτικό σύστημα.) Ο κεμαλισμός έχασε τον πόλεμο με τους Κούρδους και το πρόβλημα ανέλαβε να το διαχειριστεί ο νεοοθωμανισμός. Με το πνεύμα Νταβούτογλου ο νεοοθωμανισμός αποκτά «μετανεωτερικό» προσωπείο, τόσο προς τα έξω όσο και προς τα μέσα. Στην πράξη κεφαλαιοποιεί σε δική του άμεση ισχύ τα ελλείμματα της Νέας Τάξης στην περιοχή. Δεν καταργεί το κρατοκεντρικό βαμπιρικό δίπολο τούρκος/ραγιάς. Το «εκσυγχρονίζει».
Και τα δύο εγγράφονται διευκρινιστικά στην ολιστική προσέγγιση του 1998.
Το ευρύτερο πλαίσιο του ζητήματος ορίζεται από το κοσμοϊστορικό γεγονός ότι τη σκυτάλη της εξατομίκευσης (οριστικά απρόσωπης πλέον) την έχει πάρει στα χέρια του ο ανηλεής ασιατικός κολεκτιβισμός/δεσποτισμός. Και μάλλον «ουαί τοις (δυτικοίς) ηττημένοις».
Αναδημοσίευση από το Αντίφωνο
