Ο θάνατος του «γηραιού λέοντος» των Δημοκρατικών στη Γερουσία, Εντουαρντ Κένεντι, στέρησε από τη χώρα μας έναν πιστό σύμμαχο των ελληνικών θέσεων στη νομοθετική εξουσία των ΗΠΑ, αλλά και μια αναγκαία προοδευτική και συνετή φωνή από την αμερικανική πολιτική σκηνή.
Από τα 11 παιδιά του Τζόζεφ Κένεντι μόνο η 81χρονη Τζιν βρίσκεται εν ζωή, ενώ ο Τεντ ήταν ο μοναδικός που γλίτωσε από την «κατάρα» Ο γερουσιαστής Τεντ Κένεντι είναι ο μόνος από τους αδελφούς του που έφυγε από τη ζωή από φυσιολογικά αίτια. Παρότι, όμως, ο Τεντ απέφυγε τη λεγόμενη «κατάρα των Κένεντι», η ζωή του στιγματίσθηκε από σοβαρές απώλειες, σκάνδαλα και τραγωδίες.
Ο θάνατος του Τεντ αφήνει εν ζωή μόνο την 81χρονη Τζιν Κένεντι Σμιθ από τα έντεκα παιδιά του Τζόζεφ Κένεντι, ενώ μολονότι πολλά μέλη της οικογένειας συνεχίζουν να κατέχουν θέσεις ισχύος στην Ουάσιγκτον και πέρα από αυτή, η απουσία του Τεντ δημιουργεί αίσθηση τέλους εποχής.
Το 1941, η μεγαλύτερη αδελφή του Τεντ, Ρόζμαρι Κένεντι, που είχε γεννηθεί με βαριάς μορφής νοητική υστέρηση υπέστη αποτυχημένη λοβοτομή που την οδήγησε σε ίδρυμα ανιάτων για το υπόλοιπο της ζωής της. Τρία χρόνια αργότερα, ο μεγάλος αδελφός Τζόζεφ Κένεντι τζούνιορ σκοτώνεται μετά τη συντριβή του βομβαρδιστικού αεροσκάφους, τύπου Liberator, σε αποστολή πάνω από την κατεχόμενη Γαλλία. Το 1948, ένα ακόμη αεροπορικό δυστύχημα -αυτή τη φορά στη Γαλλία- οδηγεί στον θάνατο της αδελφής του Τεντ, Καθλίν Κένεντι Κάβεντις.
Η μοίρα των Κένεντι φάνηκε να βελτιώνεται με την εκλογή του Τζακ (Τζον) στην προεδρία των ΗΠΑ το 1960. Το 1963, όμως, ο Τζακ δολοφονείται, με τη σύζυγό του να βρίσκεται στο πλευρό του, στο Ντάλας του Τέξας. Ενα χρόνο αργότερα, ο Τεντ γλιτώνει τον θάνατο όταν το ιδιωτικό αεροσκάφος του πέφτει σε αγρόκτημα της Μασαχουσέτης. Ο χειριστής και ένας βοηθός του Κένεντι σκοτώνονται, ενώ ο νεαρός γερουσιαστής περνά έξι μήνες στο νοσοκομείο, από όπου εξέρχεται με μόνιμο πρόβλημα στη μέση του.
Δολοφονίες
Το 1968, ο Τεντ χάνει έναν ακόμη αδελφό από σφαίρες δολοφόνου, όταν ο Μπόμπι (Ρόμπερτ) Κένεντι δολοφονείται στο Λος Αντζελες, λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση της νίκης του στις προκριματικές εκλογές της Καλιφόρνια για το χρίσμα του Δημοκρατικού Κόμματος. Δεκατρείς μήνες αργότερα, ένα ακόμη τραγικό περιστατικό στιγματίζει για πάντα την προσωπική και την πολιτική ζωή του Τεντ. Ενώ επέστρεφε οδικώς από πάρτι στο νησί Τσαπακουίντικ με τη βοηθό του Μαίρη-Τζο Κοπέκνι, ο Τεντ χάνει τον έλεγχο του οχήματος, που πέφτει από γέφυρα στο νερό. Ο Κένεντι καταφέρνει να βγει από το αυτοκίνητο, αλλά η Κοπέκνι πνίγεται. Ο Τεντ υποστήριξε ότι προσπάθησε να σώσει τη βοηθό του, αν και η απόφασή του να μην αναφέρει το δυστύχημα στην αστυνομία για δέκα ώρες θεωρήθηκε απαράδεκτη ή ακόμη και ύποπτη από πολλούς.
Το 1984, ο Ντέιβιντ Κένεντι ένα από τα 11 παιδιά του Μπόμπι, πεθαίνει σε ηλικία 28 ετών από υπερβολική δόση κοκαΐνης και άλλων ναρκωτικών. Δεκατρία χρόνια αργότερα ο αδελφός του, Μάικλ, σκοτώνεται, αφού προσκρούει σε δέντρο, κάνοντας σκι στο Ασπεν του Κολοράντο. Το 1999, ένας ακόμη ανιψιός του Τεντ, ο Τζον Κένεντι τζούνιορ γιος του προέδρου, σκοτώνεται με τη σύζυγό του και την αδελφή της, οδηγώντας το ιδιωτικό του αεροσκάφος στον Ατλαντικό, ανοιχτά του νησιού Μάρθας Βίνιαρντ.
Οι αλλεπάλληλοι αυτοί θάνατοι συνιστούν άραγε οικογενειακή κατάρα ή μήπως αποτελούν τυχαία -αλλά σχεδόν αναμενόμενα- περιστατικά που πλήττουν μια οικογένεια υπερδραστήριων και αεικίνητων πολιτικών όντων;
Στην περίπτωση των Κένεντι, περισσότερο από ό,τι σε κάθε άλλη δυναστεία της αμερικανικής άρχουσας τάξης, ο διαχωρισμός μεταξύ ιστορικής πραγματικότητας και μυθοπλασίας γίνεται ιδιαίτερα δύσκολος. Εκεί που ορισμένοι παρατηρητές διαπιστώνουν αυταπάρνηση και διάθεση κοινωνικής προσφοράς στη στάση των μελών της οικογένειας, άλλοι βλέπουν μόνο στυγνό υπολογισμό και αίσθηση κληρονομικού δικαιώματος.
Αν και η οικογενειακή ιστορία των Κένεντι τείνει να θυμίσει αρχαία ελληνική τραγωδία, έντονα εμφανίζονται σε αυτή σαιξπηρικά στοιχεία ειρωνείας, όπου ένας συχνά προβληματικός γόνος εκπροσωπεί εντέλει και παρά τις προσδοκίες τον ιδεαλισμό και την κοινωνική προσφορά.
Στην κατηγορία αυτή ανήκει ο πατριάρχης της οικογένειας Τζόζεφ Κένεντι. Ο Τζο, εγγονός Ιρλανδών μεταναστών από την κομητεία Ουέξφορντ, φοίτησε στο Χάρβαρντ και παντρεύτηκε την κόρη του διάσημου πρώην δημάρχου της Βοστώνης Τζον «Χάνεϊ Φιτς» Φιτζέραλντ. Εργαζόμενος στη χαλυβουργία Bethlehem Steel, ο Τζο συνδέθηκε με φιλικούς δεσμούς με τον νεαρό υφυπουργό Ναυτικού Φράνκλιν Ντέλανο Ρούζβελτ. Η σχέση αυτή του Τζο, που ασχολήθηκε αργότερα με την παραγωγή κινηματογραφικών ταινιών, αλλά και τη λαθρεμπορία οινοπνευματωδών ποτών, τον οδήγησε στην προεδρία της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ, αλλά και στον θώκο του πρεσβευτή των ΗΠΑ στη Βρετανία.
Οι φιλοδοξίες του Τζο για ανώτατα πολιτικά αξιώματα κατέρρευσαν, όμως, όταν το αμερικανικό κοινό πληροφορήθηκε τα «ανοίγματά» του προς τη χιτλερική Γερμανία, αν και ο παμπόνηρος Τζο είχε ήδη αρχίσει την προετοιμασία του μεγαλύτερου γιου του, του Τζο τζούνιορ, για το Λευκό Οίκο. Οταν, όμως, το βομβαρδιστικό του Τζο τζούνιορ καταρρίφθηκε πάνω από τη Μάγχη, οι ελπίδες αυτές «μεταβιβάσθηκαν» στο νεότερο αδελφό, τον Τζακ.
Βραβείο Πούλιτζερ
Με επαίνους για την ανδρεία του ως αξιωματικού του ναυτικού, που διέσωσε από βέβαιο θάνατο το πλήρωμα του ταχέος σκάφους του, ο Τζακ επικράτησε εύκολα στις βουλευτικές εκλογές για την 11η περιφέρεια της Μασαχουσέτης. Το 1953 εξελέγη στη Γερουσία, ενώ τέσσερα χρόνια αργότερα τιμήθηκε με το βραβείο Πούλιτζερ για το βιβλίο του «Θαρραλέα Πρόσωπα», παρότι πολλοί υποστήριξαν ότι το έργο είχε γραφτεί από βοηθούς του Τζακ.
Η προεδρία Κένεντι υπήρξε μία από τις συντομότερες στην ιστορία των ΗΠΑ, ενώ η αξιολόγησή της πρέπει να λάβει υπόψη της τις θετικές και τις αρνητικές της στιγμές, όπως την κλιμάκωση του πολέμου στο Βιετνάμ με τη δημιουργία των Ομάδων Ειρήνης (Peace Corps), τον αρχικό του δισταγμό για επιβολή νομοθεσίας ίσων δικαιωμάτων για λευκούς και μαύρους και με την αποφασιστικότητά του στην πυραυλική κρίση της Κούβας. Η δολοφονία του και οι εικόνες της Τζάκι στη λιμουζίνα, αλλά και του μικρού Τζον-Τζον (Τζον τζούνιορ) να χαιρετά στρατιωτικά την κηδεία του πατέρα του, δεν κατάφεραν να συγκινήσουν το σύνολο των Αμερικανών. Ο συγγραφέας και παλιός φίλος της οικογένειας Γκορ Βιντάλ υποστηρίζει ότι η λάμψη των Κένεντι είναι αποτέλεσμα προσεκτικά ενορχηστρωμένης εκστρατείας δημόσιων σχέσεων, που πέτυχε να ξαναγράψει την ιστορία μίας μέτριας προεδρίας.
Οι μάρτυρες
Σε άρθρο του από το 1967, ο Βιντάλ λέει: «Η οικογενειακή μηχανή έπεισε μια τυφλωμένη κοινωνία για τον μύθο ενός αμερικανικού «Κάμελοτ» και μιας χρυσής εποχής που χάθηκε για πάντα, εφόσον ένας δεύτερος Κένεντι δεν έμπαινε στον Λευκό Οίκο». Η υποψηφιότητα και η δολοφονία του Μπόμπι το 1968, όμως, περιέπλεξε περισσότερο τα πράγματα. «Ο Τζακ και ο Μπόμπι αναδείχθηκαν σε μάρτυρες, των οποίων η φήμη ζει για πάντα, ενώ η ιδιότητά τους αυτή ως μάρτυρες βοήθησε στην υποβάθμιση των πολιτικών τους επιτευγμάτων», λέει ο βιογράφος του Μπόμπι, ιστορικός Ρόμπερτ Ντάλεκ.
Ανεξάρτητα, όμως, από το εάν η προεδρική φιλοδοξία έχει τις ρίζες της στο οικογενειακό καθήκον, την αμετροέπεια ή κάποιον άλλο λόγο, το όνομα «Κένεντι» αποτέλεσε βαρύτατο φορτίο για τον μικρότερο αδελφό, Τεντ. Οταν αυτός ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του για την προεδρία το 1979, ορισμένοι αμφισβήτησαν τα κίνητρά του, ενώ άλλοι πίστεψαν ότι προσπαθούσε να ξορκίσει τους οικογενειακούς δαίμονες. Η ήττα του στο συνέδριο των Δημοκρατικών το 1980 από τον Τζίμι Κάρτερ, άνοιξε νέες οδούς στον Τεντ, που διακρίθηκε ως η συνεπέστερη προοδευτική φωνή στη Γερουσία.
Εκτός πολιτικής
Ο αιφνίδιος θάνατος του Τζον τζούνιορ στο αεροπορικό δυστύχημα του 1999 απέκλεισε μία από τις τελευταίες ελπίδες για επάνοδο των Κένεντι στον Λευκό Οίκο, ενώ η απόφαση της Κάρολιν να μην διεκδικήσει την έδρα του πατέρα της, Μπόμπι, στη Γερουσία οδήγησε ένα ακόμη μέλος της οικογένειας εκτός πολιτικής.
Την ίδια στιγμή, ο περιβαλλοντολόγος Μπόμπι τζούνιορ και το μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων Πάτρικ Κένεντι, παρότι διάγουν πολιτικά ενεργούς βίους, δεν εμφανίζονται πρόθυμοι να διεκδικήσουν υψηλότερα αξιώματα. Η πρόσφατη αποστασιοποίηση των μελών της οικογένειας από την πολιτική σκηνή ίσως να σημάνει το τέλος της κυριαρχίας του αμερικανικού «Κάμελοτ».
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_100058_30/08/2009_327458
Του Αθανασιου Eλλις
Το «λιοντάρι» της αμερικανικής Γερουσίας δεν θα βρυχάται πλέον υπέρ των ελληνικών θέσεων. Το «ιερό τέρας» της φιλελεύθερης Αμερικής, που πρωτοστάτησε στις προσπάθειες για την προάσπιση της δημοκρατίας στη χώρα που γεννήθηκε, και επί τέσσερις δεκαετίες υπήρξε υποστηρικτής της Ελλάδας και της Κύπρου, έφυγε από τη ζωή αφού προηγουμένως συνετέλεσε αποφασιστικά στην ανάδειξη του Μπαράκ Ομπάμα στην προεδρία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το μέλλον της Αμερικής και του πλανήτη.
Με τον θάνατο του Εντουαρντ Κένεντι δεν σίγησε μόνο το «λιοντάρι» της εσωτερικής πολιτικής. Η κοινωνική πρόνοια, η φυλετική ισότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα ήταν αξίες τις οποίες ο Τεντ Κένεντι υπερασπίσθηκε και εκτός Αμερικής. Δεν εκπλήσσει, λοιπόν, πως αυτός ο υπέρμαχος των δημοκρατικών ελευθεριών και του διεθνούς δικαίου στήριζε την Ελλάδα. Τη δεκαετία του ’60 και του ’70, ο νεαρός τότε γερουσιαστής εναντιώθηκε στην επτάχρονη δικτατορία, ενώ μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το ’74, συνεργάσθηκε στενά με τον Τζον Μπραδήμα και τον Πολ Σαρμπάνη στη μεγάλη στιγμή της Ομογένειας που δεν ήταν άλλη από την επιβολή εμπάργκο στην πώληση όπλων προς την Αγκυρα. Μετά την εισβολή, και ενώ η ένταση συνεχιζόταν και τα σύννεφα του πολέμου δεν είχαν διαλυθεί πάνω από το Αιγαίο, ο δημοκρατικός γερουσιαστής της Μασαχουσέτης επισκέφτηκε την Ελλάδα σε μια σαφή κίνηση συμπαράστασης που δεν πέρασε απαρατήρητη.
Αν και αφοσιώθηκε κυρίως στην εσωτερική πολιτική, η γνώμη του είχε βαρύνουσα σημασία και στα εξωτερικά θέματα και η επιρροή του υπήρξε καθοριστική. Εκτός της αντίθεσής του στην ελληνική χούντα, ηγήθηκε της προσπάθειας για το εμπάργκο όπλων στη Χιλή του Πινοσέτ, πρωτοστάτησε κατά του πολέμου στο Βιετνάμ, εργάσθηκε για την επιβολή κυρώσεων στη Νότια Αφρική, που συνετέλεσαν στην κατάρρευση του απαρτχάιντ, και ψήφισε κατά του πολέμου στο Ιράκ.
Δουκάκης και Τσόγκας
Ο Κένεντι ήταν πολύ κοντά στην ελληνοαμερικανική κοινότητα, η παρουσία της οποίας είναι ιδιαίτερα έντονη στη Μασαχουσέτη. Ο Μάικ Δουκάκης και ο Πολ Τσόγκας, που διεκδίκησαν την προεδρία το 1988 και το 1992, υπήρξαν κορυφαίοι πολιτικοί της πολιτείας. Ο πρώτος διετέλεσε για 12 χρόνια κυβερνήτης και έχασε στις προεδρικές εκλογές από τον πατέρα Τζορτζ Μπους, ενώ ο δεύτερος, συνάδελφος του Κένεντι στη Γερουσία, ήταν ο κυριότερος αντίπαλος του Μπιλ Κλίντον στις προκριματικές εκλογές του 1992 για το δημοκρατικό χρίσμα.
Ο Μάικ Δουκάκης, ο οποίος τις τελευταίες ημέρες βρισκόταν στην Ελλάδα και αναχώρησε εσπευσμένα για να παραστεί στην κηδεία, είναι μεταξύ των πιθανών υποψηφίων για να καλύψουν προσωρινά το κενό στη Γερουσία, ενώ ακούσθηκε και το όνομα της Νίκης Τσόγκα, χήρας του πρώην γερουσιαστή, η οποία είναι τα τελευταία δύο χρόνια βουλευτής. Πάντως, ως πιθανότερη εξέλιξη θεωρείται η κάλυψη της θέσης στη Γερουσία με μονιμότερη προοπτική από μέλος της οικογενείας Κένεντι. Ως γερουσιαστής ο Εντουαρντ Κένεντι είχε συνεργασθεί στενά εκτός από τον κυβερνήτη Δουκάκη, και τον Πολ Τσόγκα, και με τους άλλους ελληνικής καταγωγής γερουσιαστές, Πολ Σαρμπάνη και Ολυμπία Σνόου, ενώ επανειλημμένα έδειξε έμπρακτα τα φιλελληνικά του αισθήματα ψηφίζοντας νομοσχέδια που είχαν την υποστήριξη της ελληνοαμερικανικής κοινότητας.
Τον συνέδεε ιδιαίτερα στενή φιλία με τον ευεργέτη Κώστα Μαλλιώτη, ο οποίος καταγόταν από την Κρήτη και αυτός είναι ο λόγος που ο Κένεντι αγάπησε πολύ τη Μεγαλόνησο την οποία είχε επισκεφθεί επανειλημμένα. Αργότερα ανέπτυξε προσωπική σχέση και με τον Γιώργο Λιβανό, ενώ γνώριζε επίσης καλά τον Αρχιεπίσκοπο Ιάκωβο από την εποχή που ήταν απλός ιερέας στη Βοστώνη. Ο ίδιος ο Εντουαρντ Κένεντι έλεγε ότι η συμπαράσταση των ομογενών στο πένθος της οικογένειας Κένεντι το ’63 και το ’68, όταν δολοφονήθηκαν τα αδέλφια του Τζον και Ρόμπερτ, τον είχε αγγίξει, ενώ η νυν σύζυγός του, Βίκι, είναι εν μέρει ελληνικής καταγωγής.
Στη διάρκεια των 46 ετών που βρισκόταν στη Γερουσία, ο Εντουαρντ συναντήθηκε με όλους σχεδόν τους Ελληνες πρωθυπουργούς που επισκέφθηκαν την Ουάσιγκτον. Οχι μόνο άκουγε τις θέσεις, τις ανησυχίες και τα επιχειρήματά τους, αλλά συχνά τους συμβούλευε όπως έκανε και ο Πολ Σαρμπάνης. Είχε το ειδικό βάρος να επηρεάσει, κάτι που γνώριζαν και προσπαθούσαν να αξιοποιήσουν όλοι οι Ελληνες πολιτικοί που τον συναντούσαν, μεταξύ αυτών και πολλοί υπουργοί Εξωτερικών.
«Η Αμερική, ο Ελληνισμός και η Ορθοδοξία έχασαν έναν σημαντικό φίλο» τόνισε ο ελληνικής καταγωγής λομπίστας Αντι Μάνατος, ο πατέρας του οποίου ήταν συνεργάτης του προέδρου Τζον Κένεντι, ενώ και ο ίδιος διατηρούσε πολύχρονη φιλία με τον Εντουαρντ Κένεντι. Και πρόσθεσε: «Ηταν ένας μαχητής, είτε αγωνιζόταν κατά του όγκου στον εγκέφαλο που τελικά πήρε τη ζωή του, είτε κατά των κοινωνικών διακρίσεων, είτε κατά της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, είτε κατά της στρατιωτικής δικτατορίας στην Ελλάδα».
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_100059_30/08/2009_327457
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου